روایت آماری دولت از دخل و خرج ایرانیان

به گزارش مرکز آمار ایران از نتایج آمارگیری هزینه و درآمد خانوارهای شهری سال92، متوسط هزینه سالانه یک خانوار شهری 20میلیون تومان است. مرکز آمار ایران، نتایج آمارگیری از هزینه و درآمد خانوارهای شهری سال92 را با مراجعه به 18هزار و 880خانوار نمونه که جمعیتی برابر با 65هزار و 702نفر را در‌بر‌می‌گیرد، انجام داده است.

هزینه‌ها 25درصد افزایش داشته است!

براساس گزارش سال1392مرکز آمار ایران، متوسط هزینه سالانه خانوار شهری برابر 20میلیون و 500هزار تومان بوده که از این مقدار 26.7درصد مربوط به هزینه‌های خوراکی و دخانی و 73.3درصد مربوط به هزینه‌های غیرخوراکی است.

متوسط هزینه سالانه خانوار شهری حاکی است این هزینه‌ها در مقایسه با رقم مشابه سال قبل از آن 25.4درصد افزایش یافته است. هزینه‌های خوراکی و دخانی خانوار در سال1392 نسبت به سال قبل از آن 23.3درصد و هزینه‌های غیرخوراکی 26.2درصد افزایش یافته است.

در سال 1392 متوسط هزینه خوراکی و دخانی خانوار شهری 5میلیون و 400هزار تومان بوده که در مقایسه با سال قبل از آن 23.3درصد افزایش را نشان می‌دهد. براساس نتایج این بررسی، در بین هزینه‌های خوراکی و دخانی هزینه «گوشت» با 21.9درصد کل هزینه‌ها بیشترین هزینه خوراکی خانوارهای شهری را شامل می‌شد و پس از آن هزینه‌های «آرد، رشته، نان، غلات و فرآورده‌های آن» با 21.3درصد، «میوه‌ها و سبزی‌ها» با 18.4درصد «شیر و فرآورده‌های آن و تخم پرندگان» با 11.5درصد و «نوشابه‌ها، غذاهای آماده و دخانی‌ها» با 7.5درصد در مراتب بعدی قرار داشته است. در سال1392 هزینه‌های مربوط به «میوه و سبزی‌ها» 36.9درصد، «ادویه‌ها، چاشنی‌ها و سایر ترکیب‌های خوراکی» 33.5درصد، «نوشابه‌ها، غذاهای آماده و دخانی‌‌ها» 28.6درصد، «خشکبار و حبوب» 26.9درصد «روغن‌ها و چربی‌ها» 24.5درصد، «شیر و فرآورده‌های آن و تخم پرندگان» 24.1درصد، «قند، شکر، شیرینی‌ها، چای، قهوه و کاکائو» 22.3درصد، «آرد، رشته، نان، غلات و فرآورده‌های آن» 19.8درصد و «گوشت» 13.1درصد نسبت به ارقام هزینه‌ مشابه سال قبل از آن افزایش داشته است.

در سال 1392، متوسط هزینه‌های غیرخوراکی یک خانوار شهری 15میلیون تومان بوده که در مقایسه با سال قبل، 26.2درصد افزایش داشته است. هزینه «مسکن» با سهمی معادل 45.3درصد از کل هزینه‌های غیرخوراکی، بیشترین سهم را دارا بوده و پس از آن، هزینه‌های«حمل‌ونقل و ارتباطات» با 14.3درصد، بهداشت و درمان با 12.5درصد، «کالاها و خدمات متفرقه» با 11.4درصد و «پوشاک و کفش» با 6.3درصد در مراتب بعدی قرار دارند.

از نظر رشد هزینه‌ها، در سال1392 لوازم، اثاث و خدمات 41.3درصد، هزینه‌های «بهداشت و درمان» 33.2درصد، «پوشاک و کفش» 29.3درصد، «کالاها و خدمات متفرقه» با 24.7درصد نسبت به سال قبل افزایش داشته است.

درآمدها 22درصد افزایش داشته است

براساس گزارش منتشر شده توسط مرکز آمار ایران، متوسط درآمد اظهار شده سالانه یک خانوار شهری در سال1392 برابر 20میلیون و 454هزار تومان بوده که نسبت به سال قبل از آن 22.3درصد افزایش داشته است.

