در حال حاضر ایران با در اختیار داشتن بیش از ۳۴ تریلیون مترمکعب ذخایر گاز و حدود ۱۵۷ میلیارد بشکه ذخایر قابل برداشت نفت بزرگترین دارنده ذخایر هیدروکربوری جهان است به طوری‌که هر چند برخی از کشورهای عضو اوپک همچون عراق و عربستان از ذخایر بالای نفت برخوردار هستند اما در این کشورها ذخیره بالای گاز وجود ندارد.
همزمان بیژن زنگنه وزیر نفت فرصت سرمایه‌گذاری سالانه در طرح‌های صنعت نفت و گاز ایران را حدود ۲۰ میلیارد دلار عنوان می‌کند و از طرح توسعه میادین مشترک نفت و گاز ایران در غرب کارون، پارس جنوبی، خلیج فارس، طرح‌های افزایش ضریب بازیافت از مخازن به عنوان مهمترین پروژه‌های سرمایه گذاری در صنعت نفت یاد می‌کند.
وجود این ظرفیت بالای هیدروکروبری، ایران را به بزرگترین موقعیت سرمایه گذاری در طرح‌های صنایع نفت، گاز و حتی پتروشیمی جهان تبدیل کرده اما به دلیل اعمال تحریم‌های غیر قانونی امکان جذب سرمایه گذاری خارجی در پروژه های نفتی کشور فراهم نشده است.
با این وجود، پس از انتشار بیانیه مشترک هسته‌ای بین ایران و کشورهای عضو گروه ۱+۵ و ادامه مذاکرات برای لغو کامل تحریم‌های بین‌المللی نفتی علیه تهران، بسیاری از شرکت های بزرگ و چند ملیتی جهان را برای سرمایه گذاری در پروژه های نفت و گاز ایران به تکاپو انداخته است.
بر این اساس در طول چند هفته گذشته تاکنون مدیران عامل و مقامات ارشد چندین شرکت بزرگ اروپایی و آسیایی برای بازگشت به صنعت نفت و سرمایه گذاری در پروژه‌های سودآور نفت و گاز ایران اعلام آمادگی کرده اند.
آمادگی ۱۰ غول نفتی برای بازگشت به ایران
شرکت انگلیسی- هلندی شل اولین شرکت بزرگ نفتی جهان بود که برای بازگشت به صنعت نفت ایران آعلام آمادگی کرد. این غول نفتی که تا پیش از افزایش تحریم‌های بین‌المللی یکی از شرکای استراتژیک نفتی ایران در دو حوزه سرمایه گذاری و خرید نفت بوده به طوری رسمی برای بازگشت به صنعت نفت ایران چراغ سبز نشان داده است.
پیتر وسر مدیر ارشد اجرایی شرکت شل هفته گذشته به رویترز اعلام کرد: در صورت آمادگی ایران، فرصت سرمایه گذاری در صنایع نفت و گاز این کشور را بررسی خواهد کرد.
پس از شرکت نفتی شل، توتال فرانسه هم آماده بازگشت به صنعت نفت ایران در صورت لغو کامل تحریم‌های بین‌المللی شده است.
پاتریک پویان مدیر عامل توتال با بیان اینکه توتال به دنبال امکان بازگشت به ایران به محض لغو تحریم‌های بین‌المللی علیه ایران است، گفت: اگر توافقنامه ای امضا شود، توتال البته که به دنبال مشارکت در پروژه‌های ایران خواهد بود.
راویل مگانوف معاون لوک اویل روسیه با بیان اینکه دفتر نمایندگی این شرکت نفتی روسیه به زودی در تهران بازگشایی خواهد شد، گفت: لوک اویل به دنبال آن بوده تا بعد از لغو کامل تحریم‌ها علیه ایران در پروژه‌های این کشور مشارکت کند.
در این بین مقامات و مدیران عامل شرکتهای ساینوپک و CNPC چین برای ادامه مشارکت با شرکت ملی نفت ایران در دوران پسا تحریم اعلام آمادگی کرده اند و خواستار ادامه حضور در طرح توسعه میادین نفتی آزادگان شمالی و یادآوران ایران شده اند.
