در روزهای گذشته و به‌تبع کاهش حجم تقاضا و ضعف محسوس نقدینگی، حجم معاملات و تحرک بازار تضعیف شده است که افزایش قیمت دلار هم نتوانست به‌عنوان پتانسیل قدرتمندی برای تحریک بازار ایفای نقش کند.
نویسنده:
محمد‌حسین بابالو
با توجه به شرایط خاص بازار و ضعف تقاضا شاید انتظار کاهش آرام قیمت‌ها در بورس کالای ایران توسط تولیدکنندگان بزرگ بتواند به‌عنوان نقطه قوتی برای بهبود بازار ایفای نقش کند.
پلی‌اتیلن ترفتالات بطری TG645، BG841 ، BG821 و BG781، E6834، BG825، پلی‌اتیلن ترفتالات آمورف، استایرن بوتادین رابر تیره 1712 و استایرن بوتادین رابر روشن 1502، پلی‌وینیل کلراید گریدهای S70، S57، S65 و OFF S65 درجه 1 و درجه 2، OFF - E6834 درجه 1، پلی‌اتیلن سبک فیلم 0075، 2100، 2102 و 0200 و OFF 0200 درجه 1، پلی‌اتیلن ترفتالات نساجی TG645، TG641، پلی‌پروپیلن نساجی RG1101S، RG1102XK، HP564S، Z30G، HP552R، RG1101XS، HP510L، HP550J، پلی‌اتیلن سنگین اکستروژن EX3، پلی‌اتیلن سبک فیلم 2420H، 2420D، پلی‌اتیلن سبک خطی AA0209، پلی‌اتیلن سنگین فیلم 7000F، پلی‌اتیلن سنگین بادی 0035 و OFF - BL3 درجه یک، پلی‌پروپیلن شیمیایی RP340N، RG3212E، پلی‌اتیلن سنگین تزریقی HI0500 و OFF - HI0500 درجه یک بخشی از عرضه‌های دیروز را تشکیل می‌دادند که از پراکندگی و تنوع بالایی برخوردار بود. حجم کم تقاضا، نبود پتانسیل رقابت درخصوص اغلب کالاهای عرضه‌شده، نزدیکی قیمت پایانی به قیمت پایه، تمایل بازار به کاهش قیمت‌ها و مقاومت تولیدکنندگان بزرگ وجود شائبه تمایل به صادرات به‌جای فروش در بورس کالا و ... این موارد در حالی است که هنوز جذابیت برای برخی پلیمرهای سنگین وجود داشته که نیاز به افزایش عرضه این قبیل محصولات در بورس کالای ایران حس می‌شود.
به‌صورت کلی، باید گفت در بازار داخلی هیچ هیجانی دیده نمی‌شود و حجم تقاضا و فعالیت بازار بسیار محدود بوده ولی به نسبت روزهای قبل اوضاع کلی بازار بهبود مختصری داشته است. در ساعاتی از روز گذشته قیمت دلار در بازار آزاد به بیش از 3210 تومان هم افزایش یافت که انتظار افزایش تحرک در بازار را نوید می‌داد ولی به‌صورت عمومی و با محوریت بورس کالای ایران چنین مطلبی دیده نشد. شرایط عمومی بازار از ضعف شدید نقدینگی حکایت کرده که فعالیت گسترده فعالان بازار را شدیداً محدود کرده است. این شرایط باعث شد که حجم تولید نیز کاهش محدودی را تجربه کند. تمامی این موارد در حالی است که نمی‌توان امیدی به تزریق نقدینگی از جانب دولت و به‌وسیله بانک‌ها داشت و اغلب کارشناسان بازار بر این امر تأکید می‌کنند؛ بنابراین نباید منتظر بانک‌ها برای تزریق نقدینگی بود. یکی از کارشناسان درخصوص فروش اموال و املاک مازاد بانک‌ها گفت: بانک‌های دولتی از محل فروش املاک و دارایی‌های خود در خوش‌بینانه‌ترین حالت 2 هزار میلیارد تومان افزایش سرمایه خواهند داشت و تولیدکنندگان باید توجه داشته باشند که این رقم نمی‌تواند تاثیر چندانی در افزایش تسهیلات‌دهی بانک‌ها و تقویت بخش مولد داشته باشد. با توجه به این موارد انتظار تزریق نقدینگی از جانب بانک‌ها فقط می‌تواند یک انتظار کاذب ایجاد کند نه بیشتر. تمامی این موارد در حالی است که نزدیکی به روزهای سرد سال، خروج کامل واحدهای تولیدی از زمان تعمیر و نگهداری، انتظار افزایش بیشتر حجم تولید، عرضه و تقاضا، افزایش رشد اقتصادی و افزایش نیاز داخل به مصنوعات پلیمری، دورنمای افزایش قیمت‌ها در بازارهای جهانی و بهبود ساز‌و‌کارهای اقتصادی داخلی و بین‌المللی مواردی است که می‌تواند به افزایش حجم تولید و بهبود شرایط بازار منتهی شود. از هم اکنون دورنمای بازار داخلی را می‌توان بهتر از شرایط فعلی ارزیابی کرد.