بررسی منابع تامین درآمد خانوارهای شهری نشان می‌دهد که 53.3درصد درآمد آنها از محل «درآمدهای متفرقه» 30درصد از مشاغل «مزد و حقوق بگیری» و 16.7درصد از درآمد از محل مشاغل آزاد تامین شده است.

بررسی متوسط درآمد سالانه یک خانوار شهری برحسب فعالیت اصلی محل کار سرپرست خانوار نشان می‌دهد خانوارهایی که فعالیت اصلی محل کار آنها، «بهداشت و مددکاری اجتماعی» است با درآمد اظهار شده سالانه 38میلیون تومان، بیشترین درآمد و خانوارهایی که فعالیت اصلی محل کار سرپرست آنها «خانوارهای معمولی دارای مستخدم» است، با درآمد اظهار شده سالانه 11.5میلیون تومان کمترین درآمد را در سال92 داشته‌اند.

قم ارزان‌ترین شهر در میان شهرها

بررسی متوسط هزینه کل سالانه یک خانوار شهری نشان می‌دهد که استان تهران با 27میلیون و 800هزار تومان بیشترین و استان قم با 12.6میلیون تومان کمترین هزینه را در میان خانوارهای شهری در سال92 داشته‌اند. از نظر هزینه‌های غیرخوراکی سالانه یک خانوار شهری براساس نتایج به‌دست آمده از گزارش مرکز آمار ایران، استان تهران با 22میلیون و 520هزار تومان بیشترین و استان سیستان‌وبلوچستان با 8میلیون و 800هزار تومان کمترین متوسط هزینه‌های غیرخوراکی سالانه یک خانوار شهری را در سال گذشته داراست.

خوزستان گران‌ترین از نظر خوراکی‌ها

از نظر هزینه خوراکی و دخانی، استان خوزستان با 8میلیون تومان بیشترین و استان قم با 2.7 کمترین متوسط هزینه خوراکی و دخانی سالانه یک خانوار شهری را نشان می‌دهد. همچنین استان تهران با 28.5میلیون تومان بیشترین و استان مرکزی با 14.5میلیون تومان، کمترین متوسط درآمد سالانه یک خانوار شهری را در سال گذشته به خود اختصاص داده است.

6/5درصد خانوارهای شهری بی‌سوادند

براساس گزارش مرکز آمار ایران، از نظر ویژگی‌های اجتماعی خانوارهای شهری، متوسط تعداد افراد خانوار 348نفر بوده و توزیع خانوارهای نمونه برحسب تعداد افراد خانوار نشان می‌دهد که خانوارهای 4نفری با 29.2‌درصد، بیشترین و خانوارهای 10نفر و بیشتر با 0.2‌درصد کمترین تعداد خانوارهای نمونه را به خود اختصاص داده‌اند. در میان خانوارهای شهری 5.6‌درصد بدون سواد بوده است و خانوارهای دارای 2نفر باسواد با 29.2‌درصد بیشترین سهم را در کل خانوارهای نمونه داشته‌اند.

متوسط تعداد افراد شاغل خانوارهای نمونه 0.9نفر و متوسط تعداد افراد دارای درآمد 1.4نفر بوده است. خانوارهای دارای یک‌نفر شاغل با سهم 60.9‌درصد از کل خانوارهای نمونه بیشترین و خانوارهای دارای 5نفر شاغل و بیشتر با 0.1‌درصد، کمترین تعداد خانوارهای نمونه را به خود اختصاص داده‌اند، خانوارهای بدون فرد شاغل 24.3‌درصد از خانوارهای نمونه را تشکیل داده است.

