چهره نه چندان مطلوب فرودگاه
فرودگاه بین‌المللی امام خمینی (ره) که در سال 1384 به بهره‌برداری رسید، اهدافی همچون، پاسخگویی به نیازهای روز افزون مسافرتی و حمل و نقل هوایی داخلی و بین‌المللی و جذب پروازهای ترانزیت بین‌المللی و در جهت دستیابی جایگاه ایران به عنوان قطب اصلی در پروازهای بین‌المللی منطقه و کانال عبور در مسیر اروپا و آسیا و در عین حال کسب درآمد ارزی ناشی از آن و بهره‌برداری بیشتر از صنعت توریسم به بهره‌برداری رسید اما پس از گذشت چند سال نه تنها این اهداف برآورده نشده بلکه این فرودگاه مسافران و گردشگران خارجی شده و ایرانیان را با مشکلات گوناگون روبه‌رو کرده است. فرودگاه بین‌المللی به دلیل برخی کج‌سلیقگی‌ها و ضعف مدیریت، چهره‌ای بد از سیستم هواپیمایی کشور در ذهن ناظران و مسافران به نمایش می‌گذارد. دور بودن از شهر و نبود وسایل حمل و نقل عمومی مانند مترو برای دسترسی به این فرودگاه، ضعف‌های معماری، نامناسب بودن پارکینگ‌ها، اختصاص ندادن امکانات کافی برای مسافران خسته که موجب میشود ساعت‌های طولانی در صفوف مختلف از جمله گیت بازرسی، بلیت و گمرک، در انتظار به سر برند، تنها برخی مشکلات فرودگاهی است که ویترین نظام در برابر مسافران و مهمانان خارجی است. البته به دلیل اهمیت و جایگاه ویژه‌ای که فرودگاه امام خمینی(ره) دارد، وزیر راه بازدیدهای متعددی از این مجموعه داشته و با تغییرات مدیریتی و برنامه‌ریزی برای جذب سرمایه، توسعه این فرودگاه را در دستور کار قرار داده است.
بر اساس سند چشم‌انداز توسعه، ایران باید کشور اول منطقه در حمل بار و کشور دوم در حمل مسافر باشد. توسعه فرودگاه امام خمینی(ره) به عنوان اصلی‌ترین و بزرگ‌ترین فرودگاه کشور و تبدیل این فرودگاه به شهر فرودگاهی برای رسیدن به این هدف از برنامه‌های اصلی دولت است تا با افزایش ظرفیت این فرودگاه
90 میلیون مسافر و 2 میلیون تن بار در سال نقش مهمی در صنعت حمل و نقل کشور ایفا کند. تبدیل فرودگاه امام خمینی (ره) به شهر فرودگاهی به این معنی است که تمام امکانات مورد نیاز مسافران در این شهر مهیا باشد و مسافران نیازی به تردد به شهرهای اطراف بویژه تهران نداشته باشند. در این شهر تمام خدمات اعم از حمل و نقل مسافر، بار و ترانزیت به صورت واردات یا صادرات، مترو، هتل، مکان‌های تفریحی، ورزشی و گردشگری ارائه میشود. بر اساس برنامه‌ای که برای توسعه فرودگاه امام(ره) طرح‌ریزی شده شهر فرودگاهی امام خمینی(ره) به عنوان یک مرکز مهم توسعه تجاری شهر تهران و در قالب یک قطب بین‌المللی تجاری و ارائه خدمات پروازی به 90 میلیون مسافر طراحی شده است.
تبدیل فرودگاه به قطب بین‌المللی هوایی
سید غلامرضا شیرازیان، مجری طرح توسعه فرودگاه بین‌المللی امام خمینی، در خصوص توسعه فرودگاه بین‌المللی امام خمینی به ایران گفت: توسعه فرودگاه بین‌المللی امام خمینی(ره) در 4 فاز کلی پیش‌بینی شده که بهره‌برداری از فاز اول آن از سال 1384 آغاز شده است. بدین ترتیب در طی مراحل مختلف، ظرفیت فرودگاهی از 5/6 میلیون نفر در سال به حدود 90 میلیون مسافر در سال ظرفیت جابه‌جایی بار از 200 هزار تن در سال به حدود 2میلیون تن در سال، تعداد باندهای فرودگاه از یک باند به 4 باند و تعداد ترمینال‌های مسافری از یک ترمینال به 4 ترمینال تا پایان برنامه طرح توسعه براساس سند چشم‌انداز بیست ساله کشور به صورت یک قطب بین‌المللی هوایی برنامه‌ریزی شده است.
