بازار کود اوره در ماههای قبل کاهش محسوسی را تجربه کرد ولی مجددا در فصل کاشت با افزایش تقاضای فصلی و رشد قیمتها روبهرو شد.
نویسنده:
محمدحسین بابالو
با توجه به کاهش مجدد تقاضا پس از پایان فصل کاشت و کاهش قیمتها در بازار محصولات کشاورزی میتوان ادامه روند ضعیف فعلی در بازارهای جهانی را هشدار داد. این در حالی است که در برخی از بازارهای داخلی کشورها و بازارهای محلی هنوز اوضاع بازار کود اوره جذاب است.
توجه به بازارهای جدید در مقیاس جهانی و مخصوصا بازارهای محلی برای فعالان این صنعت و تولیدکنندگان این کالا توصیه میشود.
در بازارهای مختلف جهانی شرایط متنوعی برای کود اوره دیده میشود. در بازار آمریکا قیمتها اندکی کاهش یافته که دلیل آن کاهش نسبی قیمتها در بازارهای جهانی عنوان شد. قیمتهای سوآپ در بازار آمریکا با محوریت سواحل این کشور در حال کاهش است که به نوسانی شدن بازار عمدهفروشی منتهی شده ولی خردهفروشی هنوز هم با قیمتهای قبلی صورت میگیرد. این در حالی است که در بازارهای مناطق شمالی این کشور مخصوصا حوضه آبریز رود میسیسیپی قیمتها کاهش یافته است. شواهد بنیادین در بازار آمریکا از کاهش بیشتر قیمتها حکایت میکند ولی هنوز بازار این سیگنال را کاملا دریافت نکرده است. در بازار هند با تغییر هیات حاکمه این کشور جرقههای بهبود تقاضا و افزایش یارانه کود اوره خاموش شده و با توجه به شرایط آب و هوایی و احتمال کاهش ریزش باران در فصل بارش در هند میتوان تضعیف بیشتر تقاضا را هشدار داد. در بازار چین نیز شرایط مشابهی حکمفرما است ولی تاکنون فروشندگان چینی تغییر محسوسی را در قیمتهای خود لحاظ نکردهاند. دورنمای این بازار به تبع وجود جو روانی حمایت از قیمتها سردرگم است ولی در روزهای آینده تقاضا کاهش خواهد یافت.
قیمت کود اوره در بازارهای جهانی پس از بحران اقتصادی جهان و از سال 2010 تا اواخر سال 2011 در مسیر صعود قدرتمندی قرار گرفت تا جایی که این محصول در سپتامبر سال 2011 تا 503 دلار و 80 سنت هم معامله شد. از این پس و تا پایان سال 2011 شاهد کاهش قیمتها بودیم که در دسامبر این سال 75/353 دلار هم ثبت شد. پس از آن قیمتها مجددا در مسیر صعود قرار گرفت که به ثبت رکورد 496.70 دلار در ماه مه سال 2012 انجامید. از آن پس برآیند عمومی قیمتها تاکنون نزولی بوده است. این موارد مخصوصا نوسان سالهای 2011 و 2012 نشان میدهد که این بازار برای تغییر جهتهای سریع استعداد دارد. پس از سپری شدن این زمان و در ابتدای سال 2014 بیشترین قیمت اوره در بازار ثبت شد که برابر با 60/352 دلار در سواحل دریای سیاه بود. هماکنون قیمت جهانی کود اوره برابر با 70/301 دلار مخابره شده که قیمت پایینی به حساب میآید.
با توجه به جایگاه خاص کود اوره در صنعت کشاورزی برای تحلیل این بازار نیاز به بررسی موارد بسیاری داریم. شرایط عمومی محصولات کشاورزی، بازارها و قیمتهای آن و همچنین موجودی انبارها میتواند سودآوری این صنعت را نشان دهد که روند عمومی تقاضا را تبیین میکند. زمان کاشت و اوج تقاضای فصلی در هر نیمکره همچنین شرایط ریزش باران مخصوصا برای کشورهایی همچون هند نیز میتواند به تخمین شرایط تقاضا کمک کند. از طرفی سیاستهای دولتها مخصوصا در کشورهای پرجمعیت از جمله هند و چین همچنین شرایط عمومی تولید و قیمت تمامشده با محوریت قیمت آمونیاک و سوخت نیز در این چارچوب موثر خواهد بود. برآیند تمامی این موارد میتواند دیدی کلی را از بازار اوره در مقیاس جهانی فراهم کند.
