اول اینکه آیا رهبران سازمانی، رهبر به دنیا میآیند یا طی روند تبدیل به یک رهبر میشوند؟ جواب این است که هر دو، اما بیشتر تبدیل به رهبر میشوند تا رهبر به دنیا بیایند. رهبری یک نقش اجتماعی پیچیده و مشکل است. هر چند برای برخی از افراد شرایط خاصی مهیا میشود که آنها را در موقعیت رهبری قرار میدهد و برای آنها زمینه تبدیل شدن به یک رهبر بهتر مهیا میشود اما رهبران تاثیرگذار عمدتا این مهارت خود را از طریق تجربه، توسعه فردی آگاهانه، تحصیل و آموزش به دست میآورند.
دوم اینکه آیا با آموزش میتوان رهبری موثر شد؟ در این رابطه، تحقیقات صد ساله از آموزش و رهبری و توسعه نشان میدهد که برخی از این فعالیتهای آموزشی به راستی به ایجاد تغییرات مثبت منتج میشوند. اما آیا این تغییرات دراماتیک هستند؟ پاسخ این است که گاهی اوقات چنین است. برخی امتحانهای سخت، یا انگیزهها یا حوادث میتوانند در توسعه و رشد توان رهبری تاثیر قابلتوجهی داشته باشند. با این وجود، برای بیشتر افراد توسعه رهبری یک فرآیند طولانیمدت و تصاعدی است.
سوم، آیا عوامل خاصی وجود دارند که وجه مشترک همه رهبران بزرگ (یا اغلب آنها) باشند؟ ما کاملا مطمئن هستیم که تئوری رهبری تحولآفرین نشانگر بهترین و بالاترین عوامل رهبری است. رهبری تاثیرگذار تمایل دارد که الهام بخش و رویاپردازانه باشد و الگوهای مثبتی را به طرفداران خود ارائه کند. بهترین رهبران نسبت به پیروان خود و همچنین رفاه و توسعه فردی آنها توجه دارند. همچنین رهبران بزرگ مریدان خود را توانمند میسازند و به آنها انگیزه میدهند تا خلاق باشند و از یک نقطه شروع کنند.
چهارم، آیا موقعیت رهبری خاص است؟ به عبارت دیگر، اگر شما در یک زمینه رهبری موفق هستید، آیا میتوانید در یک شرکت دیگر نیز رهبر موفقی باشید؟ هر چند درباره این پرسش تحقیق زیادی صورت نگرفته است، اما احتمال دارد که کیفیت تحولی و مهارتهای یک رهبر به حوزههای دیگر منتقل شود. البته محدودیتی که وجود دارد این است که دانش لازم در ارتباط با آن حوزه و درک «فرهنگ» آن باید وجود داشته باشد. به همین خاطر، یک دوره تطابق و یادگیری برای یک رهبر لازم است تا بتواند تواناییهای تحول آفرین خود را در محیط جدید بهکار گیرد.
و بالاخره اینکه، از چه زمانی در زندگی رهبر سازمان شروع به رشد میکند؟ این سوال جالبی است که تحقیق اخیر ما به آن میپردازد. تحقیقات درازمدت بسیار کمی درباره «ریشههای» اولیه رهبری وجود دارد اما نتایج اولیه نشان میدهند که خمیرمایه رهبری از سنین بسیار کم شکل میگیرد. تشویق از طرف والدین یا معلمان احتمالا نقش مهمی را ایفا میکند بهعلاوه قرار گرفتن زود هنگام در معرض موقعیتهای مختلف اجتماعی و تجربیات جدید نیز بسیار موثر هستند.
از توسعه رهبری فردی چه تفسیرهایی میتوان داشت؟ رهبری سازمانی پیچیده است اما میتواند توسعه یابد. روشن است که تخصیص زمان و انرژی به توسعه فردیتان در این زمینه کمک خواهد کرد.
نویسنده: Ronald E Riggio
مترجم: رویا مرسلی
دنیای اقتصاد