برخورد بورس به کف جدید

تحلیلگران تکنیکال، کف حمایتی جدیدی را برای شاخص بازار پیش‌بینی کرده‌اند که البته برخی از کارشناسان ضمن تردید در صحت این پیش‌بینی‌ها، نبود آسیب‌شناسی در نظام اقتصادی کشور را هشداری برای افت بیشتر شاخص بازار سهام از سطوح حمایتی جدید می‌دانند. به عقیده برخی البته زمان برای خرید در بورس فرا رسیده است.

سطح حمایتی 67هزار واحدی شکست
برخورد شاخص به کف جدید؟
ریشه ریزش‌های بورس را باید در دخالت‌های دولت جست‌وجو کرد

ریزش 380 واحدی شاخص کل که روز گذشته رخ داد، به نزول بازار به زیر کف حمایتی 76 هزار واحدی منجر شد؛ نزولی که پیش‌بینی‌ها از افت بیشتر بازار را تقویت می‌کند.
به گزارش «دنیای اقتصاد»، بازگشایی نماد «فارس» روز گذشته به حرکت شاخص در کانال 75 هزار واحد منجر و باعث شد دماسنج بازار به 75 هزار و 687 واحد برسد. به این ترتیب زیان بازار از ابتدای سال به 1/4درصد و برای خردادماه به 4/1درصد رسید.
تحلیلگران معتقدند عبور شاخص از کف حمایتی 76 هزار واحد دو پیغام به همراه دارد؛ نخست اینکه بازار در شرایط کنونی در بهترین وضعیت برای خرید قرار دارد. موضوع دیگر پیش‌بینی ریزش شاخص تا 74 هزار واحد است. نکته قابل توجه احتیاط بالای بازار برای تخمین افت بیشتر شاخص است. در توضیح این مطلب باید گفت زمانی که شاخص به مرز 82 هزار واحد رسیده بود، تحلیلگران تکنیکال باپیش‌بینی افت 6هزار واحدی شاخص رقم 76 هزار واحد را برای کف شاخص پیش‌بینی کردند. با این حال پیش‌بینی جدید شاخص حکایت از افت 2 هزار واحدی تپیکس دارد و این اختلاف ناشی از احتیاط بالا در تخمین کف بازار است؛ احتیاطی که مفهوم دیگر آن واقع بودن در انتهای روند اصلاح بازار است و این به معنای بهترین فرصت برای سرمایه‌گذاری در بورس است.
به گزارش «دنیای اقتصاد»، دیروز روند معاملات بازار سهام در ساعات اولیه بازار در حالی ناشی از برخی خریدهای بلوکی توسط حقوقی‌ها مثبت بود که باز شدن نماد هلدینگ خلیج فارس پس از تقریبا یک هفته، منحنی شاخص بازار سهام را کاهش داد.
با این حال در جریان معاملات دیروز بیش از 565میلیون سهم به ارزش 2861 میلیارد ریال در 63 هزار و 171 دفعه داد‌و‌ستد شد. شاخص در ابتدای بازار دیروز در رقم 76 هزار و 67 واحد باز شد و تا قبل از ساعت 11 تا 76 هزار و 114 واحد اوج گرفت و از این ساعت به بعد تقریبا با یک شیب تند به عدد 75 هزار و 687 واحد رسید که نسبت به پایان معاملات روز چهارشنبه گذشته تقریبا 380واحد افت داشت و نیم درصد کاهش روزانه را ثبت کرد. از دهه سوم اردیبهشت ماه تعدیل شاخص کل بازار سرمایه اندک اندک پیگیری شده و از مرز 77 هزار و 900 واحد تا‌کنون ادامه یافته است. روند تعدیل شاخص البته به‌زعم کارشناسان مستقل و فعالان بازار اتفاقی مثبت است و در جهت افزایش کارآیی و شفافیت بیشتر بازار تحلیل می‌شود. افزایش قیمت ارز در سال‌های 90 تا 92 ارزش بازار سرمایه را از محل تجدید ارزیابی دارایی‌های ثابت شرکت‌ها به شدت بالا برد و با وجود کمترین تغییرات در افزایش تولید و بهره‌وری، شاخص کل بازار سرمایه به افزایش‌های قابل توجهی دست یافت. در این راستا البته ورود نقدینگی‌های فراوان سرخورده از نرخ بهره بی‌تناسب با تورم 40 درصدی نیز کمک غیر‌قابل انکاری داشته است.
در سال جدید اما تغییر برخی پارادایم‌های تاثیرگذار بر چشم انداز شناسایی سود در شرکت‌های بورسی، تغییرات در روند شاخص را موجب شد. در حالی که رقم شاخص در 10 اسفند سال گذشته تقریبا در مرز 80 هزار بود، این روند در پایان فروردین 93 به 73 هزار واحد افت کرد و در 2هفته اول اردیبهشت‌ماه دوباره تا 78 هزار واحد بالا رفت و از 15 اردیبهشت تا‌کنون تعدیل 2 هزار واحدی را در دستور کار قرار داده است.
اینکه بازار سهام در چه مسیری حرکت می‌کند و چه ارقامی را باید برای شاخص در روزها و ماه‌های آتی متصور بود و حتی اینکه برای متوقف کردن روند تعدیلی شاخص به دنبال چه محرک‌هایی باید گشت نیز سوالاتی است که کارشناسان بخشی از ریشه‌یابی آن را در شفاف نبودن سیاست‌های کلان اقتصادی دولت جست‌وجو می‌کنند.


