شرکتهایی که واحدهای ذوب آنها عمدتا در مناطقی از آمریکای شمالی، اروپا، استرالیا و نیوزلند متمرکز بودند و تولیدات آنها چرخه کامل صنعت آلومینیوم، از استخراج سنگ بوکسیت تا تولید قطعات آلومینیومی را شامل میشد. در گذشته نرخ محصولات شرکت آلکان همواره بهعنوان شاخصی برای قیمتگذاری محصولات آلومینیومی در بازار مطرح بوده است.
از اواسط دهه هفتاد میلادی، شش شرکت بزرگ تولیدکننده آلومینیوم قدرت گذشته را در قیمتگذاری آلومینیوم از دست دادند. در سال 1978 بورس فلزات لندن قراردادهای آلومینیوم اولیه را راهاندازی کرد این اتفاق باعث استقبال شرکتهای تازهوارد به این صنعت شد، زیرا علاوه بر تولید و تحویل شمش به مشتریان ثابت خود، امکان فروش مازاد تولید در بازار بر اساس نرخ منصفانه برمبنای قوانین عرضه و تقاضا برایشان مقدور شد. با وجود مقاومت شش شرکت اصلی برای حفظ انحصار، با رشد واحدهای ذوب در اقصینقاط جهان، شاخص قیمتگذاری به مرور تغییر کرد.
امروزه انبارهای بورس فلزات لندن در بسیاری از مناطق جهان گسترش یافته است. در این میان انبارهای دیترویت و ویسینگن مهمترین انبارهای آلومینیوم هستند.
تا قبل از شروع بحران مالی سال 2008 میلادی، عملکرد انبارهای بورس فلزات لندن بهصورت منطقی ادامه داشت و میزان موجودی آلومینیوم آنها همواره کمتر از یک میلیون تن بود، اما پس از بحران مالی به دلیل هزینههای پایین اجاره انبار، افزایش جذابیتهای سرمایهگذاری این فلز اصلی و هزینه تمامشده بالا برای واحدهای ذوب، میزان موجودی انبارها با سرعت زیادی روبه افزایش گذاشت و به رقمی در حدود 4 میلیون تن رسید. این درحالی بود که بهرغم کاهش میزان تقاضای بازار، امکان تامین آن توسط تولیدکنندگان پایین دستی دشوارتر از قبل شد. با آغاز دوره بازسازی اقتصادی، به مرور، تقاضای آلومینیوم روبه افزایش گذاشت، اما بهدلیل مشکلات ناشی از حمل و تحویل انبارها، دوره تحویل بسیار طولانی شد. در این زمان فرآیند ورود شمش به انبار بسیار سادهتر از خروج و تحویل شمش بود در ضمن قیمت آلومینیوم اولیه بسیار پایین بود و در بسیاری موارد واحدهای ذوب، شمش را با نرخهایی کمتر از هزینه تمام شده به فروش میرساندند.
با توجه به هزینههای پایین انبارداری، بسیاری از انبارها تصمیم گرفتند که فقط به میزان حداقلی تناژ تحویلی که توسط LME تعیین شده بود نسبت به فروش شمش اقدام کنند. در حالی که میزان تقاضای بازار بهطور روز افزون در حال افزایش بود، تعداد بسیار زیادی از واحدهای ذوب در سراسر جهان به دلیل هزینههای بالای تولید و قیمت انرژی و قوانین سخت زیستمحیطی و جریمههای آن تعطیل شدند. در چنین شرایطی انبارها فقط در صورت قیمتهای بالاتر حاضر به عرضه مازاد میشدند که نتیجه آن رشد پریمیومهای جهانی بود. به دلیل وجود سفتهبازی در بورس فلزات پایه، تولیدکنندگان شمش معتقدند که قیمتهای تابلو بیانگر واقعیات بنیادی قیمت نیستند و از آنجا که قرارداد پریمیوم میان انبار و خریدار منعقد میشود، سبب حذف سفتهبازی و مبادله محصولات در قیمتی منطبق بر واقعیات اقتصادی خواهد شد. پریمیوم، مازاد قیمت پرداختی بر نرخ بورس لندن است که شامل هزینه حمل، مالیات، هزینه انبارداری و صرفه اقتصادی آن است.
