بازار محصولات پلیمری با محوریت عرضه‌های بورس کالا در بازار داخلی هنوز جذابیت گذشته را نداشته اما شرایط بهبود آن در روزهای گذشته به وضوح دیده می‌شود. افزایش حجم عرضه‌ها در بورس کالا، سرایت افزایش عرضه به بازار داخلی، کاهش نسبی قیمت‌ها پس از افزایش شتابان آن، بازگشت مجدد خریداران و افزایش تقاضا در بازار داخلی پس از تعطیلات، افزایش تقاضا در بورس کالا برای انواع جذاب پلیمرها پس از کاهش محسوس آن و مخصوصا برای انواع جذاب پلیمرها چهره اصلی این بازار را در روزهای قبل تشکیل می‌دهد. این در حالی است که معاملات بورس کالا در روز یکشنبه رونق چندانی نداشت که عدم عرضه‌های مطلوب برای بازار دلیل اصلی این رخداد بود. این در حالی است که تمرکز حجم تقاضا برای عرضه‌های جذاب‌تر به روزهای آینده منتقل خواهد شد.
نویسنده:
محمد‌حسین بابالو
هم‌اکنون و پس از چند هفته رکود با افزایش فعالیت در بازار رو‌به‌رو هستیم ولی افزایش محسوسی در قیمت بازار جز در برخی موارد انگشت‌شمار دیده نشد. این در حالی است که برخی شنیده‌ها حکایت از آن دارد که قیمت‌های پایین‌تری از بورس کالا در بازار پیشنهاد می‌شود. بازگشت خریداران برای انواع جذاب و بی‌توجهی به برخی انواع دیگر محصولات پلیمری در بورس و بازار شرایط فعلی را رقم زده است.
در روز گذشته در رینگ محصولات پالایشی و پتروشیمی شاهد عرضه انواع پلی‌استایرن انبساطی 500، FINE و SUPER FINE همچنین اکریلونیتریل بوتادین استایرن 0150 پتروشیمی تبریز، پلی‌اتیلن سنگین تزریقی 2200J پتروشیمی ایلام، پلی‌اتیلن سنگین LMP پتروشیمی بندر امام، پلی‌اتیلن سنگین OFF - PEWAX درجه 2 و پلی‌اتیلن سنگین تزریقی I3 پلیمر کرمانشاه، اوره صنعتی گرانوله و OFF درجه یک پتروشیمی رازی، پلی‌بوتادین رابر 1220 پتروشیمی شازند، پلی‌اتیلن ترفتالات بطری OFF - BG821 درجه یک پتروشیمی تندگویان (کالای مربوط به مشتری) همچنین آمونیاک مایع و انواع قیر 85100، 6070، MC250، قیر امولسیون CRS1 و عایق رطوبتی پی BOF، وکیوم باتوم، اسلاک واکس سنگین، گوگرد کلوخه، زایلین مخلوط هندوستان و جوش شیرین بودیم. در این بین همچون عرضه‌های گذشته وکیوم باتوم و برخی انواع قیر صادراتی برای محصولات پالایشی مورد توجه بیشتری بودند. عدم توجه مناسب به پلی‌استایرن‌های پتروشیمی تبریز مخصوصا برای انواع FINE و SUPER FINE در حالی رخ داد که به‌صورت سنتی و به دلایل فنی تقاضای عمومی، اغلب برای این نوع پلیمرها پایین است. از طرفی اغلب پلیمرها نیز جذابیت مطلوبی نداشتند و معاملات پراهمیتی ثبت نشد.
