بهای اونس در بازارهای جهانی چندی است که به شدت تحت‌فشار تقویت دلار آمریکا است و این فشار در هفته کاری گذشته به حدی رسید که این فلز گرانبها را وارد کانال 1210 دلاری کرد. برخی کارشناسان گشایش بورس طلای چین را که بنا است با بازارهای لندن و نیویورک رقابت کند، عاملی افزایشی در بازار می‌دانند، اما شمار پیش‌بینی‌کنندگان کاهش قیمت‌ها همچنان قابل توجه است.
گشایش بورس طلای چین
گروه بازار پول: هفته کاری گذشته را در بازارهای جهانی طلا باید هفته باخت «پوشش کوتاه‌مدت» به «تقویت دلار» خواند. پایین‌آمدن قابل‌توجه سطوح قیمتی فلز زرد در بیشتر روزهای هفته باعث پوشش کوتاه‌مدت (افرادی که از افت قیمت کالای قبلا خریداری شده ضرر کرده‌اند، با کاهش بیشتر قیمت‌ها دوباره همان کالا را با قیمت کمتری می‌خرند تا ضرر کوتاه‌مدت خود را با این سود کوتاه‌مدت پوشش داده باشند. این رفتار پوشش کوتاه‌مدت نام دارد.) معامله‌گران شد، اما ادامه تقویت دلار فشار بر طلا را به حدی رساند که پای قیمت اونس را به کانال 1210 دلاری باز کرد. حالا این فلز گرانبها تمام رشدی را که با افت و خیز فراوان در ماه‌های رفته از سال جاری میلادی به‌دست آورده بود، از دست داده است. اونس طلا روز دوم ژانویه در بازار نیویورک روی قیمت 1223 دلار بسته شد، در حالی که قیمت بسته شدن هفته گذشته 1216 دلار بود.
مهم‌ترین عامل کمک‌کننده به رشد طلا در سال 2014 تنش‌های ژئوپلیتیکی بودند که خرید طلا به‌عنوان سرمایه امن را توجیه پذیر می‌کردند. این عامل که از چندین نقطه داغ سیاسی اثر می‌گرفت در تمام 6 ماه نخست سال میلادی، با داده‌های خوب از اقتصاد آمریکا در نزاع بود. اقتصاد آمریکا به‌رغم تمام مشکلات ریز و درشت، حد به نسبت خوبی از احیای اقتصادی را تجربه می‌کند و این امر به خروج سرمایه از بازار طلا کمک کرده است. در کنار داده‌های کلان از اقتصاد ایالات‌متحده، رشد شاخص‌های بازارهای سهام آمریکا هم شاهد مهمی برای احیای اقتصاد آمریکا هستند.
بازارهای سهام این کشور به رکوردزنی‌های خود ادامه می‌دهند؛ اما احیای بزرگ‌ترین اقتصاد جهان به یک دلیل بسیار مهم دیگر هم علاقه‌مندان به طلا را ناامید کرده است. امید به ادامه احیای اقتصاد آمریکا باعث شده که دلار روزهای بسیار خوبی را سپری کند. تقویت این ارز جهانی چندی است به عامل مهمی برای افت بهای فلز زرد تبدیل شده است. به این ترتیب می‌توان گفت که در سومین فصل سال 2014، احیای اقتصاد ایالات‌متحده و تقویت دلار این کشور به مهم‌ترین عامل تاثیرگذار بر بازار طلا تبدیل شده است.
افت 13 دلاری
این عوامل فشار از یکسو و اخباری که از بحران‌های ژئوپلیتیک می‌رسد از سوی دیگر، باعث شده که قیمت طلا در هفته‌های گذشته تقریبا همیشه در حال افت باشد. مرور روند طلا در هفته کاری گذشته نشان می‌دهد که طلا چگونه از سطح به نسبت پایین قیمتی به سطحی پایین‌تر افت کرد. این افت از آنجا مهم است که به سقوط حدودا 75 دلاری طلا تنها ظرف یک ماه انجامیده است.
اونس طلا هفته کاری گذشته را با قیمت 1229 دلار آغاز کرد و گرچه در مقاطعی رشد را تجربه کرد، اما درنهایت به قیمت 1216 دلار رضایت داد. بهای اونس طلا در نخستین روز کاری هفته، با 3 دلار رشد به 1232 دلار رسید. عمده دلیل این رشد، پوشش کوتاه‌مدت معامله‌گران بود؛ چراکه سطح قیمتی موجود در حدود هفت ماه پیش از آن تجربه نشده بود. با این همه این پوشش کوتاه‌مدت مانند بیشتر روزهای هفته محدود ماند. جیم کومیسکی، مدیر ارشد موسسه خدمات مالی Archer می‌گوید: «روز دوشنبه پوشش کوتاه‌مدت وجود داشت، اما محدود بود و این باعث شد که سطح قیمتی با تکان شدیدی مواجه نشود.»
