دو روز مانده به آغاز ثبت نام متقاضیان دریافت یارانه نقدی در فازدوم هدفمندی یارانه ها، دولت اعلام کرد سطح درآمد خانوارها را در 5 گروه تقسیم بندی کرده است و مردم باید در زمان ثبت نام یکی از این گروه ها را بر اساس میان درآمد ماهیانه خود اعلام کنند.
گروه های درآمدی جدید که کمتر از 600 هزارتومان در ماه، 600 هزارتومان تا 1 میلیون تومان، 1 تا 2 میلیون تومان، 2 تا 2.5 میلیون تومان و بالاتر از 2.5 میلیون تومان اعلام شده است، متقاضیان دریافت یارانه نقدی را دسته بندی و اطلاعات آن در اختیار دولت قرار خواهد گرفت.
هنوز به صورت دقیق مشخص نیست که دولت حذف گروه های پُردرآمد را چگونه انجام خواهد داد و یا اینکه بیشترین میزان حذفیات در چه گروه های درآمدی قرار خواهند گرفت اما از شواهد امر پیداست که قاعدتا بیشترین حذف متقاضیان از گروه های با درآمد میلیونی خواهد بود.
حذف پُردرآمدها از دریافت یارانه
یکی از بزرگترین گروه های هدف دولت در فازدوم هدفمندی یارانه ها، کارگران و مشمولان قانون کار هستند که اغلب از کم درآمدترین گروه های اجتماعی محسوب می شوند. طبق گفته کارشناسان بازار کار تا 70 درصد کل حدود 12 میلیون کارگر زیرمجموعه قانون کار تنها از حداقل حقوق برخوردار هستند.
در پایان اسفندماه سال جاری شورای عالی کار اقدام به تصویب افزایش 25 درصدی حداقل دستمزد امسال کارگران و مشمولان قانون کار کرد و به این ترتیب حداقل مزد کارگران از 487 هزار و 125 تومان به 608 هزار و 900 تومان افزایش یافت.
همچنین دولت تصمیم به افزایش حقوق 18 درصدی کارمندان گرفت که به این ترتیب کمترین میزان دریافتی یک کارمند نیز به 600 هزارتومان رسید. نکته اصلی در این بخش این است که در صورت قرار گرفتن کارگران و گروه های کم درآمد در گروه های دوم و سوم درآمدی، احتمال حذف برخی کارگران از دریافت یارانه نقدی وجود خواهد داشت.
به نظر می رسد دولت گروه های درآمدی تعیین شده را قبل از اسفندماه سال گذشته و پیش از تعیین افزایش حداقل مزد کارگران در شورای عالی کار برنامه ریزی کرده باشد. با این حال، اعلام شده است منظور دولت از گروه اول درآمدی (کمتر از 600 هزارتومان) تنها افراد تحت پوشش کمیته امداد، سازمان بهزیستی و زنان سرپرست خانوار است.
3 گروهی که درآمد زیر 600هزارتومان دارند
حال که کمترین میزان دریافتی کارگران و کارمندان در سال جاری به 600 هزارتومان افزایش یافته است، بنابراین گروه اول درآمدی از کارگران و کارمندان خالی خواهد ماند و دیگر مشمول قانون کاری که زیر 600 هزارتومان در ماه دریافتی داشته باشد، نخواهیم داشت و اگر درباره نیروهایی که ساعتی و یا نیمه وقت اشتغال ندارند، پرداختی هایی کمتر از 608 هزار و 900 تومان صورت بگیرد، قطعا تخلف شده است.
جدا از برخی گروه های مدیریتی و با درآمد مناسب مشمول قانون کار؛ اغلب کارگران زیرمجموعه قانون کار در گروه اول تا دوم درآمدی یعنی درآمد ماهیانه 600 هزارتومان تا 1 میلیون تومان و 1 تا 2 میلیون تومان قرار می گیرند که در اینصورت احتمال حذف گروه هایی از کارگران وجود دارد.