در هفته گذشته حجم کلی عرضه‌ها در بورس کالا تغییر محسوسی نداشته ولی برخی از انواع جذاب پلیمرها با کاهش محدود عرضه در برابر تقاضا رو‌به‌رو شدند که در بالابودن کلی حجم عرضه‌ها در بورس کالا چندان به چشم نمی‌آید. البته دلیل اصلی ضعف عرضه در برابر تقاضا بازگشت خریداران و افزایش محسوس حجم تقاضا است ولی به هر حال عرضه‌ها هم‌اکنون جوابگوی تقاضای موثر نیست. با توجه به بازگشت مجدد خریداران و وجود تقاضای دائمی و فصلی درخصوص بسیاری از کالاها و امید به افزایش فعالیت صنایع پایین‌دستی و مصرف‌کننده این قبیل مواد پلیمری، می‌توان دورنمای تولید را در بازار داخلی مثبت ارزیابی کرد که نکته مهم و قابل توجهی است. در روزهای اخیر شایعات و خبرهای ضد و نقیضی از خریدهای اعتباری در بورس کالا به گوش می‌رسد که نشان دهنده توجه صنایع تولیدکننده مواد اولیه به صنایع کوچک‌تر پایین‌دستی است. در شرایط فعلی و با آزادسازی قیمت‌ها در کنار معافیت‌های مالیاتی عرضه‌ها در بورس کالا و با احتساب هزینه‌های مترتب بر صادرات از جمله حمل داخلی، بارگیری، اظهار گمرکی و... شاید فروش در بازار داخلی با محوریت بورس کالای ایران جذابیت بیشتری برای بسیاری از واحدهای تولیدی داشته باشد. با توجه به وجود تقاضای دائمی در این صنایع در کنار سهولت معامله همچنین آزادسازی قیمت‌ها، این تغییر جهت استراتژیک تولیدکنندگان بزرگ را می‌توان یک داده قدرتمند برای ترمیم این بازار و قدرت گرفتن مجدد آن ارزیابی کرد. با توجه به کاهش نسبی قیمت ارز در کنار افزایش آرام قیمت‌ها در بازارهای جهانی با محوریت کشورهای حوزه خلیج فارس و مخصوصا انواع پلی‌اتیلن و پلی‌پروپیلن، به نظر نمی‌رسد قیمت‌های عرضه‌ها تغییر چندانی پیدا کند و حداکثر افزایش یک تا دو درصدی را می‌توان شاهد بود. این در حالی است که با توجه به ضعف تقاضا برای بسیاری از انواع مختلف پلیمرها روند عمومی عرضه‌ها با کاهش نسبی قیمت پایه رو‌به‌رو است.
هم‌اکنون می‌توان کالاهای عرضه شده را به چند بخش از لحاظ شرایط معامله تقسیم کرد.
- کالاهایی با جذابیت کمتر که یا مورد معامله قرار نگرفته یا با حداقل حجم تقاضا معامله شده که اغلب شرایط معامله از پیش تعیین شده و حجم عرضه و معامله غالبا یکسان است.
- کالاهایی که تقاضای عمومی دارند و همیشه جذاب به نظر می‌رسند از جمله انواع پلی‌وینیل کلراید موسوم به PVC و برخی پلی‌اتیلن‌های سنگین و برخی مواد اولیه جذاب نساجی از جمله پلی‌پروپیلن‌های نساجی.
- کالاهایی که تقاضای بالا تنها مربوط به تقاضای فصلی است.
با توجه به این تقسیم‌بندی می‌توان گفت که هم‌اکنون تقاضا برای انواع جذاب پلیمرها بالاست و افزایش قیمت‌ها باعث شده که اغلب واسطه‌ها از بازار خارج شوند و البته مصرف‌کنندگان واقعی نیز با یک رقابت جدی برای خرید رو به رو
شده‌اند. پلی‌اتیلن‌های سنگین اکستروژن EX3، سنگین دورانی و سنگین فیلم و انواع پلی‌اتیلن سنگین بادی، پلی‌اتیلن سبک فیلم برخی انواع پلی‌استایرن‌ها وPvc هنوز با تقاضای بالایی رو به رو هستند که از جذابیت تولید در واحدهای
پایین دستی این قبیل محصولات حکایت می‌کند. با توجه به سیاست‌های حمایت از تولید با شیوه‌های غیرتورمی می‌توان با افزایش حجم عرضه این کالاها در قیمت‌های ثابت و جایگاه بسیار مهم مواد اولیه در سرمایه در گردش این قبیل واحدها قدم مهمی برای تامین کم هزینه مواد اولیه و حمایت از این قبیل صنایع برداشت.
این موارد در حالی رخ می‌دهد که هم‌اکنون و پس از پایان ماه مبارک رمضان و تعطیلات عید فطر افزایش تقاضا امری عادی به نظر می‌رسد که داده مهمی برای بهبود بازار تلقی می‌شود. افزایش عرضه‌ها در روزهای آینده می‌تواند به تقویت بنیادین بازار منجر شود که نیاز به توجه بیشتری را می‌طلبد.
دنیای اقتصاد