بررسی فعالیت اصلی محل کار سرپرست خانوار نشان می‌دهد که تنها 11.7‌درصد در بخش «عمده‌فروشی، خرده‌فروشی، تعمیر وسایل نقلیه موتوری و موتوسیکلت‌ها و کالاهای شخصی و خانگی»، 11.6‌درصد از سرپرستان خانوارهای نمونه در بخش «صنعت» و در بخش «ساختمان»، 9.9‌درصد در بخش «حمل‌و‌نقل، انبارداری و ارتباطات» 5‌درصد در بخش «اداره امور عمومی، دفاع و تامین اجتماعی اجباری» شاغلند و 3.5‌درصد در بخش «کشاورزی، شکار و جنگلداری» و «آموزش»، 33.8‌درصد «غیرشاغل» و 9.4‌درصد در سایر فعالیت‌های اقتصادی اشتغال داشته‌اند.

نتایج طرح نشان می‌دهد که در بین خانوارهای شهری وضع شغلی 29‌درصد سرپرست خانوارها مزد و حقوق‌بگیر خصوصی و 21.3‌درصد کارکن مستقل و 33.8‌درصد غیرشاغل هستند.

34 درصد خانوارها در فضایی کمتر از 75متر

طبق این گزارش، 34‌درصد خانوارهای شهری در فضای کمتر از 75 مترمربع سکونت دارند. در این بخش ابتدا‌ درصد خانوارهای نمونه شهری برحسب نحوه تصرف مسکن مورد استفاده خانوار نشان داده شده است. در سال1392 از نظر نحوه تصرف 62.6‌درصد خانوارهای نمونه به‌صورت ملکی (ملکی عرصه و اعیان و ملکی اعیان) و 26‌درصد رهن و اجاره است. بررسی خانوارها از نظر تعداد اتاق در اختیار آنها نشان می‌دهد که 40.8‌درصد خانوارهای نمونه دارای چهار‌ اتاق، 34.6‌درصد دارای سه اتاق، 11.8‌درصد دارای پنج اتاق، 8.5‌درصد دارای دو اتاق، 3.3‌درصد دارای 6 اتاق و بیشتر و 1.0‌درصد دارای یک اتاق بوده‌اند.

دخل‌و‌خرج روستاییان

همچنین طبق نتایج آمارگیری هزینه و درآمد خانوارهای روستایی که سال گذشته از سوی مرکز آمار ایران منتشر‌شده، آمارگیری از هزینه و درآمد روستایی کشور در سال گذشته با مراجعه به 19‌هزار‌و‌436 خانوار نمونه با جمعیت 73‌هزار‌و‌857 نفر، طی 12ماه انجام شده است.

هزینه سالانه روستاییان 13‌میلیون تومان

براساس نتایج این طرح در سال1392، متوسط هزینه سالانه خانوار روستایی برابر 13‌میلیون تومان بوده است که از این مقدار 43.3‌درصد مربوط به هزینه‌های خوراکی و دخانی و 56.7‌درصد مربوط به هزینه‌های غیرخوراکی بوده است.

متوسط هزینه سالانه یک خانوار روستایی در مقایسه با رقم مشابه در سال1391، 19.8‌درصد افزایش یافته است و هزینه‌های خوراکی و دخانی خانوار نسبت به سال‌1391 معادل 22.4‌درصد و هزینه‌های غیرخوراکی خانوار 17.8‌درصد افزایش یافته است.

بررسی ترکیب هزینه‌های خوراکی و غیر‌خوراکی یک خانوار در تمام گروه‌های هزینه نشان می‌دهد که در 5گروه اول (هزینه 19500ریال و کمتر تا 60001 تا 75000 ریال) سهم هزینه‌های خوراکی و دخانی بیش از سهم هزینه‌های غیر‌خوراکی و در سایر گروه‌ها سهم هزینه‌های غیر‌خوراکی، بیش از هزینه‌های خوراکی بوده است. در سال گذشته متوسط هزینه‌ خوراکی و دخانی یک خانوار روستایی، برابر 5.6‌میلیون تومان بوده است که در‌مقایسه با سال‌92 به‌میزان 22.4‌درصد افزایش یافته است.

