در مجموع در این ردهبندی، شهرهای اروپایی برنده هستند و بهترین کیفیت را برای زندگی در بین تمام شهرهای جهان دارند و تنها شهر حاضر از آمریکای شمالی، ونکوور کاناداست که رتبه پنجم کیفیت در جهان و رتبه اول در آمریکای شمالی را از آن خود کرده است. شهر زوریخ سوئیس رتبه دوم، اوکلند در نیوزیلند رتبه سوم و مونیخ آلمان رتبه چهارم این ردهبندی را به خود اختصاص دادهاند. شهر سنگاپور (پایتخت کشور سنگاپور) نیز اگرچه رتبه 25 جهان را در اختیار دارد اما بهترین کیفیت زندگی را در قاره آسیا از آن خود کرده است. شهر دوبی نیز رتبه هفتاد و سوم جهان و رتبه اول خاورمیانه را در اختیار دارد.
موسسه مرسر هرساله رتبهبندی مشابهی را منتشر میکند. عمدهترین گروه استفادهکننده این رتبهبندی، شرکتهای بینالمللی و چندملیتی و کارفرمایان آنها هستند. این شرکتها از ردهبندی فوق برای تعیین میزان پرداختی به کارمندان خود استفاده میکنند. این دسته از شرکتها در بسیاری موارد دو دسته پرداخت به نامهای جبران کیفیت زندگی و حق تحرک دارند. میزان پرداختی بابت جبران کیفیت زندگی، معمولاً با توجه به تفاوت کیفیت زندگی بین شهر زادگاه و محل سکونت اصلی کارمند با شهری که بنا به اقتضای کار خود مجبور به زندگی در آن میشود، تعیین میشود.
اما حق تحرک ربطی به کیفیت شهرها ندارد و تنها برای جبران مشکلات ناشی از انتقال به شهری دیگر و زندگی در شهری جدید به کارمندان شرکتهای چندملیتی پرداخت میشود. جرم و جنایت، آلودگی هوا، بیثباتی سیاسی و آزادیهای مدنی و سیاسی، کیفیت زیرساختهای شهری، وسایل حمل و نقل عمومی و... مواردی هستند که کیفیت زندگی را چه برای خارجیان ساکن در شهرها و چه برای ساکنان محلی تعیین میکنند. همچنین اعلام هرساله این ردهبندی نتیجه مثبت دیگری هم دارد. در دنیای جهانیسازی شده، بسیاری شهرها میکوشند تا با ارائه امکانات و خدمات شهری بهتر، جذبکننده شرکتهای چندملیتی باشند که میتواند سود و رفاه مادی برای شهر آنها به ارمغان بیاورد.
اعلام مرتب و همهساله این ردهبندی نهتنها میتواند منعکسکننده تلاشهای مسوولان چنین شهرهایی باشد بلکه انگیزه بیشتری نیز برای اقداماتی اینچنین ایجاد خواهد کرد. موسسه مرسر هرساله 460 شهر در سراسر جهان را بررسی و از نظر کیفیت زندگی ردهبندی میکند. این ردهبندی بر اساس 39 فاکتور که در 10 گروه مجتمع شدهاند انجام میشود. عواملی مانند نرخ برابری ارزهای بینالمللی و محلی، سرویسها و خدمات بانکی، آزادی فردی و مطبوعات، سرویسهای حمل و نقل داخل و خارج شهری، تعداد و کیفیت و نوع غذای رستورانها، تئاتر، سینما و... از جمله این فاکتورهاست. اروپا در بین قارههای جهان، بیشترین تعداد شهر باکیفیت بالا را در خود جا داده است، علاوه بر اینکه وین و سوئیس و اوکلند و مونیخ رتبه اول تا چهارم جهانی را در اختیار دارند، دوسلدورف نیز رتبه ششم و فرانکفورت رتبه هفتم جهان را در اختیار دارد.
کارشناسان موسسه مرسر ثبات سیاسی، مناسب بودن شرایط زیرساختها، پایین بودن میزان جرم و جنایت و در نتیجه احساس امنیت ساکنان، وجود امکانات تفریحی و... را عامل این وضعیت میدانند. البته تمام شهرهای اروپا نیز از چنین کیفیت بالایی برخوردار نیستند. بدترین شهر اروپایی تفلیس گرجستان با رتبه 191 جهانی است که البته در سالهای اخیر روند بهبود را در پیش گرفته است.
