اگرچه بعد از سفر اخیر ولی الله سیف، رئیس کل بانک مرکزی به چین، قرار بر این شد که فاینانس چینی تا سقف 70 میلیارد دلار برای پروژه های ایرانی برقرار شود، اکنون خبر میرسد که فاینانس روسی هم در راه است و آنگونه که رئیس اتاق بازرگانی مشترک ایران و روسیه میگوید، روسها حاضرند که همچون شرایطی که چینیها برای ایران در برقراری فاینانس لحاظ کردهاند، این شیوه تامین مالی را برای ایران فعال کنند، اگرچه به گفته اسدالله عسگراولادی، ایران هنوز پروژههای خود را به صورت رسمی به روسها معرفی نکرده است.
فاینانس روسی در راه است، تنها کافی است که ایران پروژه های خود را برای برخورداری از این فاینانس به دولت روسیه معرفی کند تا آنها نیز همچون چینی ها، این روش تامین مالی را برای ایران فعال کنند. این را اسدالله عسگراولادی، رئیس اتاق بازرگانی مشترک ایران و روسیه می گوید. او در گفتگو با خبرنگار مهر البته بر این نکته نیز پافشاری می کند که روسیه حاضر است که برای پروژه های ایرانی فاینانس ارایه دهد، اما این بستگی به طرف ایرانی دارد که چقدر مایل باشد از این فرصت بهره بگیرد.
فاینانس روسی، قسمت دوم سریال گشایش فاینانس ها برای پروژه های ایرانی از سوی کشورهای دنیا است، ابتدا چین و حالا هم روسیه. حدود پانزده روز قبل بود که ولی اله سیف، رئیس کل بانک مرکزی بار دیگر راه چین را در پیش گرفت تا بر سر 66 میلیارد دلار فاینانس برای پروژه های ایرانی پای میز مذاکره با چینی ها بنشیند و در نهایت، آنچه که او موفق شد برای برخورداری ایران از این فرصت مالی چین به ثمر برساند، فاینانس 70 میلیارد دلار پروژه ایرانی بود که به گفته نزدیکان او، در برخی از پروژه ها سهم آورده ریالی طرف ایرانی حتی از 15 درصد به 8 درصد نیز تقلیل یافته است.
اگرچه تاکنون بانک مرکزی فراخوان رسمی برای برخورداری پروژه های بخش خصوصی از این فاینانس چینی را نداده است، اما مجیدرضا حریری، نایب رئیس اتاق بازرگانی ایران و چین در گفتگو با خبرنگار مهر می گوید که فاینانس چینی بیشتر برای پروژه های دولتی است که حجم مالی بالایی دارند و کمتر بخش خصوصی، از این فاینانس استفاده خواهد کرد.
حال هم بعد از رفت و آمدهای هیئت های ایرانی و روسی به تهران و مسکو، اکنون خبر از توافق دو کشور برای اختصاص فاینانس روسی می رسد و آنگونه که عسگراولادی به مهر می گوید البته هنوز زود است که قضاوت کنیم چه رقمی برای فاینانس پروژه های ایرانی از سوی کشور روسیه اختصاص یابد.
او می افزاید: طرف روسی در توافقات اولیه پذیرفته است که برخی پروژه های ایرانی را فاینانس کند، بنابراین اگر ایران طرح هایی داشته باشد که به روس ها پیشنهاد دهد، حتما از سوی آنها با پذیرش زودهنگام مواجه خواهد شود. به گفته عسگراولادی، ایران باید از این فرصت توافق با روسیه بهره گرفته و شرایط را برای استفاده از این فاینانس پیش برد.
رئیس اتاق بازرگانی مشترک ایران و روسیه در پاسخ به این سوال مهر که آیا این فاینانس قابلیت استفاده برای پروژه های استخراج نفت در دریای خزر را که محلی مشترک میان ایران و روسیه است، را دارد، می گوید: ایران هنوز بر سر مسائل حقوقی دریای خزر با روسیه به توافق نرسیده است و حتی با 5 کشور همسایه دیگر نیز توافقاتی حاصل نشده است، بنابراین برای پروژه های نفتی بعید به نظر می رسد که برای فعال سازی میادین مشترک نفتی با روسیه بتوان از این فاینانس زودهنگام بهره مند شد.
این گفته های عسگراولادی در حالی مطرح می شود که مجتبی خسروتاج، قائم مقام وزیر صنعت، معدن و تجارت نیز در خصوص فاینانس روسی می گوید: برای توسعه فاینانس روسی در پروژه های ایرانی، باید شرکت های پوشش دهنده ریسک و بیمه در قالب توافقاتی وارد عمل شده و ظرفیت فاینانسینگ تامین اعتبار شده را بالا برند.
وی می افزاید: یکی از بندهای توافق صورت گرفته با معاون وزیر روسیه در مذاکرات اخیر این بود که بایستی سازمانهای ضمانت دو طرف وارد گود شده و صندوق های ضمانت صادرات ایران و روسیه پوشش بیمه ای و ریسک دو کشور را پوشش دهند که این یکی از پیش شرط های برقراری فاینانس روسی است.
البته محسن جلال پور، نایب رئیس اتاق بازرگانی و صنایع و معادن ایران نیز از سفر قریب الوقوع حسن روحانی به آستاراخان روسیه خبر می دهد که قرار است برای انجام پاره ای از مذاکرات با مقامات ارشد روسیه صورت گیرد. البته برخی منابع آگاه در خصوص سفر رئیس جمهور به روسیه می گویند: ایران در پی بهره گیری از فرصت های به وجود آمده برای گسترش روابط خود با کشور روسیه است و سفر حسن روحانی نیز در این راستا به این کشور انجام می شود.
در عین حال، به گفته برخی منابع معتبر دولتی، ممکن است در حاشیه سفر روحانی، سیف، رئیس کل بانک مرکزی نیز رایزنی هایی برای فعال شدن فاینانس روسی و نیز نقش آفرینی بیشتر بانکهای روسیه به نفع ایران، مذاکراتی را با همتایان روس خود انجام دهد.
ایران و روسیه با وجود همسویی سیاسی؛ اما تاکنون مبادلات تجاری اندکی داشته است. به نحوی که تبادلات تجاری ایران و روسیه در سال ۹۲، تنها یکدرصد از حجم کل تجارت ایران را شامل میشود. پنج قلم عمده صادراتی ایران به روسیه را نیز کلم، خیار، سبزیجات، پسته و انگور خشک شامل میشود و عمدهترین محصولات وارداتی از روسیه نیز گندم، جو، ذرت دامی، چوب و کاغذ روزنامه بوده است. با چنین پیشینهای اکنون دو کشور تصمیم گرفتهاند تبادلاتشان را ارتقا داده و از سطح محصولات کشاورزی به تکنولوژی وارد شوند.
این در حالی است که بر اساس گفته مسئولان دو کشور، قرار است با سفر هیئت های روسی که چندی پیش به ایران صورت گرفته است، حجم مبادلات تجاری دو کشور برای ده برابر شدن هدفگذاری شده است. در عین حال خبرها حکایت از این دارد که ایران و روسیه تصمیم جدی برای گسترش روابط تجاری میان دو کشور دارند. بر همین اساس، هیات تجاری بلندپایه ای نیز از ایران قرار است ظرف هفته آینده به مسکو سفر کنند تا بتوانند مشکلات پیش روی تجارت خارجی میان دو کشور را حل و فصل نمایند.
خبرگزاری مهر