بنزین یا تیل برشی از نفت است که بین ۷۰ تا ۱۷۵ درجه سانتیگراد تقطیر میشود و محتوی هیدروکربورهای C5 تا C11 یا C12 میباشد. بنزین طبیعی که حدود ۱۵درصد از نفت خام را تشکیل میدهد، در موتورهای احتراقی بکار میرود.بنزین معمولی مجموعهای از هیدروکربنهایی مانند پارافینها (آلکانها)، نفتن ها(سیکلو آلکانها) و اولفینها(آلکنها) است؛ ولی میشود اکتانها (C8H18) را بعنوان یکی از ترکیبات مشخص در بنزین دانست.
تاریخچه :
این سوخت را نخستین بار در آلمان «بنزین» نامیدند. بر خلاف تصور برخی که فکر میکنند نام بنزین از نام برتا بنز (Bertha Benz) گرفته شده (که در سال ۱۸۸۸ برای رانندگی از شهر مانهایم به شهر فورتزهایم از داروخانه بنزین مورد نیاز خود را خریداری میکرد)، این نام از ماده شیمیایی بنزن میآید. در بسیاری از کشورها و زبانها نیز نام آن بنزین یا بسیار شبیه به بنزین است. نام «بنزین» در فارسی نیز از زبان روسی گرفته شدهاست.
پیش از اختراع موتورهای درونسوز در نیمههای قرن نوزدهم، بنزین را در بطریهای کوچک برای کشتن شپش و تخم آن میفروختند. در آن زمان کلمه پترول یک نام تجاری بوده و این روش درمان بعلت خطر شعله ورشدن و خطر ایجاد حساسیت پوستی برای مدت طولانی به کار نرفت.
همچنین از آن به عنوان گاز استنشاقی فرحبخش استفاده میشد.
تجزیه شیمیایی و محصول:
بنزین در پالایشگاههای نفت تولید میشود. مادهای که با تقطیر از نفت خام جدا میشود بنزین طبیعی نام دارد که ویژگیهای مورد نیاز را برای موتورهای پیشرفته ندارد اما بخشی از مخلوط را تشکیل خواهد داد. توده بنزین شامل هیدروکربنهای دارای پنج تا هفت اتم کربن در هر مولکول میباشد.
بسیاری از این هیدروکربنها مواد خطرناکی بوده و قوانین مرتبط با آنها توسط OSHA وضع میشوند. MSDS برای بنزین بدون سرب حداقل پانزده ماده شیمیای خطرناک را نشان میدهد که در مقادیر حجمی مختلف بنزین از پنج تا ۳۵ درصد وجود دارد. این مواد شامل بنزن (تا پنج درصد حجمی)، تولوئن (تا ۳۵ درصد حجمی)، نفتالن (تا یک درصد حجمی)، ۱ و ۲و ۴- تری متیل بنزن (تا هفت درصد حجمی)، متیل ترت-بوتیل اتر (MTBE) (تا ۱۸ درصد حجمی) و حدود ده ماده دیگر میباشد.
بنزین با خواص مختلف:
**فرآورده پالایشگاههای مختلف با هم آمیخته و بنزین را با خواص مختلف میسازد بعضی ازفرایندهای مهم عبارتند از:
- رفرمات که در اصلاح کننده کاتالیزوری با عدد اکتان بالا شامل مقدار زیادی ماده آروماتیک و مقدار بسیار کم آلکنها است.
- بنزینی که توسط کاتالیزور شکسته شده که همچنین گازولین ویا مولکول نفتا نامیده میشود از فرایند تجزیه کاتالیزوری با عدد اکتان مناسب محتوای آلکن اولفینهای بالا و سطح بالای ماده آروماتیک تهیه میشود. * هیدرورکراکت سنگین متوسط و سبک از هیدروکراکر با عدد اکتان متوسط تا پایین و سطح ماده آروماتیک مناسب تهیه میشود.
-بنزین طبیعی (که دارای نامهای زیادی است) مستقیما از نفت خام با عدد اکتان پایین ماده آروماتیک پایین (به نفت خام بستگی دارد) مقداری از نفتنها سیکلو آلکانها و اولفینها ی صفر آلکنها
-آلکیلات تولید شده در واحد آلکیلاسیون دارای عدد اکتان بالا بوده و آلکان پارافین خالص است عموما دارای زنجیرههای شاخه دار است. * ایزومرات (با نامهای مختلف) که جهت افزایش عدد اکتان خود از بنزین طبیعی ساخته میشود و مقدار کمی مواد آروماتیک دارد.
**به طور کلی بنزین معمولی عمدتا مخلوطی است از پارافینها، آلکانها، نفتنها، سیکلو آلکانها، آروماتیکها و اولفینها آلکنها. نسبتهای دقیق به عوامل زیر بستگی دارد:
- پالایشگاه نفت که سازنده بنزین است از این نظر که پالایشگاهها یکسری واحدهای پردازش مشابه دارند.
- نفت خام مورد استفاده پالایشگاه در یک روز خاص.
- درجه بنزین و به طور خاص عدد اکتان آن.