بنابراین هدف دولت از برنامه ریزی دریافت کنندگان حقوق کمتر از 600هزارتومان مشخص بودن ادامه پرداخت یارانه به گروه های تحت پوشش سازمان بهزیستی، کمیته امداد و زنان سرپرست خانوار است.
اما با افزایش حقوق کارگران به دستکم 724 هزارتومان در ماه، آنها وارد گروه دوم درآمدی شده و از این رو وضعیت معیشتی و درآمدی آنها مورد بررسی قرار خواهد گرفت. در عین حال، وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی وعده داده که یارانه کارگران در فازدوم هدفمندی یارانه ها قطع نخواهد شد.
نگاه جامعه به شغل دوم
کارشناسان بازار کار معتقدند نگاه دولت درباره در نظرگرفتن شغل دوم به عنوان یکی از آیتم های شاید حذف کننده یارانه نقدی با نگاه جامعه به شغل دوم متفاوت است؛ به اینصورت که دولت داشتن شغل دوم را دلیلی بر تمکن مالی خوب افراد و جامعه دلیلی بر ناچاری و ناکافی بودن درآمد شغل اصلی برای گذران زندگی می دانند.
متاسفانه در سال های گذشته از زمان فعالیت دولت دهم تاکنون طی 2 مرحله به دلیل ناتوانی دولت ها در برنامه ریزی دقیق و شناسایی گروه های کارگری، این گروه اجتماعی یکبار امکان دریافت سهام عدالت را در دولت گذشته نیافت و یکبار نیز در زمان شناسایی و معرفی گروه های مشمول دریافت سبد کالای رایگان، دچار مشکل شدند.
حال در آستانه اجرای فازدوم هدفمندی یارانه ها و ثبت نام از متقاضیان دریافت یارانه نقدی، این نگرانی در جامعه کارگری به وجود آمده که به دلیل فقدان بانک اطلاعاتی دقیق، ناتوانی دولت در شناسایی کارگران و عدم تحلیل دقیق هزینه - درآمد خانوار کارگری، مسائلی مانند آنچه در توزیع سبد کالای رایگان و حذف گسترده آنها به وجود آمده بود، در مورد یارانه ها نیز تکرار شود.
فرامرز توفیقی از دو جلسه شورای عالی کار با حضور وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی و وزرای امور اقتصادی و دارایی و صنعت، معدن و تجارت در پایان اسفندماه سال گذشته سخن گفت و افزود: علی ربیعی به نمایندگان کارگران اعلام کرد منظور دولت از تعیین گروه درآمدی زیر 600 هزارتومان تنها افراد تحت پوشش سازمان های حمایتی بهزیستی، کمیته امداد و زنان سرپرست خانوار است.
پیغام وزیر کار به کارگران
مشاور عالی مجمع نمایندگان کارگران ایران اظهارداشت: بحثی در دولت درباره افزایش میزان یارانه این گروه ها مطرح شده بود که در نهایت پیش بینی شد دولت در قالب واگذاری سبدهای کالایی حمایتی از این گروه ها پشتیبانی داشته باشد.
توفیقی ادامه داد: همچنین مشخص شد که کارگران در گروه درآمدی دوم و سوم قرار خواهند گرفت. وزیر کار به نمایندگان کارگران اعلام کرد به کارگران بگوییم یارانه آنها در فازدوم هدفمندی قطع نخواهد شد، اما دولت در این مرحله از کار از گروه های درآمدی چهارم و پنج حذفیاتی را انجام می دهد.
وی تاکید کرد: وزیر کار گفته دولت با حذف برخی گروه ها از دریافت یارانه نقدی به دنبال تقویت بخش درمان، بهداشت و آموزش است. بنابراین طبق وعده وزیر کار هیچ یک از مشمولان قانون کار و افراد تحت پوشش بیمه تامین اجتماعی از دریافت یارانه حذف نخواهند شد.
خبرگزاری مهر