در آستانه نوروز در حالی متوسط مصرف بنزین ایران بار دیگر یک سونامی جدید مصرف را تجربه می‌کند که ایران با عرضه ارزان‌ترین بنزین در بین 140 کشور به بهشت خودروسواران جهان تبدیل شده و یارانه‌های دولتی به‌جای اختصاص به شیر صرف تولید و عرضه بنزین شده است.
همزمان با فرا رسیدن روزهای پایانی اسفند و در آستانه عید نوروز سونامی چراغ خاموش مصرف بنزین بار دیگر در کلانشهرها آغاز شده به طوری‌که متوسط مصرف بنزین کشور بار دیگر از مرز 70 میلیون لیتر در روز عبور کرده است.
از این رو با توجه به ذخیره سازی بیش از 1.6 میلیارد لیتر بنزین 400 تومانی در کارت‌های هوشمند سوخت و تخصیص 60 لیتر بنزین نیمه یارانه ای برای فروردین ماه 93 خیال خودروسواران کشور برای مصرف این فرآورده استراتژیک نفتی راحت شده است.
از سوی دیگر پیش بینی می‌شود در صورت تداوم شرایط فعلی عرضه بنزین و تثبیت قیمت، متوسط مصرف این محصول پرطرفدار نفتی سال آینده با ثبت یک جهش جدید به حدود 80 میلیون لیتر در روز افزایش یابد.
در این بین مسئولان شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی ایران پیش بینی می‌کنند که با توجه به افزایش حجم بنزین 400 تومانی ذخیره سازی شده در کارت‌های سوخت، برای نوروز سال آینده حتی متوسط مصرف بنزین ایران بار دیگر با ثبت رکوردهای جدید به حدود 100 میلیون لیتر در روز افزایش یابد.
یکی از سناریوهای دولت برای مهار رشد افسار گسیخته مصرف بنزین در کشور اجرای سیاست‌های قیمتی و غیر قیمتی بوده و این در حالی است که هم اکنون ایران در کنار ونزوئلا ارزان ترین بنزین را به شهروندان خود عرضه می‌کند.
یکی از دلایلی که منجر به ارزان فروشی بنزین در ایران در مقایسه با بیش از 140 کشور جهان شده آن است که با افزایش قیمت دلار به حدود 3000 تومان عملا یارانه اختصاص داده شده به بنزین هم در کشور افزایش یافته است.
جزئیات حراج نوروزی بنزین در ایران
در شرایط فعلی ارزش ارزی یک لیتر بنزین نیمه یارانه‌ای با قیمت 400 تومانی (احتساب قیمت هر دلار 3000 تومان) حدود 10 تا 11 سنت است که در مقایسه با برخی از کشورهای همسایه همچون کشورهای حاشیه جنوبی خلیج فارس، عراق، سوریه، ارمنستان، ترکیه، پاکستان و کشورهای اروپایی، آمریکای شمالی و حتی آفریقا ایران ارزان قیمت ترین بنزین را عرضه می کند.
در همین حال اگر قیمت بنزین سال آینده به لیتری حدود 1000 تا 1050 تومان هم افزایش یابد بازهم مردم ایران در مقایسه با کل کشورهای جهان ارزان ترین قیمت را برای بنزین پرداخت می کنند.
با این وجود در کنار ارزش هر لیتر بنزین، به ازای انتقال، ذخیره سازی، توزیع و عرضه هر یک لیتر بنزین باید حدود 110 تا 120 تومان هزینه شود که این موضوع هزینه‌های تولید و مصرف بنزین در کشور را افزایش می‌دهد.
علاوه بر این از حدود یک ماه گذشته تاکنون با آغاز عرضه بنزین لوکس و به اصطلاح با استاندارد یورو چهار اتحادیه اروپا در برخی از کلانشهرهای کشور همچون تهران، اراک و کرج و در اینده اصفهان، تبریز، شیراز و قم، هزینه تولید بنزین در کشور بازهم افزایش می‌یابد.
نکته قابل توجه آن است که در برخی از کشورهای همسایه همچون ترکیه در شرایط فعلی هر لیتر بنزین 2.69 سنت و معادل 8400 تومان، نروژ 2.61 دلار معادل 8000 تومان، هلند 2.39 دلار، سنگال 1.97 دلار، ارمنستان 1.36 دلار، هند 1.29 دلار، تاجیکستان 1.28 دلار، پاکستان 1.05 دلار و کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس به طور متوسط حدود 40 تا 45 سنت به مردم عرضه می‌شود. بچه‌های ایران به جای شیر دود بنزین می‌خورند
در شرایط فعلی یکی از مهمترین چالش های پیش روی نظام یارانه ای اقتصاد کشور نامتناسب بودن تخصیص یارانه ها به برخی از کالاهای اساسی مردم است.
در حال حاضر قیمت هر لیتر بنزین در بازار فوب خلیج فارس با احتساب هزینه تخلیه و بارگیری در اسکله ها، انتقال، ذخیره سازی، توزیع و عرضه در جایگاه ها حدود 3000 تومان است به طوری که هم اکنون دولت به ازای هر لیتر بنزین آزاد حدود 2300 تومان و هر لیتر بنزین نیمه یارانه ای حدود 2600 تومان یارانه می دهد.
همزمان با قیمت ارزان بنزین عرضه شده در جایگاه ها هم اکنون متوسط قیمت یک لیتر شیر بسته بندی در کشور حدود 2000 تومان است و به عبارت دیگر هم اکنون بهای یک لیتر شیر حدود سه برابر یک لیتر بنزین آزاد است.
از این رو دولت به جای تخصیص یارانه ها به شیر و کاهش قیمت این فرآورده بار ارزش غذایی بالای لبنی به ویژه برای کودکان، بخش عمده یارانه خود را به بنزین اختصاص می دهد که مصرف آن منجر به آلودگی‌های زیست محیطی، ترافیک، اتلاف منابع نفت خام، تصادفات و حوادث جاده‌ای می شود.
در همین حال کودکان و نوجوانان کشور هم به جای مصرف شیر باید جور خودرسواران تک سرنشین کشور را بکشند و دود بنزین و سایر فرآورده‌های نفتی را استشمام کنند.
خبرگزاری مهر