ریشه کار در سیاست‌های غیر‌شفاف اقتصادی دولت است
دکتر حیدر مستخدمین حسینی در این راستا از سیاست‌های کلی اقتصادی دولت انتقاد دارد و ریشه‌های شرایط فعلی بازار را نیز به این اشکالات مربوط می‌داند.
او در گفت‌وگو با «دنیای اقتصاد» می‌گوید: اعتقاد دارم عواملی که دست به دست هم داده و موجبات دلسردی سهامداران به ویژه سهامداران خرد را فراهم کرده‌اند، عواملی غیرمنطقی و نامتناسب با ساختارهای بازار سرمایه بود. وی معتقد است اینکه البته شاخص تا کجا سقوط می‌کند، تنها یک پیش بینی است که چندان نمی‌شود به صحت آن مطمئن بود، اما در ماه‌های اخیر اتفاقاتی در بازار سرمایه رخ داد که در تاریخ این بازار استثنا بود. شرایطی به وجود آمد که حتی زمانی که عوامل محیطی شوک مثبت را نشان می‌داد، شاخص بر عکس عمل می‌کرد.
به عقیده وی، هنوز شاخص بازار سرمایه یک شاخص واقعی نیست و ارزش معاملات نیز روند منطقی را طی نمی‌کند، به طوری که اگر بخواهیم شرکت‌های فعلی بازار سرمایه را با توجه به قدمت و شرایط شکل‌گیری آنها دوباره ایجاد کنیم به ارزش به مراتب بالاتری از ارزش فعلی بازار دست خواهیم یافت و حتی محاسبات می‌تواند شاخص بازار را در آن صورت تا 90 هزار واحد بالا ببرد. در واقع ارزش فعلی بازار سرمایه به مراتب بالاتر از سطوح فعلی است.
به عقیده مستخدمین اینکه چرا بورس به این نقطه رسیده مستقیما از دلایلی ناشی می‌شود که به دلیل نبود شفافیت در تصمیمات اقتصادی دولت است. مردم و فعالان اقتصادی از دولت و مجلس برنامه‌های عملیاتی می‌خواهند، اما هنوز شفافیت برنامه‌های دولت جای سوال دارد. به گفته وی، سرمایه‌گذاری‌های جدیدی نیز تعریف نشده و در حوزه اقتصاد و صنعت ابهام وجود دارد. بیش از 400 شرکت بورسی هنوز راهکارهای فعالیت خود را درست تشخیص نداده‌اند. هنوز تصویر نوع نظام اقتصادی دولت مشخص نیست و دولت عملا در قیمت‌گذاری‌ها دخالت مستقیم دارد.
به گفته وی با وجود برخی انکارها در دولت برای تعیین قیمت محصولات تولیدی شرکت‌ها، اما دولت در قیمت‌ها دخالت می‌کند. قیمت‌گذاری خودرو توسط شورای رقابت به عنوان یکی از معاونت‌های وزارت اقتصاد نمونه‌ای روشن از این سیاست‌ها است. تعیین نرخ سایر محصولات تولیدی از جمله سیمانی‌ها و پتروشیمی‌ها نیز در این راستا مانعی برای بهبود شرایط بازار سهام است. به گفته این کارشناس بازارهای مالی، این شرایط برای صنایع بزرگ دیگر هم صادق است. دولت در تعیین قیمت‌ها دخالت می‌کند و این شرایط البته ثبات سیاست‌گذاری‌ها را نیز در پی ندارد. وی افزود: سال گذشته هجوم به بورس توسط سهامداران در حالی با افزایش نرخ سود همراه شد که همین روند نیز دوام نداشت و افت نرخ سود بانکی برخی شبهات را در خصوص سهام بانکی‌ها پدید آورد.
با این شرایط باید انتظار داشته باشیم که بازار سرمایه واکنش نشان بدهد.
وی با اشاره به اینکه قیمت ارز در مسیر افزایشی قرار گرفته بود و شرکت‌های ارز آور بورسی نیز به آن چشم دوخته بودند، گفت: این در حالی است که رئیس کل بانک مرکزی بارها از افت آتی قیمت ارز سخن گفته بود.
