قیمت دلار در سال جاری روندی با ثبات نسبی را طی کرد و بانک مرکزی از این موضوع به عنوان یکی از دستاوردهای خود نام می برد، این در حالی است که برخی از تحلیلگران اقتصادی معتقدند با توجه به وضعیت قیمت نفت در سال ۹۴، دولت باید با اقدامات هوشمندانه و مدبرانه از هرگونه تلاطم شدید ارزی در سال آینده جلوگیری کند.
بازار ارز که طی ماه‌هاای اخیر روزهای آرام و باثباتی را طی کرد، گرچه در برخی از مواقع برخی تنش‌ها و کاهش قیمت نفت تلاطماتی را در این بازار وجود آورد و نرخ‌ها را تا حدودی بالا برد، به طوری که در برخی روزها بازار نوسانات شدیدی را مشاهده کرد، اما در نهایت بازار ارز به آرامش نسبی خود بازگشت.
چه از سر دلار گذشت؟
وضعیت بازار ارز کشور با توجه به اتفاقاتی که در سال‌های ۹۰ و ۹۱ برای این بازار مشاهد و باعث افزایش سه برابری قیمت ارز شد، هنوز از خاطر بازار ارز نرفته است و این احتمال که با هر تلنگر و اتفاقی هر چند کوچک، بازار ارز به آن واکنش نشان دهد، وجود دارد. بر این اساس کارشناسان اقتصادی به دولتمردان توصیه می کنند که با هر طریق ممکن کاری کنند که آرامش بازار ارز برهم نریزد.
به هر حال، کارشناسان اقتصادی، فعالان ارزی و اقتصادی بر این عقیده هستند و از دولت می‌خواهند که ثبات و آرامش سال ۹۳ بازار ارز را در سال ۹۴ هم حفظ کند و همین روند را ادامه دهد و از هرگونه اقدامی که منجر به برهم ریختن آرامش بازار شود، جلوگیری کند.
همچنین در حال حاضر نرخ دلار آزاد با نرخ دلار دولتی بسیار نزدیک به هم هستند و این یکی از نکات مثبت برای بازار ارز به شمار می رود.
براساس گفته برخی اقتصاددانان، دولت در گذشته با "بازی ارزی" باعث گرانی نرخ ارز در بازار آزاد شد، بر این اساس است که به دولت توصیه می شود گزینه "بازی با ارز" را کنار بگذارد و روند آرام بازار ارز را در سال آینده هم ادامه دهد.
امسال هم در مقطعی قیمت دلار در بازار آزاد از حدود ۳۱۰۰ تومان به مرز ۳۶۰۰ تومان رسید و با کاهش مجدد تا حدود ۳۰۰ تومان به محدوده ۳۳۰۰ تومان رسید و در حال حاضر تا مرز ۳۴۰۰ تومان هم پیش رفته است. همچنین همزمان با ارائه لایحه بودجه به مجلس و مشخص شدن قیمت دلار در بودجه ۹۴ به حدود ۲۸۵۰ تومان بار دیگر بازار ارز به این موضوع واکنش نشان داد و مسیر صعودی را در پیش گرفت و به رقم ۳۴۵۰ تومان افزایش یافت.
حتی همان زمان که نرخ دلار در بودجه سال آینده توسط رئیس کل بانک مرکزی و وزیر اقتصاد اعلام شد هم بازار در واکنش به این نرخ، روند صعودی یافت. همین دو فاکتور کافی است که ببینیم بازار ارز با کوچکترین اقدام یا حرفی به سرعت واکنش نشان می‌دهد و نرخ‌ها بالا و پایین می‌شوند.
بازار ارز در سال ۹۴ در انتظار اقدامات هوشمندانه و مدبرانه
در کنار این دو موضوع، وضعیت فعلی قیمت نفت و مسابقه کاهش نرخ نفت در بازارهای جهانی، ارزش دلار را تقویت کرد و بازار داخلی هم متاثر از بازار جهانی شد. به عبارتی، پایدارترین عامل افزایش نرخ دلار، کاهش قیمت نفت است که می تواند در آینده عرضه ارز را محدود کند.
میزان مصارف ارزی کشور به طور ماهانه بین ۶ تا ۷ میلیارد دلار است که حدود ۵ میلیارد دلار آن برای امور بازرگانی هزینه می شود. بخشی از ارز مورد نیاز کشور هم از طریق صادرات غیرنفتی تامین می شود، اما حدود ۷۰ درصد از نیاز بازار از محل صادرات نفت حاصل می شود که با کاهش قیمت نفت، ارزآوری در این بخش با کمبود مواجه می‌شود. به هر حال با کاهش قیمت نفت، عرضه ارز به بازار با محدودیت مواجه خواهد شد که این موضوع می تواند افزایش قیمت را در پی داشته باشد و این موضوع نیازمند اقدامات هوشمندانه و با تدبیر دولت یازدهم است.
فعالان هیجانی بازار ارز هم همواره آماده صعودی شدن قیمت‌ها هستند. البته در شرایط فعلی دولت و بانک مرکزی با اقداماتی که انجام داده‌اند از جمله ساماندهی قیمت‌گذاری نرخ ارز از طریق سامانه صرافی ها و ساماندهی دلالان و فعالان بازار ارز، نبض بازار ارز را در دست گرفته اند.
به هر حال، بازار ارز در شرایط فعلی بازاری غیرقابل کنترل نیست. گرچه در مقطعی که قیمت ارز بالا رفته بود، برخی‌ها مطرح می‌کردند که دولت تعمدا برای کسب درآمد با توجه به کاهش درآمدهای نفتی، این رویه را خود در پیش گرفته و عاملی برای افزایش قیمت دلار در بازار شده است؛ این همان کاری بود که دولت‌های قبلی هم انجام داده بودند و گفته می‌شد که بانک مرکزی هم چندان از این اتفاق ناخوشنود نیست ولی در کلام‌ها و گفته‌ها همواره این مساله توسط دولت‌ها رد شده است.
روزگار آرام بازار ارز ادامه می یابد؟
در عین حال، دولت درصدد است که نرخ ارز را در سال ۹۴ تک نرخی کند؛ برنامه‌ای که ابتدا قرار بود در نیمه دوم سال ۹۳ اتفاق بیافتد اما به سال آینده موکول شد.
ابتدا باید توجه داشت که باید شرایط و مقدمات اولیه برای تک نرخی شدن ارز فراهم شده باشد تا دولت دست به اجرای چنین طرح مهمی بزند. در غیر این صورت، بازار ارز مثل دوران دولت گذشته با تلاطم مواجه خواهد شد. به هر حال تا زمانی که این برنامه اجرا نشده است، دولت باید همچنان آرامش بازار ارز را حفظ کند.
حال با توجه به سیاست‌های اقتصادی دولت در سال آینده و وضعیت لایحه بودجه و قیمت نفت و سایر موارد، این سئوال مطرح است که آیا روزهای آرام دلار و بازار ارز ادامه‌دار خواهد داشت و چه آینده‌ای در انتظار بازار ارز خواهد بود؟
خبرگزاری مهر