کاهش قیمت فولاد و تنگنای تولیدراه و ساختمان 

در همین راستا روز گذشته نیز برای دومین روز متوالی در بازار آهن، متوسط نرخ اغلب مقاطع فولادی در دامنه 5 تا حداکثر 20 تومان در هر کیلو کاهش یافت. این در حالی است که شمش وارداتی و تولید داخل در این روز به طور نسبی با ثبات قیمت همراه شد و تنها برخی ضخامت‌های ورق فولاد سبا اندکی رشد قیمت را تجربه کرد.

این روزها صحبت اصلی اغلب تولیدکنندگان فولاد در ارتباط با تامین سخت نقدینگی و سرمایه در گردش مورد نیاز برای واحدهای تولیدی است که در شرایط سخت تقاضای فعلی بار مشکلات آنها را دوچندان کرده است. آن‌طور که یکی از اعضای انجمن تولیدکنندگان فولاد ایران می‌گوید: در حال حاضر کمبود تقاضا در حوزه محصولات فولادی موجب شده تا تولیدکنندگان نتوانند برای تامین سرمایه در گردش خود به نقدینگی مورد نیاز دست پیدا کنند از این‌رو ناچارند با حراج تولیدات خود اقدام به پرداخت بدهی‌هایشان کنند.
رضا شهرستانی با اشاره به این مطلب که حوزه فولاد شدیدا با مشکل کمبود مواد اولیه روبه‌رو است، افزود: قیمت قراضه آهن برای تولیدکنندگان افزایش یافته و همین امر تولید شمش را فاقد صرفه اقتصادی کرده و فقط تولید از آهن اسفنجی دارای توجیه اقتصادی شده است.
شهرستانی به مکاتبات مستمر تولیدکنندگان فولاد با مسوولان دولتی برای حل مشکلات خود اشاره کرد و گفت: هنوز برای فعالیت‌های عمرانی بودجه‌ای در نظر گرفته نشده که همین  امر حجم مشکلات تولیدکنندگان فولاد را افزایش داده است.
وی ضمن بیان این مطلب که با وجود آزادسازی صادرات محصولات فولادی نیز تولیدکنندگان این بخش نمی‌توانند در عرصه بین‌المللی به نتایج مثبتی در فروش محصولات خود دست پیدا کنند، افزود: قیمت تمام شده محصولات فولادی ایران در مقایسه با سایر کشورها بسیار بالا است که این موضوع برای صادرکنندگان مشکل‌زا شده است.
اما این صحبت‌ها تنها بخشی از مشکلات حال حاضر فعالان صنعت فولاد اعم از تولیدکنندگان و فروشنده‌ها در ارتباط با بازار مصرف و روزهای سخت تولید در شرایط رکود فعلی است. قیمت بالای قراضه که در برخی اظهارنظرها گفته می‌شود تا کیلویی 1250 تومان هم به فروش می‌رسد و از سویی حضور دلالان در بازار این محصول، تامین آهن قراضه را برای تولیدکننده‌های شمش بسیار سخت و 
طاقت فرسا کرده است. شمش تولیدی نیز پس از تنگناهای سخت تامین آهن قراضه و تولید، پس از آنکه به دست واحدهای نورد می‌رسد در شرایطی که بازار مصرف محصولات فولادی فاقد تحرکات محسوس و مثبتی بوده و به نوعی تقاضای واقعی در آن به شدت پایین است، چاره‌ای به جز کاهش قیمت‌های اعلامی فروش و به نوعی زیر قیمت فروشی برای نوردکاران باقی نمی‌گذارد. بنابراین صحبت این عضو انجمن تولیدکنندگان فولاد ایران که از حراج‌ تولیدات کارخانه‌های فولادی در شرایط رکود اخیر سخن می‌گوید تاحدودی قابل درک است، هرچند مشکلات این واحدها تنها در این حد نبوده و بسیار بیشتر است.
از سوی دیگر در این شرایط گفته می‌شود برخی واحدهای نورد هم وجود دارند که به دلیل نامعلوم بودن چشم‌انداز رونق در بازار فولاد به تولید کارمزدی روی آورده‌اند؛ به این مفهوم که یک واحد نوردی از یک تاجر سفارش تولید مقاطع گرفته و به اندازه نیاز این مقدار تولید، شمش خریداری می‌کند. این نوع از تولید که در ماه‌های اخیر بسیار رایج شده به واحد نورد کمک می‌کند تا از نوسانات بازار مصون بماند اما از سوی دیگر راندمان و بهره‌وری تولید را نیز به میزان زیادی کاهش می‌دهد.
در هر صورت همان‌طور که بارها گفته شده حوزه‌های مصرف کننده اصلی محصولات فولادی از جمله ساختمان (مسکن)، پروژه‌های عمرانی و محصولات نهایی از جمله صنعت خودرو و سایر بخش‌های صنعتی در رکود به سر می‌برند. هنوز رشد اقتصادی کشور منفی است و پس از رشد اقتصادی منفی 8/6 درصدی در سال 91 و منفی 5/2 درصدی سال قبل، مثبت شدن رشد اقتصادی و افزایش بیشتر آن بسیار سخت به نظر می‌رسد. همان‌طور هم که می‌دانیم رشد اقتصادی منفی نشان‌دهنده کاهش فعالیت‌های عمرانی و زیرساختی است، بنابراین رشد GDP (تولیدناخالص داخلی) کشور که به عنوان شاخصی برای مصرف فولاد به شمار می‌رود، هم‌اکنون کاهش نشان می‌دهد. 
تحت این شرایط بسته‌های پیشنهادی دولت در ارتباط با خروج غیرتورمی از رکود و سایر سیاست گذاری‌های دولت تلاش دارد تا از افزایش قیمت‌ها جلوگیری کند و تنها رشد حجم تولید و تحرک بازار را در دستور کار قرار دهد.
در صورت پذیرش این اصل یعنی تقویت تولید با شیوه‌های غیرتورمی و در شرایط فعلی که نرخ تورم نزولی شده است، حتی شاید هزینه افزایش تولید با کاهش قیمت‌ها پرداخت شود. با توجه به افزایش قیمت‌ها با جهت گیری افزایش حجم معاملات و حجم تولید توسط فولادسازان بزرگ و کوچک‌تر و واحدهای تولید شمش و نورد کاهش قیمت‌ها از این منظر شاید مطلوب به نظر برسد که روح کلی در بسته خروج غیرتورمی از رکود هم در این راستا قابل ارزیابی است، اما اگر این کاهش قیمت همانند اتفاقی که این روزها در بازار فولاد قابل مشاهده است به واسطه رکود و نیاز به تامین نقدینگی باشد، خبر از روزهای سخت تولید حتی با پیش فرض بهبود نسبی رکود اقتصادی کشور به کمک بسته ضدرکودی دولت می‌دهد.

روزنامه دنیای اقتصاد