بازار دلار و ارز روزهای سختی را برای تولیدکنندگان و روزهای خوبی را برای دلالان می گذراند و سیاست های آزمون و خطای بانک مرکزی این روزها همه را خسته کرده است. شاید وقت آن باشد بانک مرکزی در سیاست های کلان بازار ارز و سکه بازنگری جدی داشته باشد.
دلایل متعددی وجود دارد که بازار سکه ترجیح می دهد به جای خرید از بانک به سراغ سکه نقدی برود و لذا قیمت نقدی سکه همچنان بالا بماند. شاید بانک مرکزی بهتر بود به جای اینکه فقط صحبت از وجود دست های پنهانی که مانع کاهش قیمت سکه می شوند از یک گروه کارشناسی برای بررسی تقاضای سکه استفاده می کرد تا بتواند به راحتی قیمت سکه را کاهش دهد.
به نظر می رسد بانک مرکزی با تصور کاهش قیمت از ابزار پیش فروش سکه با نرخ 546 هزار تومان استفاده کرده ولی در عوض خود ناخواسته کف قیمتی 573 هزار تومان را برای آن تعریف کرده است. چرا که در صورت کاهش قیمت سکه به زیر 573 هزار تومان حجم تقاضا از بانک به سمت بازار نقدی خواهد رفت و دوباره سیل عظیم خرید برای سکه را خواهیم داشت. همچنین با توجه به نوسانات اونس طلا و پاسخ به تقاضای بانکی در صورت حذف این ابزار بازار قیمت سکه به طور نجومی ناخواسته بالا خواهد رفت .
دلایلی وجود دارد که با وجود ابزارهایی که بانک مرکزی در جهت کاهش قیمت سکه تمام بهار آزادی در پیش گرفته هنوز بازار تمایلی به خرید آن ندارد و ترجیح می دهد سکه نقدی را جایگزین آن کند.
اول اینکه تحویل سکه های پیش فروش شده برای ابتدای سال بعد خواهد بود و فرصت آربیتراژِی برای بازار نقدی و آتی تحویل اسفند (3 ماه بعد ) حدود 35 درصد در سال خواهد بود که هنوز مانع کاهش تقاضا است. تجربه پیش خرید بانک نشان داده بانک هنگام تحویل متغیر های غیر منتظره ای پیش پای خریداران می گذارد . هر چند که در نهایت از تحویل تعداد سکه سر باز نخواهد زد اما تاخیر در ارائه سکه در دوره گذشته پیش فروش بانک را در هاله ای از ابهام قرار داده است . در نتیجه خرید سکه های بانکی که با فرض مالیات بر ارزش افزوده 5 درصدی 573 هزار تومان پرداخت می شود آیا بهتر نیست با خرید سکه از بازار نقدی حتی با قیمت 600 هزار تومان جبران شود و این خود چند مزیت برای خریدار دارد. اول اینکه سکه نقدی خود را در بازار با قیمت کمی بالاتر خرید می کند اما نگران عدم تحویل بانک نخواهد بود.
دوم اگر قیمت جهانی طلا تا پایان سال افزایش یابد و یا قیمت سکه در نتیجه نوسانات رو به بالای دلار بالا رود از سود ناشی از افزایش قیمت و فروش آن منتفع خواهد شد،حال آنکه سکه های بانکی فقط برای خریدار جلوگیری از زیان می کنند و نمی توان مثلا اگر در پایان سال 90 قیمت سکه 650 هزار تومان بود آن را فروخت .
سوم اینکه با خرید از بازار نقدی می تواند سکه خود را در بازار آتی اردیبهشت با حدود 40 درصد سود آربیتراژی در سال به فروش برساند و سکه های بانکی پیش فروش شده را از بانک خریداری کند .
به نظر می رسد بانک مرکزی با ابزارهایی که در اختیار دارد در طول چند روز می تواند قیمت سکه را کاهش دهد و برای این کار کافیست همان سکه هایی که از طریق بانک ملی می فروخت را در بانک کارگشایی به صورت بسته های 500 تایی وارد بازار کند. با این کار به عنوان مثال کسی که خواهان خرید 500 سکه است در بانک کارگشایی روی یک بسته قیمت خواهد داد و نیاز به پنج بار رقابت برای خرید پنج بسته ندارد و خود به خود تب خرید و تقاضای کاذب ناشی از افزایش قیمت در حراج فروکش خواهد کرد.
راه دوم والبته نهایی که برای همیشه این بازار را به فراموشی برای دلالان خواهد سپرد تبدیل به اوراق بهادار قابل معامله برای سکه است که البته پر هزینه تر خواهد بود . هرچند این راهکار بلند مدت تر می باشد ولی از آنجا که خرید سکه بر خلاف دلار تنها کالای سرمایه ای می باشد دیگر انگیزه ای برای سوداگری در این بازار برای دلالان نخواهد ماند.
همچنین بانک مرکزی به راحتی به جای پیش فروش سکه در بانک های ملی بهتر بود پیش فروش در بازار آتی را در پیش می گرفت که در آن صورت خرید از بازار نقدی و فروش در بازار آتی با این تفاوت فاحش نیز توجیه نداشت . تفاوتی که در سایر بورسهای دنیا بسیار متفاوت است. به عنوان مثال قیمت جهانی طلا برای تحویل 2017 حدود 1700 دلار می باشد یعنی 6 درصد برای 5 سال.
خبرگزاری فارس