البته اجرای این طرح ملی در بورس کالای ایران باعث ایجاد روندی نو و شفاف در مبادلات پتروشیمی کشور شده به نحوی که با حذف دلالان از معاملات، مواد اولیه به‌راحتی دراختیار واحدهای تولیدی قرار می‌گیرد و قیمت‌ها نیز رنگ و بوی بین‌المللی به خود گرفته است.
اهالی تالار نقره‌یی روز گذشته بازهم شاهد سه‌شنبه شلوغ رینگ پتروشیمی و فرآورده‌های نفتی بودند به‌طوری که 13 مجتمع پتروشیمی کشور دست پر به تالار بورس آمدند که در پایان معامله 25هزار تن انواع مواد پلیمری بر تابلوی معاملات درج شد. مجتمع‌های پتروشیمی اروند، امیرکبیر، آبادان، آریاساسول، بندرامام، تندگویان، تبریز، رجال، شازند، غدیر، لاله، مهر و پلی پروپیلن جم از عرضه‌کنندگان دیروز مواد پلیمری در تالار فرآورده‌های نفتی و پتروشیمی بودند. همچنین ازجمله مواد پلیمری معامله شده می‌توان به انواع پلی اتیلن، SBR، پلی پروپیلن و PVC اشاره کرد. علاوه بر این، 9300تن وکیوم باتوم، دو هزار تن لوب کات سنگین، 2700تن انواع قیر و 100تن گوگرد در تالار مذکور به‌فروش رسید. تالار صادراتی نیز شاهد معامله 7150تن انواع قیر شرکت‌های نگین فخر آذربایجان، مشرق بام صنعت، پویندگان فن و تجارت بین‌الملل، بام گستر زرین شرق، مهر پارسیان، فراشیمی روز و اصفهان قیر بود. در مجموع بیش از 46هزار تن انواع محصول به ارزش حدود 1347میلیارد ریال در بازار فیزیکی بورس کالای ایران معامله شد.
رکود اقتصادی مانع تحرک صنایع
مدیر معاملات کارگزاری کالای خاورمیانه درخصوص تاثیر آزادسازی قیمت محصولات پتروشیمی در بورس کالا به «تعادل» گفت: همزمان شدن آزادسازی قیمت محصولات پتروشیمی در بورس کالای ایران با رکود اقتصادی در کشور باعث شده تا اثرات مثبت این طرح ملی به اندازه کامل در صنعت پتروشیمی منعکس نشود.
رسول علی محمدی با بیان اینکه اگر این آزادسازی در دوران رونق اقتصادی بود نتایج آن بیش از شرایط فعلی بود، افزود: در مجموع اکنون صنایع پایین‌دستی با ظرفیت پایینی مشغول به تولید هستند و به‌تبع آن خرید و فروش در بورس کالا نیز از رونق ویژه‌یی برخوردار نیست. به عبارت بهتر می‌توان گفت که رکود اقتصادی دست و پای آزادسازی قیمت‌ها را بسته و اجازه نمایان شدن اثرات مثبت این اقدام را به مسوولان نمی‌دهد. البته با این وجود، اکنون تعادل مناسبی در عمده مبادلات برقرار شده و کارایی بورس کالا به‌مراتب بیشتر از گذشته شده است.
به گفته این کارگزار معاملات پتروشیمی، باتوجه به شرایط فعلی کشور اثرات آزادسازی قیمت‌ها را باید در میان و بلندمدت مشاهده کرد به‌طوری که حذف دلالان، تامین نیاز آسان واحدهای تولیدی و واقعی شدن قیمت‌ها به‌طور حتم در حجم تولیدات مواد پتروشیمی تاثیر می‌گذارد که باید در انتظار آمارهای مطلوب تولید در ماه‌های آینده بود.
وی ادامه داد: در پی رشد معاملات و عرضه بیشتر و مستمر محصولات در بورس کالا، می‌توان چشم‌انداز روشنی را از صنعت پتروشیمی ترسیم کرد که در این میان صادرات انواع محصولات پتروشیمی از بورس کالا نیز تکمیل‌کننده این چرخه خواهد بود.
علی محمدی با مقایسه عرضه محصولات در نخستین روزهای آزادسازی قیمت‌ها تاکنون گفت: عرضه محصولات پتروشیمی در نخستین روزهای ابلاغیه وزارت صنعت چشمگیر بود، اما در حال حاضر بدون احتساب محصولاتی که محدودیت تولید دارند، باید گفت عرضه‌ها کاهش یافته که امیدواریم حجم عرضه‌ها کمتر از حد کنونی نشود.
وی ادامه داد: بعد از آزادسازی قیمت محصولات پتروشیمی انتظار می‌رفت قیمت تمام کالاها با قیمت جهانی یکسان و معاملات با استاندارد قیمتی انجام شود، اما همچنان اختلاف قیمتی میان برخی محصولات پتروشیمی داخلی و جهانی وجود دارد.
زیان خریداران عجول
مدیر معاملات کارگزاری کالای خاورمیانه درخصوص حجم عرضه محصولات پتروشیمی در بورس کالا گفت: اگر وزارت صنعت به‌طور کامل و مستمر بر شیوه و حجم عرضه محصولات پتروشیمی در بورس کالا نظارت داشته باشد دیگر مجتمع‌های پتروشیمی نمی‌توانند با عرضه محدود خریداران را بازی دهند به‌طوری که مشاهده شده برخی خریداران به‌دلیل آنکه از عرضه و حجم تناژ هفته بعد یک محصول پتروشیمی در بورس کالا اطمینان ندارند، سعی می‌کنند در یک نوبت معاملاتی بیش از نیاز خود اقدام به خرید کنند، عرضه‌کنندگان نیز که از این اتفاق واقف هستند با عرضه‌های محدود خود زمینه رشد قیمت را فراهم می‌کنند.
بنابراین گزارش معاملات هفته گذشته تالار پتروشیمی بورس کالا نمونه بارزی از رفتار عجولانه خریداران محصول MR پتروشیمی مارون بود، به‌طوری که مصرف‌کنندگان این محصول با پیش‌بینی افزایش نرخ این ماده در مقابل عرضه 440 تنی تقاضای 8هزار تنی را روی تابلوی معاملات درج کردند، همین امر نیز باعث شد تا قیمت MR پتروشیمی مارون در بورس حتی از نرخ‌های بازار آزاد نیز فراتر رود. نکته جالب اینجاست که این مجتمع پتروشیمی، این هفته با افزایش حجم عرضه خود، تمام معادلات خریداران را بر هم زد و باعث تعادل نرخ‌ها در بورس کالا شد. به گفته کارگزاران فعال در تالار پتروشیمی خریداران هفته گذشته MR پتروشیمی مارون، با رفتار عجولانه خود160تومان به‌ازای هر کیلوگرم ضرر کردند.
واردات؛ روی میز شرکت بازرگانی
این کارگزار تالار پتروشیمی در ادامه گفت: برای جبران عرضه کم برخی محصولات، شرکت بازرگانی پتروشیمی اساسنامه‌یی را مبنی بر واردات کالاهایی که مازاد تقاضا دارند در دستور کار خود قرار داده است.
وی درخصوص افزایش قیمت برخی محصولات در بورس کالا خاطرنشان کرد: محصولاتی ازجمله الکل و جوش‌شیرین که دارای محدوده نوسان قیمت نیستند پس از واقعی شدن قیمت‌ها، با افزایش قیمت مواجه شده‌اند که درصورت آغاز واردات این محصولات شاهد تعادل قیمت‌ها نیز خواهیم بود.