سال93 را شاید بتوان سال کم‌خبری و بی‌رونقی در صنعت چاپ کشور دانست، از یک طرف حجم سفارشات چاپی به سنت دو سال گذشته رو به افول گذاشت و از طرف دیگر تعدادی از واحدهای چاپی به دلیل مشکلات مالی و عدم سرمایه در گردش کافی تغییر کاربری داده و یا تعطیل کردند.
محمودرضا برازش مدیرکل دفتر چاپ و نشر وزارت ارشاد اما، در سال جاری تلاش کرد، اقدامات زیرساختی در حوزه چاپ انجام دهد، مهمترین اقدام زیرساختی در این زمینه تشکیل کارگروه‌های تخصصی بود، وظیفه این کارگروه‌ها بررسی شرایط، چالش‌ها و فرصت‌های موجود، در این صنعت و ارائه راهکارهایی برای رفع آسیب‌ها و تقویت نقاط مثبت این صنعت بود.در حال حاضر 4 کارگروه ساخت و تولید، کارگروه قوانین و مقررات، کارگروه پژوهش و کارگروه نظارت در اداره کل چاپ و نشر راه‌اندازی شده است.
حمایت از راه‌اندازی کتابخانه‌های تخصصی در استان‌های کشور از دیگر اقدامات اداره چاپ و نشر در سال گذشته بود. تاکنون 12 کتابخانه تخصصی در استان‌های واجد‌الشرایط کشور راه‌اندازی و تجهیز شده است.هم‌چنین دفتر چاپ و نشر وزارت ارشاد تدوین و تشکیل بانک جامع اطلاعات چاپی در کشور را که دغدغه سال‌های دور فعالان این صنف است را در سال جاری کلید زده است، این بانک شهریور سال 94 آماده بهره‌برداری خواهد بود
برگزاری 10 جلسه کارشناسی در حوزه اقتصادی صندوق توسعه ملی برای اثبات نقش صنعت چاپ در زنجیره تولید، برگزاری جلسات کارشناسی با حوزه اعتباری صندوق توسعه ملی برای پیگیری مصوبات مربوط به حوزه صنعت، برگزاری جلسات هم‌اندیشی در سطح هیئت عامل برای اثبات اولویت صنعت چاپ و نشر در ردیف اولویت‌های صندوق در سال 93 و...از دیگر فعالیت‌های دفتر چاپ و نشر وزارت ارشاد در سال جاری بوده است.
اگر نگاهی به اظهارنظرهای مسئولان و فعالان صنعت چاپ در سال گذشته داشته باشیم، مهمترین دغدغه جدی پیش روی صنعت چاپ در کلام آنها ارتقای صنعت چاپ بوده است، بنا به گفته محمودرضا برازش مدیرکل دفتر چاپ و نشر وزارت ارشاد سالانه 60 هزار تن کالای چاپی وارد کشور می‌شود که ارزش ریالی این محصولات در ماه بین دو تا سه هزار میلیارد تومان تمام می شود که احتساب سالانه این رقم، فاجعه‌ای عظیم است.
وی عنوان می‌کند: این محصولات از کشورهایی نظیر پاکستان، ترکیه، کشورهای حاشیه خلیج فارس، ویتنام، چین و ... وارد می شود در حالی که ایران اگر دستگاه‌ها و علم خود را در زمینه چاپ و بسته‌بندی به روز کند، می‌تواند صادرات گسترده‌ای به کشورهای مختلف داشته باشد.به طوری که با بیش از 100 هزار میلیارد ریال گردش مالی، شاید از نظر اقتصادی از تمام صنایع فرهنگی دیگر بزرگتر باشد. البته در سایر کشورهای جهان نیز چنین است به طوریکه گردش مالی صنعت چاپ در جهان حدود 800 میلیارد دلار برآورد می‌شود.
برازش با اشاره به حجم واردات محصولات چاپی در 6 ماهه نخست سال می‌گوید: 170 مورد واردات کالای چاپی به وزن 49 هزار و 444 تن داشتیم که این آمار در 5 ماهه دوم سال به 233 مورد ثبت شده و عدد 80 هزار تن رسیده است که این جای نگرانی دارد.
آمار ترخیص ماشین‌آلات صنعت چاپ در سال 93
| |
افست |
سیلک |
فلکسو |
چاپخاص |
لیتوگرافی |
صحافی |
دیجیتال |
افست رول |
مسطح |
جمع |
| آمار ترخیص ماشین آلات چاپ |
11 |
186 |
5 |
165 |
12 |
400 |
390 |
0 |
3 |
815 |
| آمار صدور مجوز نقل و انتقال دستگاه‌های چاپ و تغییر مالکیت |
30 |
45 |
0 |
3 |
12 |
50 |
2 |
1 |
12 |
106 |
صنعت چاپ ایران اگرچه به مواد مصرفی خارج از کشور وابستگی دارد، و حجم سرمایه در گردش آن نسبت به صنعت چاپ کشورهای پیشرفته اندک استف اما می‌تواند به عنوان بازاری موفق برای کشورهای همسایه به شمار رود.
