به گزارش ارانیکو اقتصاد جهان و ایران در سال ۲۰۱۱ میلادی شاهد روزهای پرنوسان بسیاری بوده که از بحران اقتصادی و نوسانات قیمت طلا و کاهش بورس های جهان گرفته تا هدفمندی یارانه ها و نوسانات قیمت ارز و سکه در ایران روزهایی خاص در تاریخ را به ثبت رسانده است.
در این گزارش که به واسطه آغاز سال میلادی ۲۰۱۲ تنظیم شده است سعی شده تا نوسانات و روزهای بحرانی قیمت های طلا، نفت، ارز و سکه طی سال گذشته بازخوانی شود. البته مشاهده و بررسی دیگر اقلام از طریق نمودارها و جداول اعلام قیمت ارانیکو کار دشواری نمی باشد.
طلا
همانطور که در نمودار ذیل قابل مشاهده می باشد قیمت طلا در سال گذشته با توجه به بحران های اقتصاد جهانی و نوسانات برابری ارزهای مختلف روزهای پرنوسانی را پشت سر گذاشته است. این قیمت ها در ابتدای سال ۲۰۱۱ از ۱۴۲۱ دلار به ۱۵۶۸ دلار در پایان این سال رسیده است، که نشان دهنده حدود ۱۰ درصد افزایش قیمت می باشد.
کمترین قیمت این سال در ۷ بهمن ماه برابر با ۱۳۱۵ دلار و در بیشترین قیمت به ۱۹۱۰ دلار در ۱۵ شهریور سال جاری می باشد. این نوسان قیمت نیز حدود ۴۵ درصد را نشان می دهد.
اما قیمت طلا در بازار تهران متاثر از قیمت جهانی طلا و تغییرات نرخ ارز در ایران تغییرات بیشتری را تجربه کرده و از گرمی ۳۷۰۰۰ تومان در ابتدای سال به ۵۶۹۰۰ تومان در پایان سال، تغییری ۵۴ درصدی را نشان می دهد. در ذیل نمودار تغییرات شش ماهه قیمت این کالا را قابل مشاهده می باشد.
نفت
در بین اقلام مورد بررسی این گزارش، نفت شاید کمترین تغییرات را داشته و با ثبات بیشتری همراه بوده است. دلیل اصلی نوسانات سال گذشته را جنبش های مردمی منطقه خاور میانه دانسته که در برخی زمان ها باعث افزایش قیمت ها می شده است اما به عقیده بسیاری از تحلیلگران اقتصادی رکود بازار های مالی دنیا افزایش قیمت ها را کنترل کرده است.
در ابتدای سال گذشته نفت برنت دریای شمال حدود ۹۳ دلار و نفت WTI حدود ۹۱ دلار معامله می شده است که با عبور از نوسانات مختلف در پایان سال به ترتیب به رقم ۱۰۷ دلار و ۹۹ دلار رسیده و رشد ۱۵ درصد و ۸ درصدی را به ثبت رسانده اند.
با توجه به نمودارهای مختلف می توان دریافت که بیشترین قیمت نفت برنت دریای شمال ۱۲۷ دلار در تاریخ ۲۱ فروردین و ۱۱۳ دلار در تاریخ ۱۰ اردیبهشت برای نفت WTI بوده است.
نفت اوپک نیز طی سال گذشته از ۹۰ دلار در ابتدای سال به ۱۰۷ دلار رسیده که نشان دهنده ۱۹ درصد رشد نسبت به سال گذشته می باشد. قیمت نفت این بازار نیز در تاریخ ۹ اردیبهشت بالاترین حد خود ۱۲۰ دلار را به ثبت رسانده است.
ارز
تغییرات نرخ برابری دلار و یورو در این سال تحت تاثیر اقتصاد کلان این کشور ها و رتبه مالی آنها بود که با توجه به تصمیم گیری ها و توافقات مسئولان این کشور ها تغییر می یافت. نرخ برابری یورو به دلار در ابتدای سال گذشته برابر با ۱/۳۲۸ بوده که در حال حاضر به ۱/۲۹ رسیده است. اما در این بین در ۱۴ اردیبهشت به رقم ۱/۴۸۸ رسید که بالاترین ارزش یورو در این سال را به ثبت رساند.
اما در ایران با وجود تدابیری که طی یک سال گذشته در زمانهای مختلف توسط بانک مرکزی به بازار ارز اعمال شده، این بازار در ایام مختلف با سردرگمی و آشفتگی همراه بوده است که این آشفتگی علاوه بر نوسانات جهانی تحت تاثیر مسائل مختلف داخلی نیز قرار می گیرد.
قیمت هر دلار آمریکا در بانک ملی در خرداد ماه ۱۳۹۰ بیشترین نوسان خود را تجربه کرد و در تاریخ ۹۰/۳/۲۱ به ۱۱۷۵۴ ریال رسید پس از آن در تیر ماه ۹۰ سیری کاملا نزولی پیدا کرد و با جبران این افزایش ناگهانی دوباره به روند طبیعی خود بازگشت نرخ دلار امریکا در مرداد و شهریور ۹۰ آرام ترین بازار را طی یک سال اخیر تجربه کرد و از کمترین نوسانات برخوردار بود اما از مهر ۹۰ تاکنون بازاری نسبتا آشفته تر را تجربه کرد و با نوسانات بیشتری همراه شد.
همچنین می توان گفت بهای هر دلار امریکا در ۱۵ اسفند ۱۳۸۹ به کمترین میزان خود یعنی ۱۰۳۰۲ ریال رسید. دلار آمریکا در سال گذشته طی این روز در بانک ملی ایران ۱۰۳۶ تومان معامله می شد که با توجه به این نرخ در سال جاری معادل ۱۱۱۸ تومان تقریبا ۸/۵ درصد رشد داشته است. اتفاق دیگری که طی ماه های اخیر اتفاق افتاد فروش ارز مسافرتی با نرخی متفاوت در بانک های کشور بوده است که در واقع با توجه به نرخ روز گذشته ۱۳۱۱ تومانی حدود ۲۷ درصد رشد داشته است.
با نگاهی به نمودارها در می یابیم که نرخ دلار آزاد بازاری آشفته تر از نرخ رسمی را پشت سر گذاشته است به این ترتیب که همیشه با نوسانات افزایشی و کاهشی همراه بوده است که این نوسانات طی یک سال گذشته روز به روز نیز شدیدتر شده و نه تنها سر و سامان نیافته بلکه تحت تاثیر مسایل مختلف آشفته تر نیز شده است.
کمترین میزان نرخ دلار امریکا در بازار تهران مربوط به 9 بهمن 1389 بوده که در آن تاریخ هر دلار آمریکا ۱۰۷۳ تومان بود و از آن پس هیچگاه دوباره به این میزان کاهش پیدا نکرد و به طور کلی می توان گفت با سیر صعودی پیش رفته است.
بهای هر دلار امریکا شدید ترین کاهش قیمت را در مهر ماه ۹۰ تجربه کرد اما از آن پس دوباره به روند افزایشی خود بازگشت و در روزهای اخیر به بیشترین مقدار خود یعنی ۱۵۲۵ تومان رسید. این افزایش قیمت حدود ۴۲ درصد را نشان می دهد که نکته قابل توجه و متفاوت آن نسبت به افزایش قیمت های پیش از این در تاریخ اقتصاد ایران نابسامانی موجود در بازار است.
با توجه به این گزارش امید است که سال آتی میلادی آرامش در بازارهای جهانی و ایران حاکم بوده و اقتصاد به روند طبیعی خود بازگردد.