بسته به میزان دسترسی به فلز، نرخ پریمیوم در مناطق مختلف متفاوت است. نرخ پریمیومهای شمش، بدون عوارض پرداختی در آمریکا در سال 2009 در حدود 100 دلار و در سال 2013، 260 دلار و در اواسط اکتبر سال 2014 به 425 دلار به ازای هر تن رسیده است. در دسامبر سال 2014، پریمیوم شمش آمریکا معادل 22 درصد قیمت بورس فلزات لندن بود. در حال حاضر بورس فلزات لندن در حال آمادهسازی ابزاری برای امکان پیش خرید شمش و بیلت آلومینیوم با در نظر گرفتن پریمیوم است که سبب افزایش شفافیت بیشتر در معاملات فلزات و کاهش مخاطرات برای مصرفکننده نهایی خواهد شد. بر اساس گزارش ماه آوریل مجله متالبولتن، آخرین پریمیومهای پرداختی در اروپا 375 دلار در هر تن بوده است که کاهش 115 دلاری نسبت به ماه دسامبر و 135 دلاری نسبت به حداکثر تاریخی آن که مربوط به سپتامبر سال میلادی قبل است را نشان میدهد. در سال میلادی قبل کشور برزیل رکورد کمترین میزان تولید آلومینیوم اولیه را در دو دهه اخیر خود برجای گذاشته است که دلیل عمده آن ریسک ناشی از جیرهبندی انرژی و هزینه بالای آن در این کشور است. برزیل در سال 2014 میلادی میزان 962 هزار تن آلومینیوم اولیه تولید کرد که در مقایسه با تولید 1.3 میلیون تنی سال 2013 به میزان 2/ 26 درصد کمتر بوده است.
افزایش نرخ بهره آمریکا، وضعیت نابسامان منطقه یورو و اصلاح قانون load in / Loud out بورس فلزات لندن در ابتدای سال 2015، کاهش جذابیتهای سرمایهگذاری این فلز پایه و همچنین عدم تمایل چین به کاهش تولید و تاکید وزیر صنعت این کشور به ادامه فعالیت و عدم تعطیلی دستوری واحدهای ذوب، سقوط قیمت نفت و انرژی عواملی قدرتمند در جهت کاهش قیمت آلومینیوم اولیه و پریمیوم در شروع سال میلادی جدید بودهاند. قیمتهای کنونی نوید کاهش تولید بهدلیل هزینه بالای انرژی در واحدها با صرفه اقتصادی پایینتر که بهخصوص در اروپا متمرکز هستند را میدهد. با توجه به حمایتهای دولت چین از صنایع پاییندستی، بهرغم قیمت تمام شده بالاتر شمش چین نسبت به سایر تولیدکنندگان، خطر افزایش صادرات مصنوعات آلومینیومی از چین به سایر نقاط جهان به خصوص کشور ژاپن خود زمینه ساز کاهش تقاضا و کم شدن توجیه اقتصادی در زمینه تولید محصول نهایی آلومینیوم در ژاپن شده است و این خود یکی از مهمترین عوامل کاهش قراردادهای پریمیوم کشور ژاپن در سال 2015 بوده است.
اخیرا وزیر اقتصاد چین از برداشتن مالیات صادراتی 15 درصدی مربوط به میله و تسمههای آلیاژی از اول ماه مه پرده برداشت، سیاستی که به تسهیل عرضه محصولات چینی در بازار جهانی منجر خواهد شد. در صورت ادامه سیاستهای حمایتی دولت چین، سال میلادی جاری، اولین سالی خواهد بود که چین بیش از مجموع تولید بقیه کشورها، آلومینیوم اولیه تولید کرده است. بر اساس شواهد بنیادی قیمتهای کنونی شمش و پریمیومهای آن حکایت از تعادل قیمت در بازار این فلز پایه دارد و در صورت افزایش فشار صادرات از سوی چین میتواند منجر به قراردادهای پریمیوم پایین تر و شکلگیری روندی نزولی نسبتا پایداری شود. بر اساس بررسی متال بولتن حداقل مجموع قیمت شمش و پریمیوم ژاپن با در نظر گرفتن شرایط بنیادی این صنعت مقادیر 2100 تا 2200 دلار به ازای هر تن است.
روزنامه دنیای اقتصاد