روز سه شنبه هم روز رشد اندک بهای آنی اونس طلا بود. طلا در این روز که روز آغاز نشست مهم کمیته بازار آزاد فدرال رزرو هم بود، تنها دو دلار دیگر رشد کرد تا بهای اونس به 1235 دلار برسد. رشدهای اندک 3 و 2 دلاری قیمت اونس در روزهای دوشنبه و سه‌شنبه در واقع نشان‌دهنده انتظار برای اعلام مواضع جدید بانک مرکزی آمریکا بود. مهم‌ترین مساله‌ای که بازارهای مالی در انتظار آن بودند، معلوم شدن سیاست‌های جدید فدرال رزرو در مورد زمان آغاز افزایش نرخ‌های سود بود که انتظار می‌رفت در پایان نشست روزهای سه‌شنبه و چهارشنبه مقامات فدرال رزرو مشخص شود. سه‌شنبه قیمت اونس طلا برای دومین روز پیاپی رشد کرد و در مقطعی حتی به 1242 دلار هم رسید؛ اما درنهایت روی قیمت 1234 دلار متوقف شد. این رشد مانند رشد روز دوشنبه به دلیل افزایش حجم معاملات صورت پذیرفت؛ اما انتظار برای معلوم شدن سیاست‌های تازه فدرال رزرو حجم معاملات را محدود نگه داشت.
از نشست تا همه‌پرسی
اما چهارشنبه روز افت قابل ملاحظه بهای فلز زرد بود. جالب اینکه این افت بیشتر ناشی از پیش‌بینی‌ها بود تا داده‌های واقعی. پیش‌بینی اتخاذ مواضع روشن‌تر درباره نرخ سود از سوی فدرال رزرو روز چهارشنبه باعث شد که فلز زرد با افت روبه‌رو شود؛ در حالی که بازار طلا پس از انتشار بیانیه بانک مرکزی آمریکا با ثبات نسبی روبه‌رو شد. اونس روز چهارشنبه به قیمت 1223 دلار رسید تا در یک روز 12 دلار سقوط را تجربه کرده باشد. افت قیمت‌ها در این روز از ساعت 16 به وقت واشنگتن سرعت گرفت و این در حالی بود که هنوز نتیجه نشست بانک مرکزی آمریکا مشخص نشده بود.
اما اعلام نتایج این نشست بازتاب بزرگی در فعالیت بازار طلا در روز پنج‌شنبه نداشت. بانک مرکزی آمریکا در آخرین نشست خود نرخ‌های سود را تغییر نداد تا این نرخ‌ها همچنان نزدیک به صفر بمانند؛ البته احیای اقتصاد آمریکا آنقدر قوی است که کاهش تزریق پول به اقتصاد توسط کمیته بازار آزاد فدرال رزرو ادامه پیدا کرد. در نشست کمیته بازار آزاد فدرال رزرو ادامه کاهش ماهانه 10 میلیارد دلار از سیاست «تسهیل کمی» تصویب شد که مطابق پیش‌بینی‌ها بود؛ اما درباره نرخ سود که مهم‌ترین موضوع مورد توجه فعالان اقتصادی بود مواضع روشنی بیان نشد. با اشاره بیانیه فدرال رزرو به نیاز به زمان قابل توجه برای افزایش نرخ سود عجیب نیست که پنج‌شنبه بازار طلا شاهد ثبات نسبی بود. ادامه وضعیت عدم قطعیت در روز پنج‌شنبه باعث شد که اونس طلا تنها یک دلار افزایش را تجربه کند و به قیمت 1224 دلار برسد. جالب اینجاست که دلار آمریکا حتی با وجود عدم تغییر نرخ‌های سود ایالات‌متحده هم به رشد خود ادامه داد. این ارز جهانی پس از انتشار بیانیه فدرال رزرو با رشد مواجه شد.
