در پی رشد کوتاه‌مدت بهای نفت در بازارهای جهانی شاهد افزایش قیمت‌ها در بازار محصولات پتروشیمی بودیم. این رشد اگرچه با افت و خیزهایی همراه بوده اما نسبتا توانسته چشم‌انداز روشنی را برای پلیمرها ترسیم کند. طی 2، 3 روز اخیر البته در آخرین معاملات انجام شده در بازارهای جهانی، با ریزش قیمت نفت در این بازارها مواجه شدیم که اندکی نگران‌کننده بود، چراکه در این معاملات نفت خام برنت تا محدوده 59 دلار افت کرد که اتفاق مهمی است؛ زیرا کف 60 دلاری برای نفت مرز روانی مهمی محسوب می‌شود و پیش از این گفته شده بود در صورت شکستن این سطح احتمال ریزش بهای نفت تا حدود 55 دلار یا سطوح خطرناک پایین‌تر نیز دور از انتظار نخواهد بود.
به نقل از پلاتس، با رشد بهای نفت شاهد افزایش قیمت نفتا بودیم که در پی آن زنگ صعود قیمت‌ها در بازار محصولات پتروشیمی به صدا در آمد که در این بین با تاثیر‌پذیری پلی‌الفین‌ها از رشد نرخ نفتا شاهد گام برداشتن تدریجی سایر محصولات پلیمری در مسیر صعودی بودیم. اما این محصولات طی ماه‌های اخیر در مسیری نزولی گام برداشته‌اند که رنگ و بوی رونق و جذابیت را از آنها گرفته است.
در آخرین گزارش منتشر شده توسط موسسه پلاتس آمده است؛ بهای محصولات پتروشیمی در بازارهای جهانی در ماه گذشته میلادی (ژانویه) به میزان 14 درصد کاهش ماهانه را به ثبت رسانده که این رقم در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته میلادی افتی در حدود 40درصد را نشان می‌دهد. بنابر گزارش ماهانه PGPI منتشره از سوی موسسه پلاتس، قیمت محصولات پتروشیمی در بازار 3 هزار میلیارد دلاری در ماه گذشته میلادی (ژانویه 2015) تا حدود 14 درصد افت داشته که این رخداد در پی کاهش دنباله‌دار قیمت نفت خام و نفتا رخ داده است. بر‌اساس گزارش‌های موجود، در طول 12 ماه گذشته، قیمت محصولات پتروشیمی حدود 40 درصد کاهش یافته است.
شاخص PGPI سبدی از هفت محصول پراستفاده پتروشیمی است که از سوی موسسه اطلاع رسانی صنعتی پلاتس منتشر می‌شود. این شاخص با محاسبه قیمت روزانه بازار نقد هفت محصول پتروشیمی یعنی اتیلن، پروپیلن، بنزن، تولوئن، پارازایلن، پلی‌اتیلن با دانسیته پایین و پلی‌پروپیلن به‌دست می‌آید.
سال جدید همچنان در مسیر نزول
با توجه به گزارش ماهانه بخش پتروشیمی جهانی در موسسه پلاتس (PGPI) که به تازگی منتشر شده، قیمت ماهانه محصولات پتروشیمی، به‌طور متوسط با افت 133 دلاری از میزان ثبت شده برای ماه دسامبر به رقم 850 دلار در هر تن در ماه ژانویه رسیده است. این رقم، پایین‌ترین میزان ثبت شده از ماه ژوئن سال 2009 میلادی است، یعنی زمانی که بازارهای جهانی در تلاش برای بازسازی و گذراندن دوره نقاهت خود پس از بحران اقتصادی سال 2008 بودند که توسط برادران لمان (چهارمین بانک سرمایه‌گذاری در آمریکا) رخ داد.
