جزییات توافق ایران و ۱+۵ در وین ۶

تیم مذاکره کننده جمهوری اسلامی ایران به منظور شرکت در ششمین دور مذاکرات ایران و گروه 1+5 درباره راه‌حل جامع هسته‌ای 11 تیر ماه به وین سفر کرد و بیش از دو هفته به رایزنی با گروه 1+5 پرداخت و پس از آنکه روشن شد رسیدن به توافق نهایی تا موعد مقرر (20 جولای ) 29 تیر مقدور نیست، جمهوری اسلامی ایران و کشورهای 1+5 تصمیم به تمدید دوره گام اول برنامه اقدام مشترک ژنو گرفتند و پس از رایزنی‌های فشرده‌ای که از روز پنجشنبه 26 تیرماه در خصوص تمدید مذاکرات با رایزنی ظریف و اشتون آغاز شد و در ادامه به رایزنی‌های دوجانبه با آمریکایی‌ها منجر شد، بالاخره در ساعت 30 دقیقه بامداد روز شنبه 28 تیر ماه در شهر وین در خصوص تمدید توافقنامه ژنو برای چهار ماه به توافق دست یافتند.

سید عباس عراقچی معاون وزیر خارجه ایران و عضو ارشد تیم مذاکره کننده هسته‌ای پس از اعلام رسمی تمدید 4 ماهه مذاکرات هسته‌ای ایران و 1+5 درباره راه‌حل جامع در جمع خبرنگاران عنوان کرد: حدود 18 روز در وین کار فشرده‌ای داشتیم و هدف این بود تا 20 ژولای (یکشنبه) به توافق نهایی دست یابیم، ولی اختلافات عمیقی در خصوص مسائل مختلف موضوع مذاکره وجود دارد.در بعضی از موضوعات پیشرفت داشتیم و در برخی از موضوعات پیشرفتی نداشتیم.

عراقچی با اشاره به نگارش متن توافقنامه در این دوره گفت: پیشرفت خوبی از لحاظ متن داشتیم ولی از لحاظ محتوا کماکان اختلافات باقی است. همانطور که قبلا گفته شده بود 60 الی 65 درصد متن آماده شده ولی 35 درصد باقیمانده شامل مسائل کلیدی می‌شود که از نظر محتوایی بیش از 80 درصد متن را تشکیل می‌دهد.

عضو ارشد تیم مذاکره کننده هسته‌ای ادامه داد: با توجه به اینکه در مذاکرات قادر نشدیم اختلافات را برطرف و مواضعی که داشتیم هنوز با مواضع آنها فاصله زیادی دارد. راه‌حل هایی که ارائه شد نتوانست این فاصله را پر کند اما همه از اینکه فضای مذاکرات، فضای سازنده‌ای هست و از اینکه اراده جدی در همه طرف‌ها برای رسیدن به راه‌حل هست به این نتیجه رسیدند که مذاکرات باید ادامه یابد.

وی خاطرنشان کرد: ما نتوانستیم به ضرب الاجل 29 تیر ماه برسیم و توافق را نهایی کنیم، ولی همه اتفاق نظر داشتند که در شرایط و فضای فعلی باید مذاکره ادامه یابد و برای ادامه مذاکره البته منعی نداشتیم و 29 تیر آخر مهلت مذاکراتی ما نبوده است. آنچه در توافقنامه ژنو به عنوان مهلت مذاکرات تعیین شده یک سال از زمان تصویب توافقنامه ژنو است (24 نوامبر 2014) و به طور طبیعی مهلت مذاکره داریم. اگر گام اول تمدید نمی‌شد، تحریم‌ها باید به سر جای خود برمی‌گشت و ایران ملزم به رعایت تعهدات خود نبود و می‌توانست برنامه خود را شروع کند.در سه روز آخر وقتی به این جمع بندی رسیدیم که رسیدن به توافق تا 20 ژولای عملی نیست، بحث‌ها را به سمت تمدید گام اول بردیم.