بر‌اساس نتایج این بررسی، در بین هزینه‌های خوراکی و دخانی بیشترین سهم 24.7‌درصد مربوط به «آرد، رشته، نان، غلات و فرآورده‌های آن» بوده است. هزینه «گوشت» با 21‌درصد، هزینه «میوه‌ها و سبزی‌ها» با 16.4‌درصد «شیر و فرآورده‌های آن و تخم پرندگان» با 10.4‌درصد، «قند، شکر، شیرینی‌ها، چای، قهوه و کاکائو» با 8.0‌درصد «نوشابه، غذاهای آماده و دخانی‌ها «با 6.6‌درصد، «خشکبار و حبوب» با 5.0‌درصد «روغن‌ها و چربی‌ها» با 4.9‌درصد «ادویه‌ها، چاشنی‌ها و سایر ترکیب‌های خوراکی» با 3.1‌درصد در مراتب بعدی اهمیت قرار داشته است در سال1392 هزینه‌های مربوط به «میوه و سبزی‌ها» 36.2‌درصد «ادویه‌ها، چاشنی‌ها و سایر ترکیب‌های خوراکی» 30.2‌درصد، «نوشابه‌ها، غداهای آماده و دخانی‌ها» 24.6‌درصد «روغن‌ها و چربی‌ها» 23.9‌درصد، «خشکبار و حبوب» 23.3‌درصد، «شیر و فرآورده‌های آن و تخم پرندگان» 22.0‌درصد «آرد، رشته، غلات، نانو فرآورده‌های آن» 21.2‌درصد، «قند و شکر، شیرینی‌ها، چای، قهوه و کاکائو» 19.7درصد و «گوشت» 13.7‌درصد نسبت به هزینه‌های مشابه سال قبل افزایش داشته است.

در سال1392 متوسط هزینه‌های غیر‌خوراکی یک خانوار روستایی برابر 73497‌هزار ریال بوده است، که در مقایسه با سال‌1391، افزایشی برابر 17.8‌درصد داشته است. هزینه‌های «مسکن» با سهمی معادل 27.6‌درصد از کل هزینه‌های غیر‌خوراکی، بیشترین سهم را دارا بوده است. هزینه‌های «حمل‌و‌نقل و ارتباطات» با 19.8‌درصد «بهداشت و درمان» با 14.8‌درصد «کالاها و خدمات متفرقه» با 13.6‌درصد، «پوشاک و کفش» با 10.5‌درصد «لوازم، اثاث و خدمات خانوار» با 10.4‌درصد و «تفریحات، سرگرمی‌ها، تحصیل و آموزش» با 3.4‌درصد به‌ترتیب در مراتب بعدی قرار دارد. در سال1392، «بهداشت و درمان» 24.7‌درصد، هزینه‌های مربوط به «لوازم، اثاث و خدمات خانوار» 23.4‌درصد، «تفریحات، سرگرمی‌ها، تحصیل و آموزش» 18.1‌درصد، «کالاها و خدمات متفرقه» 16.5‌درصد، «مسکن» 16.1‌درصد و «حمل‌و‌نقل و ارتباطات» 16.0‌درصد و «پوشاک و کفش» 13.3‌درصد نسبت به هزینه‌های مشابه سال قبل افزایش یافته است.

درآمدهای سالانه روستاییان 12‌میلیون تومان

بر‌اساس نتایج به‌دست‌آمده، متوسط درآمد اظهارشده سالانه یک خانوار، روستایی در سال1392 برابر 12‌میلیون‌و100‌هزار تومان بوده که نسبت به سال قبل از آن، 19.6‌درصد افزایش داشته است، بررسی منابع تامین درآمد خانوارهای روستایی نشان می‌دهد که 43.3‌درصد از منابع متفرقه، 29.4‌درصد از مشاغل آزاد کشاورزی و غیر‌کشاورزی و 27.3‌درصد درآمد از مشاغل مزد و حقوق‌بگیری به‌دست‌ آمده است.

بررسی متوسط درآمد سالانه یک خانوار روستایی، بر‌حسب فعالیت‌های اصلی محل کار سرپرست خانوار، نشان می‌دهد خانوارهایی که سرپرست آنها در بخش «واسطه‌گری مالی» به کار اشتغال داشته‌اند با درآمدی معادل 206.950‌هزار ریال، بیشترین درآمد و خانوارهای معمولی دارای مستخدم، با داشتن درآمد 104365‌هزار ریال، کمترین درآمد را در سال1392 داشته‌‌اند.

