میلگرد یا آرماتور، فولادی است که در بتن برای جبران مقاومت کششی پایین آن مورد استفاده قرار میگیرد.
فولادی که به این منظور در سازههای بتن آرمه به کار میرود به شکل سیم یا میلگرد میباشد و فولاد میلگرد نامیده میشود. البته در موارد خاصی از فولاد ساختمانی نظیر نیمرخهای شکل، ناودانی و یا قوطی نیز برای مسلح کردن بتن استفاده میشود.
خاموت
آرماتورهای عرضی که به دور آرماتورهای طولی و اصلی در شناژها بسته میشوند خاموت نام دارند.
از آرماتور بندی به منظور قوی ساختن ساختمان،پل،سد و... استفاده میشود،آرماتور بند با بستن میلگردها به هم توسط سیم ان هارا به هم متصل میکند.
مشخصههای محاسباتی مهم میلگرد:
مقاومت تسلیم
مقدار تنشی که در آن بدون افزایش بار تغییر طول نمونه فولادی ازدیاد مییابد تنش تسلیم یا مقاومت تسلیم یا مقاومت جاری شدن مینامند و با y نمایش میدهند.
اسپیسر میلگرد
اسپیسر میلگرد المانی میباشد که به منظور ایجاد فاصله میلگرد از سطح بیرونی بتن مورد استفاده قرار میگیرد.
مقاومت کششی
از تقسیم حداکثر بار ثبت شده در آزمایش کشش بر سطح مقطع اولیه به دست میآید.
طبقه بندی فولاد میلگرد:
در کشورهای مختلف فولاد میلگرد با استانداردهای متفاوتی تولید میشوند و در هر استانداردی طبقه بندی مشخصی در ارتباط با خواص مکانیکی فولادها وجود دارد. در ایران قسمت عمده فولادهای میلگرد که توسط کارخانه ذوب آهن اصفهان تولید میشوند با استاندارد روسی مطابقت دارند. فولادی که در ایران تولید میشود (طبق استاندارد روسی) به سه گروه تقسیم میشود: فولاد نوع A-۱، فولاد نوع A-۲ و فولاد نوع A-۳.
فولاد A-۱ از نوع صاف بوده و مقاومت تسلیم و مقاومت کششی آن به ترتیب 2400 و3600 کیلوگرم بر سانتی متر مربع میباشد. فولاد A-۲ از نوع آجدار با مقاومت تسلیم 3400 و مقاومت کششی ۵۰۰۰ کیلوگرم بر سانتی متر مربع است، و فولاد A-۳ نیز از نوع آجدار با مقاومت تسلیم ۴۰۰۰ و مقاومت کششی ۶۰۰۰ کیلوگرم بر سانتی متر مربع میباشد.
از نظر تنوع قطر میلگردها نیز استانداردهای تولید کنندگان متفاوت است. در سیستم روسی که در کارخانجات ذوب آهن اصفهان مورد استفادهاست میلگردها تا قطر ۴۰ میلیمتر ساخته میشوند. جوشکاری میلگرد تنها روش مجاز و قابل استفاده برای جوشکاری میلگردها به یکدیگر روش جوشکاری فورجینگ سر به سر میلگرد می باشد که با استفاده از اعمال فشار حین حرارت دادن با گاز اکسیژن و استیلن صورت می پذیرد.