قیمت اوره در بازارهای داخلی کشورها دستخوش تغییرات بسیاری است زیرا برخی از کشورها همچون چین و هند با پرداخت یارانه سعی در حمایت از تولید محصولات کشاورزی دارند ولی برخی دیگر با توجه به قدرتمندتر بودن اقتصاد و بخش کشاورزی خود به وضع مالیات یا تعرفه واردات اقدام میکنند. با توجه به این موارد قیمت کود اوره برای تحویل در مزارع آمریکا هماکنون بین 460 تا 520 دلار در هر تن معامله میشود. USDA قیمتها را برای تحویل در مزارع آیوا بین 535 تا 546 دلار در هر تن اعلام کرده است. در بازار چین نیز قیمت هر تن کود اوره برابر با 1480 یوآن پیشنهاد و معامله میشود.
در شرایط فعلی غالب محصولات کشاورزی بازار جذابی ندارد و با کاهش قیمتها و افزایش موجودی انبارها روبهرو هستیم. این شرایط فاکتور موثری برای کاهش تقاضای اوره است. از طرفی هماکنون فصل برداشت در بسیاری از کشورهای جهان بوده که شاید کاهش بیشتر قیمتها را در برخی از بازارها به همراه داشته باشد. متوسط قیمت ذرت به نسبت سال قبل 03/39 درصد کاهش داشته و به نسبت ماه قبل هم 15/7درصد کاهش یافت. متوسط قیمت پنبه هم به نسبت سال قبل 66/24 درصد و به نسبت ماه قبل 95/18 درصد کاهش داشته است. برنج، گندم و سویا هم کاهش قیمت داشتهاند اما شکر، کاکائو و قهوه صعودی شدند. در بازار محصولات کشاورزی بیشترین کاهش سالانه قیمتها مربوط به ذرت، پنبه، برنج، کائوچو و گندم بود.
با توجه به کاهش رشد اقتصادی در بسیاری از کشورهای جهان همچنین ضعف نسبی برخی دولتها برای حمایت از صنایع داخلی همچنین تغییر هیات حاکمه در چین و هند میتوان انتظار تغییر سیاستگذاریها را داشت. این تغییر که درخصوص برنامه دولت هند برای تغییر و تعدیل پرداخت سوبسید به کود اوره بیشتر خودنمایی میکند پتانسیلی برای کاهش تقاضای این کود خواهد بود.
هماکنون پایان فصل کاشت در بسیاری از کشورها است و حتی فصل برداشت در نیمکره شمالی برای برخی نقاط آغاز شده است. این در حالی است که در کشورهایی همچون چین و با برنامهریزی خاصی بسیاری از مزارع وارد فصل کاشت شدهاند. با توجه به این موارد و افزایش تقاضا در ماهها و هفتههای گذشته شاهد افزایش قیمتها در بازار بودیم. هماکنون و با سپری شدن فصل کاشت و انتظار کاهش نسبی تقاضا میتوان عدم افزایش بیشتر قیمت کود اوره و حتی کاهش قیمت آن را پیشبینی کرد.
با توجه به کاهش قیمت نفت و سایر سوختها در بازارهای جهانی، افزایش قیمتها در هفتههای قبل در فصل کاشت، اتمام فصل کاشت و کاهش فصلی تقاضا، عدم تغییر محسوس قیمت آمونیاک بهعنوان مهمترین ماده اولیه این صنعت، کاهش قیمتها و افزایش ذخایر محصولات کشاورزی، تمایل بسیاری از دولتها به کاهش یارانه برای این نوع کود و برخی دیگر از دلایل بنیادین میتوان روند ضعیف فعلی را ادامهدار دانست. با توجه به افزایش قیمتها در بازار داخلی چین شاید بتوان در این بازار انتظار افزایشهای محدود را البته در بازار داخلی این کشور داشت.
روزنامه دنیای اقتصاد