جیم فاستر، مدیر بخش تجزیه و تحلیل پتروشیمی موسسه پلاتس اعلام کرد: بنابر آمارهای موجود در ماه ژانویه گذشته، قیمت نفت خام نزدیک به 25 درصد کاهش داشته و همچنین بهای نفتا نیز افتی در حدود 16 درصد را به ثبت رسانده است. وی ادامه داد: با وجود افت قیمت خوراک که همچنان نیز در حال سقوط است، واقعا هیچ دلیل دیگری برای ریزش بیشتر بهای محصولات پتروشیمی وجود ندارد. در ادامه با رشد گام به گام و کوتاه مدت بهای نفت، از روزهای پایانی ماه ژانویه نشانه‌هایی از افزایش قیمت در بازار پلیمرها به وجود آمد.
سوال مهمی که در حال حاضر ذهن فعالان و سرمایه گذاران این صنعت را به خود مشغول ساخته این است که این تجمع و ثبات نسبی فعلی پایدار خواهد بود یا فقط یک اصلاح کوتاه‌مدت به شمار می‌رود؟ پاسخ به این سوال به عواملی چند بستگی دارد که مسیر حرکتی بهای نفت خام و همچنین نفتا در بازارهای جهانی از مهم‌ترین آنها است.
در ماه گذشته میلادی کاهش قیمت نفتا، یک ماده خام اولیه برای تولید محصولات پتروشیمی که ارزش اولفین‌ها، پلیمرها و دیگر محصولات پتروشیمی را تعیین می‌کند، سبب کاهش بیشتر قیمت محصولات پتروشیمی شد.
روند ریزشی اولفین‌ها
قیمت اولفین‌ها، گروهی از هیدروکربن‌های ترکیبی تشکیل‌دهنده بسیاری از مواد پتروشیمی در ماه ژانویه کاهشی دو رقمی را ثبت کرد.
قیمت‌های جهانی اتیلن با حدود 15 درصد کاهش نسبت به ماه دسامبر سال 2014 میلادی، به 834 دلار در هر متریک تن (در هر هزار کیلوگرم) رسید. همچنین بهای پلی‌اتیلن، پلیمری که برای تولید اتیلن استفاده می‌شود، در ماه مذکور با 12 درصد کاهش به هزار و 230 دلار برای هر متریک تن رسید.قیمت‌های جهانی پروپیلن نیز در ماه ژانویه به میانگین 786 دلار برای هر متریک تن رسید که افتی در حدود 10 درصد را به نسبت ماه ماقبل میلادی به ثبت رساند. همچنین نرخ‌های جهانی پلی‌پروپیلن، (پلیمری که از پروپیلن تولید می‌شود)، در ماه ژانویه با افت ماهانه نسبتا زیاد 14 درصدی به میانگین هزار و 165 دلار برای هر متریک تن رسید.
محصولات آروماتیک
در حوزه محصولات آروماتیک؛ گروهی از هیدروکربن‌های معطر با حلقه‌های بنزن که برای تولید محصولات مختلف پتروشیمی استفاده می‌شود، در ماه گذشته میلادی با افتی شدید روبه‌رو شد.
بنزن در ماه ژانویه بیشترین کاهش را تجربه کرد و قیمت این ماده با 18 درصد افت به 604 دلار برای هر متریک تن رسید. قیمت تولوئن یک محصول پتروشیمی که از آن برای تولید بنزین استفاده می‌شود یا می‌توان آن را به بنزن و زایلن‌ها تبدیل کرد، نیز با 17 درصد کاهش در ماه ژانویه به میانگین 554 دلار برای هر متریک تن رسید و جایگاه دوم بیشترین میزان کاهش را از آن خود کرد. همچنین بهای پاراکسیلن با افت 12 درصدی به حدود 729 دلار بر هر تن رسید که نشان از تضعیف شدید بازارهای این محصولات دارد. بهای محصولات پتروشیمی در ماه ژانویه تا حدودی تحت تاثیر بازارهای جهانی سهام نیز قرار گرفت. شاخص بازار سهام لندن (FTSE) در ماه مارس یک درصد افزایش یافت، در حالی که میانگین صنعتی داوجونز(DJIA) در دوره مورد بررسی کاهشی در حدود 4 درصد داشت.
روزنامه دنیای اقتصاد