این روزها بازار فولادهای ساختمانی شرایط دو گانهای دارد. در بازار تیرآهن به خصوص در شاخههای سبک با بالا ماندن سطح قیمتها بهرغم رکود نسبی فعلی مواجهیم که نشاندهنده جذابیت عرضه به نسبت تقاضا است، اما در بازار میلگرد شاهد کاهش متوالی قیمتها هستیم که از عدم جذابیت عرضه در مقابل تقاضای موجود حکایت میکند.
نویسنده:
حدیث موسوی
در سه سال گذشته همانطور که آمارهای ایمیدرو نیز نشان میدهد حجم تولید میلگرد در واحدهای بزرگ و صنایع مادر افزایش یافته، ولی حجم تیرآهن بهطور نسبی کاهش پیدا کرده است.
البته از ابتدای سال بازار تیرآهنهای شاخه سنگین برخلاف شاخه سبک این محصول و میلگرد در رکودی مثالزدنی و افت قیمتهای متوالی ناشی از آن بهسر برده است. این شاخهها در طرحها و پروژههای زیرساختی و عمرانی از قبیل سدسازی، پلسازی و... استفاده میشوند که به دلیل عدم تخصیص اعتبارات عمرانی به پروژههای جدید، بازار این محصول درگیر رکود کمسابقهای بوده است. ابتدای سال 93 متوسط قیمت تیرآهن در شاخههای 22، 24 و 27 معادل 935 هزار تومان در هر شاخه بود که هم اکنون قیمت این محصول به 820 هزار تومان تنزل کرده است و به نظر میرسد در ماههای آینده نیز شاهد توالی این روند ریزشی در بازار این محصول خواه با شیبی کندتر باشیم.
اما در ارتباط با میلگرد سهولت فرآیند تولید، بازرسی و آنالیزهای فنی سادهتر نسبت به تیرآهن، بازاری رایج برای این محصول، اجبار به استفاده از میلگرد در پی ساختمانها، بالاتر بودن حجم فروش و در عین حال سهولت معامله میلگرد موجب شده که استفاده از این محصول در قیاس با تیرآهن فراگیرتر باشد و تقاضای عامتری داشته باشد. از این رو بسیاری از تجار و واسطهها در طول این سالها بیشتر به سمت معامله میلگرد تمایل پیدا کردهاند. همین موضوع البته نوعی از بازار رقابتی را برای میلگرد پدید آورده که در آن تنها یک عرضهکننده یا فروشنده به تنهایی قادر به تعیین قیمت نیستند و سمت عرضه در آن اغلب قیمتپذیرند نه قیمتگذار. در سمت مقابل اما به علت محدود بودن تولیدکننده و فروشندههای تیرآهن انسجام نسبتا زیادی میان فروشندههای این محصول به خصوص در شاخههای پایین دیده میشود که تقویت طرف عرضه و جلوگیری از کاهش بیشتر قیمتها نتیجه آن است.
از سوی دیگر در حال حاضر به این دلیل که قیمت فولاد به نسبت پایین بوده و قیمت ملک بالاست، بنابراین ساختمانهایی که با تیرآهن ساخته میشوند کیفیت بهتری دارند به خصوص در منازلی که نظارتهای زیادی بر جوشکاریهای تیرآهن آن صورت گرفته یا تیرآهن بهکار رفته در آن بهصورت کارخانهای با جای پیچ و مهره ساخته میشوند. بنابراین تمامی این موارد به افزایش جذابیت بازار تیرآهن شاخه سبک در طول این چند ماه افزوده است.
روند رو به رشد قیمت تیرآهنهای شاخه سبک از ابتدای سال (با توجه به نمودار) و از طرفی فاصله قیمتی تیرآهن و میلگرد نشان میدهد که هنوز تقاضا برای انواع فولاد وجود دارد که این موضوع در برابر عرضههای منسجم تیرآهن به افزایش متوالی قیمتها در مورد این محصول ختم شده است اما عرضههای نسبتا زیاد میلگرد به علت کثرت تولیدکنندهها چارهای به جز کاهش قیمت برای انواع سایزهای این محصول باقی نگذاشته است. در این میان، افزایش حجم سرمایهگذاریها برای تولید میلگرد در ماهها و سالهای قبل در برابر سرمایهگذاریهای محدود تولید تیرآهن که فرآیند ساخت پیچیدهتری نیز دارد در بالا بردن عرضه میلگرد موثر بوده است، اما شرایط بازار فولادهای ساختمانی در ماههای پیشرو در نوعی از ابهام و دوگانگی به سر میبرد که نیازمند بررسی بیشتر آن از سوی فعالان فولادی است. در حالی که رکود نسبی تقاضا تمایل به کاهش قیمتها را در بازار فولاد نشان میدهد اما به نظر میرسد قوت گرفتن اثر برخی فاکتورها مانع از تداوم ریزش قیمتها در این بازار خواهد بود.
همانطور که گفته شد نوسانات قیمتها به خصوص بالا بودن قیمت تیرآهن نشان میدهد که تقاضای موثر ولو به میزانی کم برای انواع مقاطع فولادی وجود دارد. تحت این شرایط اگر انسجام تولیدکنندهها و فروشندهها را برای عدم فروش با قیمتهای پایین فعلی شاهد باشیم، حجم عرضه به نسبت قبل کاهش مییابد (افت حجم عرضههای نقد و سلف انواع فولاد ارائه شده در بورس کالا و کاهش حجم تولید کارخانههای فعال به علت رکود نیز خود مهر تاییدی بر این مدعا است). از طرفی با توجه به اینکه دیگر ارز دولتی نیز برای واردات شمش فولاد و محصول نهایی تخصیص نمییابد، بنابراین در طول ماههای آینده شاهد کاهش حجم عرضه این محصولات در مبادی ورودی کشور خواهیم بود که همزمانی این مساله با کاهش حجم عرضه از جانب واحدهای بزرگ فولادی مثل ذوبآهن و فولاد خراسان و واحدهای نورد کوچکتر بخش خصوصی به منزله پتانسیلی برای جلوگیری از افت بیشتر قیمتها در آینده نزدیک عمل خواهد کرد. در واقع افت نسبی حجم عرضه محصولات فولادی در بازار و بورس کالا که ناشی از رکود و کاهش حجم تولید کارخانههای فولادی است در کنار افزایش نسبی قیمت فولادهای وارداتی به کشور از توالی افت قیمتها در بازار آهن طی ماههای آینده جلوگیری خواهد کرد که این امر به منزله رشد نسبی قیمتها و فاصله گرفتن از سطوح پایین فعلی است. در چند روز گذشته نیز در بازار غیررسمی فولاد شاهد کاسته شدن از دامنه ریزشی قیمت محصولاتی نظیر میلگرد در سایزهای 14 به بالا بودهایم که سیگنالهای ضعیف از این پیشبینی را به خوبی نشان میدهد. روز شنبه این هفته در حالی که اغلب نوردکاران بخش خصوصی در بازه 5 تا 30 تومان نرخ تولیدات خود را با کاهش به بازار غیررسمی عرضه کردند، اما از روز یکشنبه انواع فولاد به خصوص میلگرد با ثبات قیمت همراه بوده و کاهش روزهای پیشین را تجربه نکردهاند که به نظر میرسد این روند در هفته پیشرو نیز ادامه یابد.
روزنامه دنیای اقتصاد