درحالی‌که گفت‌و‌گوهای دو روزه وین در گام پایانی توافق ژنو در فضای مثبتی به پایان رسید و زمینه را برای تدوین پیش نویس توافق‌نامه نهایی در اردیبهشت‌ماه فراهم کرد، رئیس نشست کمیسیون مشترک نظارت بر اجرای توافق ژنو، از فعال شدن حساب‌های بانکی ایران در بانک‌های خارجی و امکان مبادله با شرکا خبر داد. به گزارش خبرگزاری مهر، حمید بعیدی‌نژاد پنج‌شنبه شب پس از پایان نشست کمیسیون مشترک نظارت بر اجرای توافق ژنو که در وین برگزار شد؛ افزود: «این جلسه بعد از پایان مذاکرات آقای ظریف و خانم اشتون در وین با حضور همه اعضا برگزار شد و ما در این نشست موفق شدیم مروری بر مجموعه اقداماتی که در تفاهم ژنو پیش‌بینی شده است، داشته باشیم و درمجموع ارزیابی نسبتا مثبتی بود.»
مذاکره‌کننده ایران در گفت‌و‌گوهای کارشناسی افزود: «هرچند هنوز برخی از مشکلات وجود دارد که صحبت کردیم تا این موارد هم برطرف شود، اما در مجموع ارزیابی خوبی از اجرای تفاهم ژنو در این مقطع زمانی بود.» بعیدی‌نژاد گفت: «تفاهم ژنو از دو قسمت تشکیل میشود یکی اقدامات اجرایی هسته‌ای است که جمهوری اسلامی ایران باید آنها را انجام دهد و یکی اقدامات رفع تحریم است که اعضای 1+5 باید انجام دهند.»
بعیدی‌نژاد در خصوص امکان تبادلات بانکی نیز گفت: «موضوع دیگر مساله باز شدن امکان ارتباطات بانک‌های ایرانی با شرکا بود که براساس تفاهم ژنو تصمیم گرفته شد که حساب بانک‌های ایرانی فعال شوند و بانک‌های ایرانی بتوانند با بانک‌های شریک خود تبادلات عادی را در زمینه خرید محصولات کشاورزی، دارویی و غذایی و موارد دیگر انجام دهند و خوشبختانه این اقدامات هم نهایی شد و حساب تعدادی از بانک‌های ایرانی در اروپا به‌طور کامل فعال شد و نیز در سطح ارتباط با بانک‌های عمده ژاپنی که به‌وسیله آن به تمام شبکه بانکی بین‌المللی وصل می‌شوند.»
رئیس کمیسیون مشترک نظارت گفت: «این اقدامات نهایی شده است و امیدواریم که طی هفته‌های آینده تمام خریدهایی که در کشور در زمینه‌های محصولات کشاورزی، غذایی، دارویی و تکنولوژی‌های پزشکی است همه بتوانند از این مسیر به‌طور طبیعی انجام شوند.»
بعیدی‌نژاد همچنین درباره بازگشت دارایی ایران از حساب‌هایی که مسدود شده بود، گفت: « تا امروز در واقع سه قسط کامل دریافت شده و قسط چهارم جمعه 22 فروردین موعدش است که به حساب ایران واریز میشود و در هفته آینده هم قسط پنجم دریافت خواهد شد؛ بنابراین در مجموع پنج قسط که سه قسط بالغ بر 550 میلیون دلار و دو قسط مشتمل بر450 میلیون دلار دریافت میشود و این مقادیر مطابق با سیاست‌های مالی و پولی کشور و براساس سیاست‌های بانک مرکزی یا خرید طلا یا به شکل نقدی به ارزهای معتبر جهانی یا برای خرید قطعات هواپیما وقطعات خودرو، ابزارآلات فنی و پیشرفته و خریدهایی که جمهوری اسلامی ایران دارد اختصاص خواهد یافت.
او گفت: «زمینه‌های اجرایی اینها کاملا در این مدت صحبت شد و این در واقع پنج قسطی است که دریافت میشود در مورد دریافت سه قسط آینده هم صحبت‌های لازم صورت گرفت.»
رئیس نشست کمیسیون مشترک نظارت بر اجرای توافق ژنو گفت: «موضوع تعمیرات هواپیما یکی از زمینه‌های خیلی مهمی بود که درباره آن صبحت شد، اخیرا اعلام شد که در رابطه با تعمیر هواپیماها و تعمیر قطعات، مجوزهای لازم به سه شرکت بوئینگ، جنرال الکتریک و لوفت هانزا داده شده و اقدامات دیگری هم در جریان است و براساس مفاد مجوزها این کشورها و کمپانی‌ها قادر خواهند بود کار تعمیر قطعات هواپیماها را در ایران انجام دهند و قرار شد در 2 ماه آینده تمام نیازهای تعمیراتی هواپیماهای ایران به‌طور کامل انجام شود.»