بر‌اساس نتایج این طرح در سال گذشته، متوسط تعداد افراد خانوار 3.8 نفر بوده است و توزیع خانوارهای نمونه بر‌حسب تعداد افراد خانوار، نشان می‌دهد که خانوارهای 4نفری با 26.6‌درصد، بیشترین و خانوارهای 9نفری و 10نفر و بیشتر با 0.6‌درصد کمترین تعداد خانوارهای نمونه را به خود اختصاص داده‌اند.

خانوارهای نمونه بدون فرد باسواد 12.9‌درصد بوده است و خانوارهای دارای 2نفر باسواد با 26.5‌درصد بیشترین سهم را در کل خانوارهای نمونه داشته‌اند. متوسط افراد شاغل خانوارهای نمونه 1.2نفر و متوسط تعداد افراد دارای درآمد 1.4نفر بوده است. خانوارهای دارای یک‌نفر شاغل با سهم 54.4‌درصد از کل خانوارهای نمونه، بیشترین و خانوارهای دارای 5نفر شاغل و بیشتر با 0.8‌درصد، کمترین تعداد خانوارهای نمونه را به خود اختصاص داده‌اند. خانوارهای بدون فرد شاغل 19.8‌درصد از خانوارهای نمونه را تشکیل داده است.

بررسی فعالیت اصلی محل کار سرپرست خانوار نشان می‌دهد که 34‌درصد از سرپرستان خانوارهای نمونه در بخش «کشاورزی، شکار و جنگلداری»، 14.8‌درصد در بخش «ساختمان»، 7.3‌درصد در بخش «حمل‌و‌نقل، انبارداری و ارتباطات»، 5.7‌درصد در بخش «صنعت»، 5.3‌درصد در بخش «عمده‌فروشی، خرده‌فروشی، تعمیر وسایل نقلیه موتوری و موتوسیلکت‌ها و کالاهای شخصی و خانگی»، 1.4‌درصد در بخش «اداره امور عمومی، دفاع و تامین اجتماعی اجباری» و 5.6‌درصد در سایر بخش‌ها به کار اشتغال داشته‌اند.

نتایج طرح نشان می‌دهد که در بین خانوارهای روستایی وضع شغلی سرپرست اغلب خانوارها کارکن مستقل و پس از آن مزد و حقوق‌بگیر بخش خصوصی است.

در بخش امکانات و تسهیلات مورد استفاده خانوار ابتدا‌ درصد خانوارهای نمونه روستایی بر‌حسب نحوه تصرف مسکن مورد استفاده خانوار نشان داده شده است. در سال1392 نحوه تصرف بیش از 85‌درصد خانوارهای نمونه به‌صورت ملکی (ملکی عرصه و اعیان و ملکی اعیان) است.

بررسی خانوارها از نظر تعداد اتاق در اختیار آنها نشان می‌دهد که 36.0‌درصد خانوارهای نمونه دارای سه‌‌اتاق، 30‌درصد دارای چهار اتاق، 17.5‌درصد دارای دو اتاق، 9.2‌درصد دارای پنج اتاق، 4.5‌درصد دارای یک اتاق و 2.9‌درصد دارای 6 اتاق و بیشتر بوده‌اند.

روستاییان خوزستانی رکورددار هزینه

بررسی متوسط هزینه کل سالانه یک خانوار روستایی نشان می‌دهد که استان خوزستان با 16میلیون تومان بیشترین و استان سیستان و بلوچستان با هشت‌میلیون تومان کمترین هزینه را در سال1392 داشته‌اند.

بر‌اساس نتایج به‌دست آمده متوسط هزینه‌های غیر‌خوراکی سالانه یک خانوار روستایی در استان تهران 10میلیون‌تومان است. استان خوزستان با 8میلیون‌ تومان بیشترین و استان تهران با 3میلیون‌تومان کمترین متوسط هزینه خوراکی و دخانی سالانه یک خانوار روستایی را در سال1392 نشان می‌دهد.

همچنین استان البرز با17میلیون تومان بیشترین و استان سیستان و بلوچستان با 6میلیون‌تومان کمترین متوسط درآمد سالانه یک خانوار روستایی را در سال92 به خود اختصاص داده است.

گروه کلان مهدی دهقان

روزنامه تعادل