شهرهای دیگر اروپایی که رتبه بالای 100 را در جهان دارند عبارتند از: مینسک (بلاروس) رتبه 189، ایروان (ارمنستان) رتبه 180، تیرانا (آلبانی) رتبه 179 و سنپترزبورگ با رتبه 168. اما در بین شهرهای آمریکای شمالی احتمالاً برخلاف تصور همگان، شهرهای کانادایی چهار رتبه اول این قاره را در اختیار دارند. در این منطقه ونکوور رتبه اول منطقه و رتبه پنجم جهان از نظر کیفیت زندگی را در اختیار دارد که توسط شهرهای اتاوا (رتبه دوم منطقه و 14 جهان)، تورنتو (رتبه سوم منطقه و 15 جهان)، مونترال (رتبه چهارم منطقه و 23 جهان) و سانفرانسیسکو (رتبه پنجم منطقه و 27 جهان) دنبال میشود. بدترین شهر منطقه آمریکای شمالی شهر مکزیکوسیتی با رتبه 122 جهانی است که البته تنها رتبه بالای 100 نیز در این منطقه محسوب میشود. به نظر میرسد شهرهای آمریکای شمالی اگرچه از نظر کیفیت به خوبی شهرهای اروپایی نیستند، اما تفاوت بین سطح زندگی در آنها به میزان قابلتوجهی کمتر از تفاوت قابل مشاهده در اروپاست.
بعد از مکزیکوسیتی، بدترین شهرهای آمریکای شمالی به ترتیب عبارتنداز: دیترویت با رتبه 70، سنت لوئیس با رتبه 67، هوستون با رتبه 66 و میامی با رتبه 65. بنا به نظر کارشناسان این موسسه، خاورمیانه و آفریقا همچنان و طی سالهای متوالی چالشبرانگیزترین مناطق جهان از نظر کیفیت زندگی بودهاند. بیثباتی سیاسی، کمبود زیرساختها، جرم و جنایت بالا و ناامنیهای اجتماعی و سیاسی در کنار خطر بالای بلایای طبیعی، بالا رفتن دائمی و باثبات سطح زندگی در این مناطق را با مشکل روبهرو کرده است. البته بهرغم این موضوع، همچنان بعضی شهرها در این منطقه برای شرکتهای بینالمللی جذاب هستند. در منطقه خاورمیانه و آفریقا رتبه اول به شهر دوبی تعلق دارد که رتبه 73 جهانی را در اختیار دارد، شهر بعدی ابوظبی با رتبه جهانی 78 است. بقیه شهرهای این فهرست در آفریقا قرار دارند؛ شهر پورت لوئیس با رتبه جهانی 82 (واقع در کشور موریس)، دوربان با رتبه 85 و کیپتاون با رتبه 90 (هر دو در آفریقای جنوبی) شهرهای بعدی این منطقه هستند. این موسسه همچنین ردهبندی در مورد گرانترین شهرهای دنیا را منتشر میکند.
در این بررسی شهر نیویورک و قیمتها در این شهر پایه محسوب شده و قیمتها و درآمدها نیز بر حسب دلار سنجیده میشود. بررسی فوق در مورد بیش از 200 کالا در هر شهر صورت میگیرد و شامل 214 شهر در سراسر جهان میشود. جالب این است که تفاوت قیمتها در شهرهای مختلف گاهی حیرتانگیز است مثلاً قیمت یک لیوان قهوه در ماناگوآ نیکاراگوئه 1/54 دلار اما در مسکو 8/29 دلار است. یک همبرگر در کلکته هند 3/62 دلار و در کاراکاس 13/49 دلار قیمت دارد. قیمت بلیت سینما در ژوهانسبورگ 5/91 دلار و در لندن 20/1 دلار است.
گرانترین شهرها در فهرست سال 2014-2013 موسسه مرسر به شرح زیر است: 1- لوآندا (آنگولا) 2- مسکو 3- توکیو 4- انجامینا (چاد) 5- سنگاپور 6- هنگکنگ 7- ژنو (سوئیس) 8-زوریخ (سوئیس) 9- برن (سوئیس) 10- سیدنی.
مجله تجارت فردا