ولی پنج‌شنبه بازار در حالی شروع به کار کرد که نتیجه نشست فدرال رزرو مخابره شده بود، اما همه‌پرسی اسکاتلند در حال برگزاری بود. مهم‌ترین عامل تاثیرگذار بازار در روز پنج‌شنبه پوشش کوتاه‌مدت معامله‌گرانی بود که سعی می‌کردند از سطح پایین قیمت‌ها بهره ببرند. با این حال معاملات وابسته به پوشش کوتاه‌مدت محدود ماند تا قیمت فلز زرد با تکان شدیدی مواجه نشود. این باعث شد که طلا اندکی از پایین‌ترین سطح قیمت‌ها از ماه ژانویه فاصله بگیرد، رکورد بدی که آخر وقت چهارشنبه ثبت شده بود. گزارش شده که آخر وقت چهارشنبه مقداری تقاضای فیزیکی در بازارها دیده شده که باعث شده قیمت کف 1216 دلار به 1223 دلار برسد. راب کورزاتکوفسکی، تحلیلگر ارشد کالا در موسسه OptionsXpress می‌گوید: «به‌رغم ثبات نسبی روز پنج‌شنبه باید توجه داشت که برآیند بیانیه فدرال رزرو این است که نرخ سود بالاخره افزایش خواهد یافت و این می‌تواند به کاهش قیمت طلا کمک کند.»
سقوط 75 دلاری
این اوضاع به افت اونس طلا تا قیمت 1216 دلار منجر شد تا فلز گرانبهای زرد بیشترین ارزشی را که در ماه‌های گذشته از سال 2014 به‌دست آورده بود، از دست داده باشد. طلا در یک ماه منتهی به جمعه 28 شهریور با سقوط حدود 75 دلاری، 82/5 درصد از ارزش خود را از دست داده است. مرز 1240 دلار مدت‌ها به‌عنوان مرز مهمی در بازار طلا تعریف می‌شد. حالا با شکسته شدن این مرز نوسان‌ها به کانال 1210 دلاری رسیده تا افت بیشتر قیمت اونس به کانال 1200 دلاری و حتی پایین‌تر از آن دور از ذهن نباشد. افشین نبوی، تحلیلگر ارشد موسسه MKS سوئیس می‌گوید قیمت طلا تحت تاثیر افزایش احتمالی نرخ بهره آمریکا، رشد ارزش بازارهای سهام و نتیجه همه‌پرسی اسکاتلند قرار گرفته و با کاهش همراه شده است. افشین نبوی معتقد است با کاهش قیمت طلا تقاضای فیزیکی در بازارهای جهانی افزایش خواهد یافت ولی قیمت طلا به باور او به زودی به کمتر از 1200 تا 1180 دلار خواهد رسید. به این ترتیب شمار کارشناسانی که برای روزهای کاری هفته جدید کاهش بیشتر قیمت‌های فلز زرد را پیش‌بینی کرده‌اند، قابل توجه مانده است. پیش‌بینی کارشناسان درباره روند کوتاه‌مدت طلا را در شماره فردای «دنیای اقتصاد» بخوانید.
آغاز به کار بورس طلای چین
البته عامل جدید دیگری به بازارهای طلا افزوده شده و آن آغاز به کار بورس طلای چین است که برخی گمان می‌کنند ممکن است بتواند به افزایش سطوح قیمتی فلز زرد کمک کند. بورس طلای چین از روز پنج‌شنبه کار خود را آغاز کرد تا برخی تحلیلگران اقتصادی از تاثیر افزایشی این بورس بر افزایش تقاضای جهانی طلا سخن بگویند. بورس طلای شانگهای روز پنج‌شنبه رسما فعالیت خود را آغاز کرد و قرار است مبادلات طلای این بورس بر اساس یوآن چین انجام شود. این برای نخستین بار است که بانک‌ها و سرمایه‌گذاران خارجی توانایی دسترسی به بازار طلای چین را خواهند داشت. با آنکه چین به بزرگ‌ترین تولید‌کننده و مصرف‌کننده طلای جهان تبدیل شده، نقش چندانی در تعیین قیمت طلا در بازارهای بین‌المللی ندارد و بورس‌های لندن و نیویورک هستند که بهای جهانی فلز زرد را تعیین می‌کنند.
حالا به باور تحلیلگران اقتصادی راه‌اندازی بورس شانگهای می‌تواند تاثیر زیادی بر بین‌المللی شدن یوآن و همچنین ارتقای جایگاه آسیا در روند قیمت‌گذاری طلا داشته باشد. مقام‌های چینی امیدوارند با افتتاح و راه‌اندازی بورس شانگهای این کشور نقش مهم‌تری در تحولات بازارهای جهانی ایفا کند.
دنیای اقتصاد