تا پایان شهریور ماه قیمت پایه محصولات پلیمری در بورس کالای ایران ثابت خواهد ماند و تاکنون خبری مبنی بر تغییر این قیمت مخابره نشده است. احتمالا پایان ماه جاری نشست‌های تخصصی برای تعیین قیمت پایه برگزار خواهد شد که در کنار احتمال افزایش قیمت‌های جهانی و همچنین افزایش قیمت دلار در بازار آزاد پتانسیل افزایش قیمت پایه در ضعف مبرم تقاضا وجود دارد که می‌تواند به تعمیق رکود فعلی و ضعف تقاضا منجر شده که نیاز به مدیریت بیشتر اوضاع خواهد داشت.
شاید عجیب‌ترین شرایط را عرضه‌های PVC داشته باشد، زیرا جذابیت گذشته در بازار دیده نمی‌شود. یکی از کارگزاران بازار از احتمال جایگزینی محصولات وارداتی با انواع داخلی خبر می‌دهد، زیرا بدون احتساب کیفیت این شائبه وجود دارد که خریداران در آینده به کالاهای وارداتی به جای تولیدات داخلی توجه نشان دهند. این مطلب شاید در کوتاه‌مدت چندان پراهمیت خودنمایی نکند، ولی در میان مدت تا دراز مدت می‌تواند فرآیند فروش تولیدکنندگان بزرگ را تحت‌الشعاع قرار داده و یک بازار دائمی را تضعیف کند. تمامی این موارد در حالی است که حجم تقاضای داخلی PVC در بورس کالای ایران کاهش داشته، اما در کنار افزایش قیمت‌ها پس از آزادسازی، حجم عرضه‌ها افزایش محسوسی را تجربه کرده است. البته برای برخی از انواع خاص این کالا شاهد افزایش تقاضا و ایجاد یک رقابت محدود و نسبی بودیم که می‌توان آن را به فال نیک گرفت. از طرفی توجه بیشتر به انواع OFF گرید نیز مطلب دیگری است که برخی از واقعیت‌های تولید را بیش از پیش نمایان می‌کند.
تضعیف بازارهای صادراتی مخصوصا عراق و افغانستان، بالابودن هزینه تولید مخصوصا پس از آزادسازی قیمت‌ها، برخی مشکلات فنی و عدم عرضه‌های پیاپی در کنار افزایش حجم عرضه‌ها در دیگر گریدها و شرایط معامله در مچینگ، رکود نسبی در بازار مسکن، مشکلات فروش و برخی دیگر از مشکلات تولید را می‌توان بخش‌هایی از مشکلات فعلی در این بازار بسیار مهم داخلی دانست. شاید کاهش قیمت عرضه در ظاهر نقطه ضعفی برای تولیدکنندگان باشد، اما این همه ماجرا نیست، زیرا بازارهای بالفعل داخلی جذابیت بیشتری از بازارهای خارجی خواهند داشت. بازارهای داخلی و صنایع پایین‌دستی مصرف‌کننده همیشه وجود دارند، ولی بازارهای صادراتی با یک گره دیپلماتیک یا نوسان قیمت دلار در بازار آزاد می‌تواند دگرگون شود.
دنیای اقتصاد