وی اضافه کرد: تصمیم گرفته شد تمدید گام اول به مدت چهار ماه تا 24 نوامبر باشد و گام اول توافق ژنو برای چهار ماه دیگر تمدید شد. بدین معنا که همه تعهداتی که طرفین در توافق ژنو قبول کرده بودند به مدت چهار ماه ادامه می‌یابد و همه تحریم‌هایی که بر اثر توافق ژنو تعلیق شده بود طی چهار ماه آینده کماکان تعلیق خواهد بود و همه اقداماتی که ما تعهد کرده بودیم انجام ندهیم در چهار ماه آینده به همان ترتیب خواهد بود.

آنگونه که عراقچی عنوان کرده بود مذاکرات فشرده‌ای در خصوص شرایط و چگونگی این تمدید صورت گرفت و نهایتاً یک سند توضیحی یک صفحه‌ای به صورت غیر رسمی (non-paper) آماده شد که طی آن طرفین نحوه تمدید دوره گام اول توافق ژنو را بیان کرده‌اند.

علاوه بر این دولت آمریکا متعهد شده است با همان شرایط و ضوابط تفاهم ژنو که در واقع آزادسازی مبلغ 4.2 میلیارد دلار را در مقابل رقیق سازی و اکسیدسازی مواد 20 درصد مقرر ساخته بود، این بار مبلغ 2 میلیارد و 800 میلیون دلار از دارایی‌های مسدود شده جمهوری اسلامی ایران در خارج از کشور را ظرف این چهار ماه آزاد کند.

معاون وزیر خارجه ایران در این باره گفته بود: مذاکرات فشرده‌ و بحث‌های عمیقی در این زمینه صورت گرفت و نهایتا مقرر شد آن مبلغ پرداخت شود و قرار شد در 4 ماه آینده 2 میلیارد و 800 میلیون دلار، در 6 قسط به حساب بانک مرکزی واریز شود؛ 4 قسط 500 میلیون دلاری و دو قسط 400 میلیون دلاری.

این مبلغ در شش قسط 500 میلیون دلاری و دو قسط 400 میلیون دلاری، در فواصل زمانی تقریباً هر سه هفته یک بار به شرح زیر پرداخت خواهد شد:

* قسط اول : 500 میلیون دلار در روز 10 مرداد 1393 (اول اوت 2014)

* قسط دوم: 500 میلیون دلار در روز 3 شهریور 1393 (25 اوت 2014)

* قسط سوم: 400 میلیون دلار در روز 26 شهریور 1393 (17 سپتامبر 2014)

* قسط چهارم 500 میلیون دلار در روز 18 مهر 1393 (10 اکتبر 2014)

* قسط پنجم : 500 میلیون دلار در روز 12 آبان 1393 (3 نوامبر 2014)

* قسط ششم : 400 میلیون دلار در روز 2 آذر 1393 (23 نوامبر 2014)

براساس این گزارش، در این سند Non- Paper مقرر شده است که دو طرف به اجرای مؤثر و به موقع اقدامات مندرج در برنامه اقدام مشترک همچنان ادامه دهند.

آمریکا در این سند توضیحی پذیرفته است که پرداخت به موقع این مبالغ را به نحوی ممکن کند که از بروز اشکالات و تأخیراتی که در شش ماهه گذشته رخ داده بود خودداری شود.

علاوه بر این کشورهای اروپایی و آمریکا پذیرفتند که در اجرای مؤثرتر لغو تحریم‌های بیمه، شرایطی را در نظر بگیرند که با توجه به کوتاه بودن تمدید چهار ماهه تفاهم ژنو، چنانچه خسارتی در طول دوره چهار ماهه رخ دهد، پرداخت مربوطه بعد از چهار ماه نیز بتواند صورت گیرد. این تـعهد جدیـد از سوی آمریکا اطمینان خاطر بیشتری برای شرکت‌های بیمه‌گذار، به خصوص برای بیمه حمل و نقل دریایی از جمله بیمه نفتکش‌ها برای حمل نفت ایران، ایجاد خواهد کرد و برخی از تردیدهای آنها را پوشش خواهد داد.