وی گفت: باید دانست که صنایع صادراتی چگونه باید برنامه‌ریزی و حرکت کنند. دولت اگر این وضعیت را آسیب‌شناسی نکند رقمی برای افت شاخص قابل تصور نیست.
به گفته وی شرایط حتی به‌ گونه‌ای پیش رفت که مقامات بازار سرمایه نیز در طرف عرضه دخالت کردند و بازار نیز با تقاضای جدیدی مواجه نشد.
به عقیده وی قدرت نقد شوندگی از جمله مهم‌ترین شاخص‌های سهام است که در جریان برخی دخالت‌ها با انحراف مواجه شد. مستخدمین حسینی در ادامه با تاکید بر اینکه همه منتظر برنامه روشن در حوزه صنعت و تولید هستند، فضای کسب و کار را همچنان محدود ارزیابی کرد.
وی با اشاره به اینکه دولت باید دو مشخصه مهم را در فضای اقتصاد در دستور کار قرار دهد، این دو مشخصه را به این شکل برشمرد؛ یکی شفافیت در نظام اقتصادی است به نحوی که دولت کمترین دخالت را در قیمت‌گذاری داشته باشد و دوم اینکه برای کنترل تورم رکود را تعمیق نکند.
این کارشناس بازار گفت: صنایع بزرگ کشور که می‌توان به شرایط مناسب آنها دل بست همچنان صنایع بزرگ ارز‌آور هستند که دولت نیز باید به آنها توجه بیشتری داشته باشد. دولت بد سلیقگی کرد که تعیین نرخ گاز خوراک پتروشیمی‌ها را به مجلس سپرد. این واحد‌ها اگر پشتیبانی می‌شدند ارز بیشتری به کشور باز می‌گشت و دولت نیز منافع بیشتری را به دست می‌آورد. این موضوع در دولت و مجلس با این بهانه که مواد اولیه متعلق به دولت است نباید دستاویزی برای ایجاد مانع در این مسیر باشد.
رئیس سابق شورای بورس همچنین درخصوص رفتارهای سهامداران در زمان برگزاری مجامع به این نکته اشاره کرد که برخی قبل از رفتن به مجامع سهام خود را در بالاترین نرخ می‌فروشند و نگران از اینکه تقسیم سود و میزان آن راضی کننده باشد یا نباشد اقدام به فروش سهام می‌کنند. این کار عرضه سهام را بیشتر می‌کند. البته امسال شرایط در خروج از تحریم شرایط بهتری است و با وجود اینکه شرکت‌ها شرایط بهتری ندارند اما پتانسیل موجود بیشتر شده است.
دیروز در بین دارندگان بیشترین ارزش و حجم معاملات روزانه دو نماد شبریز (پالایش نفت تبریز) و بوعلی (سرمایه‌گذاری بوعلی) به واسطه حقوقی‌ها با خریدهای عمده همراه شدند که بخش اعظمی از ارزش معاملات روزانه را به خود اختصاص داد. در این راستا حقوقی‌ها 66 میلیون سهم از سهام شبریز و 40 میلیون سهم از سرمایه‌گذاری بوعلی رادست به دست کردند که به ترتیب 1338 میلیارد ریال و 131 میلیارد ریال و در مجموع 1469 میلیاردریال از کل 2861میلیارد ریال معاملات روزانه را به خود اختصاص دادند. همان‌طور که گفته شد این روند در حالی بازار را مثبت کرد که بازگشایی نماد فارس (هلدینگ صنایع خلیج فارس) پس از تقریبا 10 روز با نرخ پایین‌تر موجب افت بازار شد. آخرین قیمت سهم فارس در تاریخ 29 اردیبهشت 1570 تومان بود، اما دیروز در رقم 1554 تومان باز شد.

دنیای اقتصاد