بابک عابدین رئیس اتحادیه صادرکنندگان صعت چاپ می‌گوید: صنعت چاپ را به نوعی می‌توان زیر ساخت عرضه محصولات و مصنوعات مصرفی و صنعتی به مصرف کننده دانست. این صنعت از رسانه‌های مکتوب تا محصولات و مصنوعات مصرفی و صنعتی را پوشش می‌دهد، تا جایی که می‌توان ادعا کرد در غیاب این صنعت ارتباط ذهنی مصرف کننده با کالا به شکل قابل توجهی قطع می‌شود.
عابدین: سهم صنعت چاپ از گردش مالی کشور کاهش یافته است
وی ادامه می‌دهد: اگر چه سهم صنعت چاپ از گردش مالی جهانی چیزی در حدود یک هزار میلیارد دلار است، اما سهم این صنعت از گردش مالی کشور از حدود 4 میلیارد دلار در سال 90 به کمتر از 3 میلیارد در سال 92 کاهش یافته که نمادی از رکود اقتصادی حاکم به کشور است. این رقم در سال جاری نیز به همین میزان کاهش یافته است. اعمال تحریم‌های شدید و یک جانبه غرب علیه کشور از یکسو و محقق نشدن وعده‌های دولتمردان و بندهای مربوط به حمایت از صنعت چاپ از دلایل اصلی این افت کار در صنعت چاپ ایران بوده است.
عابدین تصریح می‌کند: در صورت تداوم عدم توجه لازم به این صنعت نگرانی‌ها تبدیل به چالش‌ها و صدمات جبران ناپذیری خواهد گردید و با توجه به اقدامات موثر دولت و مسئولین برای بهبودی روابط اقتصادی و بین‌المللی سیر ورودی رقبای خارجی برای جذب بازار داخلی آغاز گردیده و ما نه تنها توان صادرات را از دست خواهیم داد، بلکه در معرض از دست دادن سهم بازار داخلی نیز هستیم.
خمسه‌پور: امروز هر 3 رکن صادرات، واردات و تولید با مشکل مواجه هستند
اسکندر خمسه‌پور عضو هیئت مدیره انجمن پیشکسوتان صنعت چاپ درباره جایگاه فعلی این صنعت می‌گوید: متأسفانه به دلیل عدم سرمایه‌گذاری‌های لازم با شرایط آرمانی فاصله زیادی داریم و امروز صنعت چاپ با 50 سال گذشته تفاوت‌های زیادی کرده و باید به سرعت خودمان را به دنیا برسانیم.
وی ادامه می‌دهد: در حلال حاضر با رواج رسانه‌های مجازی شاهد کاهش محصولات چاپی در حوزه نشر هستیم. برای رونق در صنعت چاپ نیاز است که واردات ، صادرات و تولید فعال باشد اما متاسفانه امروز هر سه رکن اصلی با مشکل مواجه شده‌اند.
سالک کاشانی: وزارت ارشاد خلا‌ءهای قانونی در حوزه چاپ را به مجلس انتقال دهد
حجت‌الاسلام سالک کاشانی رئیس کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی نیز می‌گوید: 5 هزار واحد چاپ در کشور داریم و 50 هزار نفر در چاپخانه‌های کشور مشغول فعالیت هستند. ما باید این صنعت را تا سر حد خودکفایی رشد دهیم و توجه ویژه‌ای به این صنعت داشته باشیم.
وی ادامه می‌دهد: اگر وزارت ارشاد در صنعت چاپ مشکلاتی دارد و خلاء قانونی را در این عرصه می‌بیند، تقاضا داریم که این خلا قانونی را به کمیسیون فرهنگی مجلس منتقل کند تا از ابزارهای خود برای رفع این مشکل اقدام کنیم.
به نظر می‌رسد، سال 93 نیز به مانند گذشته سال خوبی برای صنعت چاپ به شمار نمی‌رود، هر چند اتفاقاتی خوب در این زمینه رخ داده است که از آن جمله می‌توان به تصمیم وزارت ارشاد برای پیگیری تجمیع اتحادیه چاپ، لیتوگراف و صحاف و یا عضویت بیش از 40 نماینده مجلس در فراکسیون چاپ که به دلیل عدم پیگیری فعالان این صنعت هنوز تشکیل نشده است اشاره کرد.
خبرگزاری تسنیم