وی افزود: مشخصات فاز دوم توسعه فرودگاهی شامل توسعه مرکز فرودگاهی در محدوده سایت پروازی، ترمینال زیارتی و سیاحتی با ظرفیت یک میلیون و 600 هزار مسافر در سال، ترمینال مسافری شماره 2 برای جابه‌جایی تا 20میلیون مسافر در سال، پارکینگ طبقاتی با ظرفیت 5 هزار خودرو، ایجاد باند جنوبی به طول 4200متر با ارتباطات جانبی برج مراقبت جدید به منظور پوشش‌دهی به تمام مناطق پروازی و سایرساختمان‌های جانبی و تسهیلات پشتیبانی‌کننده ظرفیت فرودگاه است. طرح فاز 2 توسعه فرودگاه 5 ساله است. شیرازیان با اشاره به برنامه‌هایی که تاکنون برای توسعه شهر فرودگاهی به اجرا درآمده خاطرنشان کرد: براساس ماده 166 قانون برنامه پنجم توسعه درباره ایجاد شهر فرودگاهی امام خمینی (ره) مقرر شد شهرفرودگاهی در اراضی به وسعت حدود 14 هزار هکتار تأسیس شود که 2500 هکتار آن به منطقه ویژه اقتصادی، 1500 هکتار منطقه آزاد تجاری، 3100 هکتار مربوط به توسعه هوانوردی و حدود 6600 هکتار مربوط به خدمات فرودگاهی است. فرودگاه امام(ره) می‌تواند تبدیل به یک منبع درآمدی قابل توجه برای کشور شود. به گفته مجری طرح توسعه فرودگاه امام(ره) جهت تبدیل شدن فرودگاه امام خمینی(ره) به یکی از موفق‌ترین شهرهای فرودگاهی در دنیا 7 تم اصلی برای این شهر طراحی شده است از جمله هوانوردی، تجاری، بار و لجستیک، آموزش و فناوری، گردشگری، ورزشی و صنایع. فرودگاه بین‌المللی امام خمینی(ره) به دلیل قرار گرفتن در بزرگراه تهران- قم و راه‌آهن شمال به جنوب برای ایجاد بندر خشک بسیار مناسب است و زمینه‌ساز کاهش عملیات گمرکی در بنادر است.
آمادگی بخش خصوصی برای سرمایه‌گذاری
وی تصریح کرد: برای عملیاتی شدن فاز2 نیاز به 6000 میلیارد تومان سرمایه است. که از این مبلغ 2000 میلیارد تومان باید برای زیرساخت‌های آن اختصاص داده شود که تاکنون اعلام آمادگی برای سرمایه‌گذاری 500 میلیارد دلار را دریافت کرده‌ایم و برای 4000 میلیارد تومان بخش هوانوردی نیز چندین گروه سرمایه‌گذار داخلی با مشارکت خارجیها ابراز تمایل کرده‌اند و مذاکرات در مرحله اجرایی شدن است.
درآمدزایی یک میلیارد دلاری
شیرازیان تأکید کرد: مهمترین پروژه سرمایه‌گذاری بخش خصوصی در فرودگاه، هتل فرودگاهی است که برای ساخت و تجهیز آن حدود 160 میلیارد تومان سرمایه‌گذاری شده است و برای تکمیل و تجهیز ترمینال زیارتی نیز مذاکراتی با سرمایه‌گذار بخش خصوصی برای سرمایه‌گذاری در این پروژه در حال انجام است که در صورت انعقاد قرارداد پس از 18 ماه ترمینال آماده بهره‌برداری خواهد بود. یکی دیگر از راه‌های درآمدزا استفاده درست از مسیرهای ترانزیتی و بین‌المللی در آسمان ایران است که می‌توانیم درآمد یک میلیارد دلاری را درسال از این منبع به دست آوریم اما در حال حاضر یک چهارم میلیارد دلار از پروازهای عبوری درآمد داریم. شیرازیان افزود: سیاست اصلی در امر توسعه فرودگاه‌ها، چه در بخش ساختمان‌ها و تأسیسات فرودگاهی و بالاخص در توسعه فعالیت‌های غیرفرودگاهی، حمایت و تشویق بخش خصوصی در امر سرمایه‌گذاری است که ما نسبت به دعوت از سرمایه‌گذاران داخلی و خارجی واجد شرایط برای سرمایه‌گذاری در پروژه‌های شهر فرودگاهی موظف هستیم و خوشبختانه با استقبال خوب سرمایه‌گذاران نیز مواجه شدیم. براساس اساسنامه شرکت شهر فرودگاهی مدت زمان قراردادهای سرمایه‌گذاری با زمان استهلاک سرمایه‌ای که متقاضی هزینه نماید متناسب خواهد بود. درخاتمه مدت اجاره تمام مستحدثات ایجاد شده متعلق به شرکت شهر فرودگاهی بوده و سرمایه‌گذار در اجاره آن در اولویت است. در صورتی که سرمایه‌گذار خارجی بوده یا از منابع مالی که منشأ آن در خارج از کشور است استفاده نماید اصل و سود سرمایه توسط وزارت امور اقتصادی و دارایی و بانک مرکزی ایران قابل تضمین است. وی در مورد توسعه مترو فرودگاه نیز گفت: مترو فرودگاه توسط شرکت متروی تهران در دست اقدام است که امیدواریم هر چه سریع‌تر اعتبارات مورد نیاز توسط دولت و شهرداری تهران تأمین شود.
روزنامه ایران