براساس این سند توضیحی، جمهوری اسلامی ایران نیز اعلام کرده است که برنامه از پیش طراحی شده خود را برای تهیه سوخت راکتور تحقیقاتی تهران ادامه خواهد داد و به طور مشخص 25 کیلو از اکسید 20 درصد خود را به صفحه‌های سوخت برای مصرف راکتور تحقیقاتی تهران تبدیل خواهد کرد.

ایران همچنین براساس برنامه طراحی شده خود، مواد غنی شده زیر 2 درصد خود را، که اضافات ناشی از فرآیندهای ناقص قبلی می‌باشد، به هگزافلوراید اورانیوم طبیعی برخواهد گرداند تا آماده غنی سازی مجدد شوند.

براساس این سند توضیحی یک صفحه‌ای غیر رسمی (non-paper) دو ابهام مشخص در اجرای توافق ژنو که نسبت به نحوه دسترسی آژانس به کارگاه‌های ساخت قطعات و نیز تولید سانتریفیوژهای جدید بود نیز در این سند توضیحی، به گونه‌ای که هیچ تعهدی فراتر از توافق ژنو برای جمهوری اسلامی ایجاد نکند، مرتفع شده است.

لازم به ذکر است روز یکشنبه 29 تیر ماه شش ماه اول گام نخست‌ توافقنامه ژنو پایان یافت و در همان روز آژانس بین‌المللی انرژی اتمی با صدور گزارشی تأیید کرد که ایران تمامی تعهدات خود براساس توافق ژنو را انجام داده است.

مرضیه افخم سخنگوی وزارت امور خارجه نیز امروز (چهارشنبه) در نشست هفتگی با خبرنگاران از پرداخت هشتمین قسط مربوط به توافقنامه ژنو خبر داد.

آنگونه که ایران و 1+5 در وین 6 توافق کردند قرار شد تا دو سه هفته در پایتخت‌ها به بررسی پیشنهادات مطرح شده بپردازند و به گفته افخم در طی چهار ماه آینده پیش‌بینی‌ها اینگونه است که در سطح رؤسای گروه‌های مذاکره کننده، کارشناسان و معاونان دیدارهایی انجام شود که برنامه نهایی زمان و مکان آن هنوز مشخص و نهایی نشده البته اوایل سپتامبر اولین دور از مذاکرات پیش‌بینی شده است.

سخنگوی وزارت خارجه عنوان کرد: ااولین دیدارها در سطح گروه‌های کارشناسی خواهد بود، حتی شاید زودتر از اوایل سپتامبر این رایزنی‌ها انجام شود. طرفین توافق کردند که حدود دو تا سه هفته وقفه ایجاد شود و شروع مجدد کار نیازمند تماس‌هایی است که در جدول کاری آقای عراقچی و خانم اشمیت وجود دارد و جزئیات بیشتر از اینکه در چه سطحی و چه زمان و محلی این گفت‌وگوها برگزار شود، اعلام خواهد شد.

وزرای خارجه ایران و گروه 1+5 به همراه کاترین اشتون مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در تاریخ سوم آذر ماه 1392 بعد از سه دور مذاکره در شهر ژنو درباره برنامه هسته‌ای ایران به توافقی تحت عنوان «برنامه اقدام مشترک» دست یافتند که این توافقنامه در سی ام دی ماه 1392 وارد مرحله اجرا شد و از بعد از آن بود که ایران و 1+5 شش بار در شهر وین درباره راه‌حل جامع هسته‌ای به گفت‌وگو نشستند که آخرین دور آن (وین 6) 30 دقیقه بامداد روز شنبه پایان یافت و در وین 5 کار نگارش متن پیش نویس توافقنامه جامع آغاز و در وین شش 60 تا 65 درصد از متن که هشت تا 9 صفحه است و ضمایم آن بیش از متن است، به نگارش درآمد ولی کماکان اختلافات عمده در خصوص میزان غنی سازی، تحریم‌ها، راکتور آب سنگین اراک و بازه زمانی وجود دارد.

خبرگزاری فارس