او افزود: در زمینه‌های دیگر مانند مسائل دانشجویی و مباحث مربوط به برداشتن محدودیت‌هایی در مورد واردات خودرو تصمیم گرفته شد و درباره دیگر موضوعات که در تفاهم ژنو آمده است بحث‌های کافی صورت گرفت و تقریبا این برداشت وجود داشت که نسبتا روند اجرای تفاهم ژنو تا الان خوب بوده و امیدواریم در یکی، دو ماه آینده ثمرات این تفاهم بیشتر احساس شود.»
می‌توانیم آب سنگین اراک را بازطراحی کنیم
همزمان رئیس سازمان انرژی اتمی با تاکید بر اینکه تحقیق و توسعه شاه بیت برنامه مشترک است گفت: «آب سنگین اراک، می‌تواند سنگین بماند و آن را بازطراحی کنیم.» به گزارش خبرگزاری مهر، رئیس سازمان انرژی اتمی ایران درباره آب سنگین اراک و بحث‌های مطرح شده در خصوص آن گفت: «ما باید بهانه را از غربی‌ها بگیریم و هوشمندانه عمل کنیم. در برنامه اقدام مشترک اشاره نشده بود که آب سنگین تبدیل به آب سبک شود البته خیلی‌ها فضاسازی کردند.» او افزود: «ما می‌توانیم بهانه‌ها را بگیریم و آب سنگین اراک، سنگین بماند و آن را بازطراحی کنیم.»
هشدار آمریکا در مورد معامله ایران و روسیه
از سوی دیگر جک‌لو، وزیر خزانه‌داری ایالات‌متحده، در دیداری با همتای روس خود، در روز پنج‌شنبه ۲۱ فروردین، هشدار داد که هرگونه معامله پایاپای نفت در برابر کالا میان آن کشور و ایران می‌تواند عملی خلاف تحریم‌های وضع‌شده آمریکا باشد. به گزارش خبرگزاری آسوشیتدپرس، یک سخنگوی خزانه‌داری آمریکا گفته است که چنین داد و ستدی «می‌تواند تحریم‌هایی را علیه افراد یا اشخاصی که در آن حضور خواهند داشت همراه داشته باشد.»
خبرگزاری رویترز بیستم دی‌ماه در گزارشی با نقل قول از منابع مطلع روسی و ایرانی خبر از احتمال بسته شدن قراردادی میان دو کشور داده بود که بر پایه آن، نفت در برابر کالا داد و ستد میشود. همان زمان نیز سخنگوی شورای امنیت ملی کاخ سفید هشدار داده بود اگر چنین گزارشی درست باشد، می‌تواند تحریم‌های آمریکا را در پی داشته باشد.
در مقابل اما، وزیر دارایی روسیه در واکنش به تهدیدات مقامات آمریکایی درباره غیر قانونی بودن انجام معاملات نفتی تهران و مسکو تاکید کرد که فروش نفت ایران به روسیه در برابر کالا با رعایت قوانین و مقررات سازمان ملل صورت خواهد گرفت.
همچنین سرگئی ریابکوف مذاکره‌کننده ارشد هسته‌ای روسیه با رد هشدارهای مقامات آمریکایی درباره گسترش روابط تجاری ایران و روسیه اعلام کرد گسترش مبادلات تجاری بین مسکو و تهران امری طبیعی است و به ضرر هیچ کشور ثالثی نیست. پیش‌تر بیژن نامدار زنگنه، وزیر نفت ایران، بیستم فروردین ماه در پاسخ خبرنگاران در این مورد گفته بود چنین موضوعی را «تأیید یا تکذیب نمی‌کنم.»
هشدار پترائوس درباره آینده توافق هسته‌ای با ایران
این همه در شرایطی است که رئیس سابق سیا ضمن حمایت از مذاکرات هسته‌ای با ایران، نسبت به پیامد برداشته شدن تحریم‌ها هشدار داد. دیوید پترائوس، رئیس پیشین سازمان سیا و وانک سرچوک، از تحلیلگران ارشد «مرکز مطالعات امنیتی نوین آمریکا» در یادداشتی که روز پنج‌شنبه (۲۱ فروردین) منتشر شد به بررسی مذاکرات هسته‌ای و آینده روابط ایران و آمریکا پس از دست یافتن احتمالی به یک توافق نهایی پرداختند.
پترائوس و سرچوک از تلاش دیپلماتیک برای دست یافتن به یک توافق جامع و نهایی با ایران که مانع تولید سلاح اتمی توسط این کشور شود حمایت کرده و همزمان نسبت به خطر یک «توافق بد» که در آن فعالیت‌های اتمی جمهوری اسلامی به اندازه کافی به عقب رانده نشده باشد، هشدار داده‌اند. نویسندگان یادداشت معتقدند توافق نهایی چنانچه خطر ایران اتمی را کاملا برطرف کند می‌تواند زمینه تنش‌زدایی در روابط جمهوری اسلامی با کشورهای همسایه و آمریکا را فراهم کند.
روزنامه دنیای اقتصاد