عباس آخوندی امروز در چهاردهمین همایش سیاست‌های توسعه مسکن در ایران، اظهار داشت: متاسفانه بخش مسکن به شکل گسترده‌ای با حوزه سیاست گره خورده و این باعث شده است که ما بخش عمده‌ای از متفکران و اندیشمندان را در حوزه مسکن از دست بدهیم و نتوانیم از امکانات آنها بهره بگیریم.
وی افزود: به همین جهت که این همایش را دوباره زنده کنیم، البته جای تاسف است که این همایش با استقبال زیادی مواجه نشده است.
وزیر راه و شهرسازی تصریح کرد: در سال‌های 73، 74 و 75 که این همایش برگزار شد، تمام سالن پر از جمعیت بود و الان انتظار استقبال بیشتری را داشتم که نشان می‌دهد ما با مشکلات ساختاری مواجه هستیم.
آخوندی با بیان اینکه به طور حتم در سال‌های بعد با استقبال بیشتری از سوی جامعه علمی مواجه می‌شویم، گفت: مشکل این است که جامعه علمی اعتماد خود را به نظام سیاست‌گذاری از دست داده است، زیرا نظام سیاست‌گذاری در گذشته جامعه علمی را کنار گذاشت.
وی با اعلام اینکه مسکن و سیاست‌های شهری، موضوع اصلی این بخش است، گفت: باید شهرهای ما قابلیت زندگی را داشته باشد و موضوع دیگر قابلیت جابجایی در سطح شهرها است، زیرا اکنون به شهرهای 25 هزار نفری هم شهر می‌گوییم و از سویی کلانشهر تهران را هم شهر می‌نامیم؛ در حالی که حمل و نقل و جابجایی در این دو شهر تفاوت‌های زیادی با هم دارند.
وزیر راه و شهرسازی با اشاره به اینکه پیوند نظام حمل و نقل و شهرسازی باید در چارچوب قابلیت شهری انجام شود، اظهار داشت: سهم بخش مسکن از سرمایه ثابت حدود 30 درصد، سهم بخش مسکن از اشتغال مستقیم حدود 12 درصد، سهم بخش مسکن از تسهیلات بانکی حدود 25 درصد، سهم بخش مسکن از کل گردش نقدینگی حدود 20 تا 30 درصد، سهم دولت از کل سرمایه‌گذاری بخش مسکن نیم تا سه درصد و سهم مسکن از بودجه خانوار 33 درصد است.
آخوندی با بیان اینکه بنابراین بخش مسکن متکی به بخش خصوصی است که مداخلات بی‌جای دولت می‌تواند تاثیر زیادی را بر این بخش بگذارد، افزود: یک سوم بودجه خانوار به بخش مسکن اختصاص می‌یابد که سهم بسیار بزرگی محسوب می‌شود و یک اتفاق در خانوار شهری است.
وی با اعلام اینکه یک واحد افزایش در ارزش افزوده بخش ساختمان و مسکن، تولید ناخالص داخلی را 2.1 واحد افزایش می‌دهد، افزود: یک واحد افزایش تولید ناخالص داخلی، ارزش افزوده بخش مسکن را 1.2 واحد افزایش می‌دهد، ضمن آنکه هر 61.4 مترمربع ساخت مسکن، یک نفر شغل مستقیم و 0.7 درصد شغل غیرمستقیم ایجاد می‌کند.
وزیر راه و شهرسازی با بیان اینکه از سال 75 تا سال 90 جمعیت ایران از 60 به 75 میلیون نفر رسید که رشد 25 درصدی را نشان می‌دهد، بیان کرد: آمار رشد جمعیت و خانوار در ایران همسو است اما بعد خانوار از 4.84 در سال 75 به 3.5 در سال 90 رسیده است؛ به این معنا که بعد خانوار منفی شده است.
آخوندی با بیان اینکه در سال‌های 75-65 رشد جمعیت دو درصد و رشد خانوار 2.5 درصد بوده است، افزود: طی سال‌های 85 تا 90 رشد جمعیت 1.3 درصد بوده اما رشد خانوار چهار درصد گزارش شده است.
وی با تاکید بر اینکه نیاز بخش مسکن باید بر مبنای رشد خانوار تنظیم شود نه رشد جمعیت، اظهار داشت: کشوری که نرخ رشد خانوار چهار درصدی دارد، نشان می‌دهد تقاضای فزاینده‌ای در حال شکل‌گیری است، ضمن آنکه نوع نیاز امروز مسکن با 20 سال پیش متفاوت است، زیرا نوع خانوارها و تقاضاها عوض شده است.