همزمان با توافق جدید نفتی ایران با چینی ها و اعلام آمادگی برخی از غول های نفتی اروپایی برای بازگشت، هندی ها هم امروز مسافر تهران شده اند تا علاوه بر سر و سامان بخشیدن به وضعیت تجارت نفتی خود با ایران، زمینه مشارکت سه شرکت بزرگ نفتی هند در طرح توسعه میدان فرزاد در خلیج فارس را فراهم کنند.
اداره حسابرسی دولت آمریکا پیشتر شرکتهای نفت و گاز طبیعی هند (ONGC)، شرکت نفت هند (آی اُ سی)، اویل ایندیا به دلیل مذاکره با شرکت ملی نفت ایران برای مشارکت در طرح توسعه این میدان نفت و گازی در لیست تحریم قرار داده بود.
در این بین شرکت سوکار جمهوری آذربایجان هم با ارسال دعوت نامه برای گاز ایران خواستار مشارکت بیشتر تهران در طرح ساخت خط لوله ترانس آناتولین به منظور صادرات گازهای ترش پارس جنوبی به اروپا شده است.
در همین حال رونق عبدالله یف رئیس شرکت دولتی نفت آذربایجان (سوکار) فروردین ماه سال جاری به خبرنگاران گفته است: اگر ایران در آینده گاز داشته باشد، گزینه ای دیگر به جز استفاده از خط لوله ترانس آناتولین برای عرضه گاز به بازار اروپا ندارد.
پائولو گنتیلونی وزیر خارجه ایتالیا هم هفته گذشته بعد از دیدار با وزرای خارجه گروه ٧ (آلمان، انگلیس، ایتالیا، کانادا، آمریکا، فرانسه و ژاپن) گفته است: بسیاری از کشورها از جمله ایتالیا علاقه دارند تا به محض آنکه تحریم ها علیه تهران لغو شدند، همکاری‌ها با ایران را از سر بگیرند.
آغاز مذاکرات نفتی زنگنه و روحانی برای پسا تحریم
نسل جدید قراردادهای بیع متقابل به منظور مشارکت بیشتر سرمایه گذاران خارجی از طرح‌های نفت و گاز ایران تدوین شده و پیش بینی می شود در کنفرانس بین‌المللی صنعت نفت ایران در لندن از این نسخه جدید قراردادی رونمایی شود.
سید مهدی حسینی رئیس کارگروه اصلاح قراردادهای صنعت نفت با بیان اینکه نسخه جدید قراردادهای نفت و گاز ایران در لندن در سپتامبر سال جاری میلاید به طور رسمی رونمایی خواهد شد، گفت: از سال گذشته تاکنون مذاکراتی را با برخی از شرکت های بزرگ نفتی به منظور ورود به صنعت نفت و گاز ایران انجام شده است.
این مقام مسئول با اعلام اینکه احتمال لغو کامل تحریم ها تا جولای سال ۲۰۱۵ میلادی روند مذاکرات با شرکت های بزرگ نفتی جهان را شدت داده است، تصریح کرد: به زودی متن کامل قراردادهای نفتی برای تصویب نهایی در قالب لایحه ای به هیات دولت ارسال و با اخذ مصوبات قانونی امکان رونمایی و امضای قراردادهای جدید با سرمایه گذاران خارجی فراهم می‌شود.
وی با تاکید بر اینکه در دوران تدوین نسل جدید قراردادهای بیع متقابل مذاکراتی با شرکت های بزرگ جهان انجام شده و نظرات این شرکت ها به منظور دستیابی به یک توافق برد – برد هم انجام گرفته است، اظهار داشت: در شرایط فعلی اکثر شرکتهای بزرگ از قراردادهای جدید نفتی ایران مطلع هستند و مذاکرات با بسیاری از شرکتهای نفتی جهان انجام گرفته است.
خبرگزاری مهر