وزیر راه و شهرسازی با اشاره به اینکه بعد جمعیت، روند کاهشی تا 3.12 درصد تا سال 1405 را دارد، گفت: تعداد خانوار ایرانی از 21 به 28 میلیون نفر افزایش می‌یابد اما جمعیت 12 میلیون نفر دیگر زیاد می‌شود.
آخوندی به روند تحولات بخش مسکن اشاره کرد و افزود: نرخ رشد موجودی مسکن در سال 65، 8.3 میلیون خانه بود که الان به 20 میلیون رسیده است که رشد 150 درصدی را نشان می‌دهد اما نحوه توزیع مسکن اهمیت دارد.
وی با تاکید بر افزایش خانه‌های خالی و توزیع نامناسب جغرافیایی مسکن، افزود: 1.5 میلیون خانوار ایرانی در یک اتاق زندگی می‌کنند.
وزیر راه و شهرسازی با اشاره به اینکه در سال 92 تعداد خانوارهای شهری 16.2 میلیون خانوار با 15.5 میلیون خانه بوده است، گفت: 645 هزار کمبود مسکن شهری داریم و 517 هزار کمبود مسکن روستایی که جمعا به یک میلیون و 162 هزار کمبود مسکن می‌رسد.
آخوندی افزود: ما برای سال 1405، سه منبع تقاضا داریم که اول عرضه تقاضاهای جدید، دوم عملکرد موجود و سوم نوسازی مسکن فرسوده است.
وی با تاکید بر اینکه در همین مدت سه میلیون واحد مسکونی هم نیاز به نوسازی دارد، تصریح کرد: بنابراین نیاز ما ساخت 12 میلیون واحد مسکونی است که میانگین تقاضای هر سال به یک میلیون واحد می‌رسد که 200 هزار واحد در روستا و 800 هزار واحد در شهر است.
وزیر راه و شهرسازی با انتقاد از اینکه 80 درصد از جامعه ایران را جمعیت شهری تشکیل می‌دهد، گفت: این رقم بسیار بزرگی است که در مدت 40 سال اتفاق افتاد، ضمن آنکه بخش بزرگی از جمعیت شهری بزرگ که بیش از 50 درصد است، در 10 شهر سکونت دارد.
وی تصریح کرد: در حالی که سواحل شمال کشور با مشکلات زیست محیطی ناشی از افزایش جمعیت روبرو است، دریای جنوب با کمبود جمعیت و رهاشدگی سرزمینی مواجه شده است.
آخوندی با تاکید بر اینکه دارای مشکلات جدی ساختاری هستیم، بیان کرد: با یک نوع هرج و مرج در سیاست‌های مسکن مواجهیم که باید پیامدهای آن را تحمل کنیم.
وزیر راه و شهرسازی به نظام پس‌انداز در حوزه مسکن اشاره کرد و افزود: نظام پس‌انداز از بین رفته و شعارهای بی‌موردی که برای مداخله در مسکن مهر داده شده است، گرفتاری را در اقتصاد کلان ایجاد کرد و تمرکز شدیدی را در کلانشهرها به وجود آورد.
وی با بیان اینکه بیش از 400 هزار مسکن مهر فقط در تهران ساخته شده در حالی که تهران از شدت تراکم در حال ترکیدن است، گفت: با شعار «تمرکززدایی» تعدادی کارمند را از تهران منتقل کردند اما در جای دیگر 400 هزار نفر جمعیت بارگزاری جمعیتی انجام گرفت.
آخوندی با اشاره به اینکه اگر اقتصاد خانوار را به بخش کلان گره نزنیم، این وضعیت نابه هنجار رخ می‌دهد، بیان کرد: قیمت زمین با ساخت مسکن مهر 9 برابر و واحد مسکونی شش برابر شد و تمام بخش مسکن در حوزه سوداگری وارد شد.
وزیر راه و شهرسازی با انتقاد از اینکه نظام شهرسازی ما هم با بحران مواجه شده است، افزود: در سال‌های پیش شمیرانات مجموعه‌ای از باغ‌ها بود که می‌بینید که الان به چه وضعیتی تبدیل شده است. شمال تهران تبدیل به قفس‌های شیک و مجللی شده است که کیفیت زندگی ندارد.
آخوندی مهم‌ترین وقایع بخش مسکن در دولت یازدهم را انجام مقدمات توسعه صندوق‌های پس‌انداز، پیگیری مسکن مهر و بافت‌های فرسوده اعلام کرد. وزیر راه و شهرسازی افزود: سالانه 300 هزار واحد مسکونی را به بافت‌های فرسوده برمی‌گردانیم که 30 درصد تقاضا را پوشش می‌دهد.
خبرگزاری مهر