«ریچارد نفیو» که سابقه مسوولیت میز ایران در وزارت خارجه آمریکا را نیز در کارنامه دارد، در این مقاله 32 صفحهای ضمن اشاره به پیامدهای تحریمها و رو به زوال بودن این رویکرد، پیشبینی میکند که تبعات منفی چنین بدعتهایی در آینده به آمریکا بازمیگردد و ممکن است خود آمریکا هدف اقداماتی مشابه قرار بگیرد. وی به سیاستگذاران آمریکا پیشنهاد میکند که بار دیگر در این باره بیندیشند و درباره تاثیرات اقدامات تحریمی و اثرات بومرنگی آنها تجدیدنظر کنند. ایجاد نااطمینانی در اقتصاد جهان و کندی رشد اقتصاد آمریکا نسبت به کشورهایی مانند چین نیز به عنوان پیامدهای بلندمدت تحریمهای اعمالشده علیه ایران شمرده شده است.
روزنامه یواسنیوز در تحلیل این مقاله به دستاورد 30 تا 50 میلیارد دلاری ایران پس از لغو تحریمها اشاره کرده و مینویسد بهدلیل نااطمینانی، فرآیندسرمایهگذاری زمانبر خواهد بود و بهواسطه فقدان سابقه لغو چنین تحریمهایی پیشبینی روند تجارت با ایران دشوار خواهد بود. این روزنامه پیشبینی کرده است درصورت لغو تحریمها جریان سرمایهگذاری در ایران با احتیاط صورت خواهد گرفت.
ریچارد نفیو از مقامات سابق آمریکایی که بهعنوان ایدهپرداز تحریمهای بینالمللی علیه ایران شناخته میشود، روز پنجشنبه مقالهای را در دانشگاه کلمبیا ارائه کرد. او در این مقاله بیان کرده است: «بهرغم اینکه آمریکا تاکنون بهعنوان ابرقدرت دنیا موفق شده از برتری نامتقارن خود برای وضع تحریمهای اقتصادی علیه کشورهای دیگر استفاده کند اما این برتری رو به زوال است و باید در آنها بازنگری کرد.» این مقاله 32 صفحهای با عنوان «آینده تحریمهای بینالمللی در اقتصاد جهانی» در مجله علمی پژوهشی مشترک دانشگاه کلمبیا و دانشکده امور عمومی بینالملل چاپ شده است و بسیاری از خبرگزاریهای جهان بخشهایی از آن را منتشر کردهاند.
«ریچارد نفیو» فارغالتحصیل رشته مطالعات سیاستهای امنیتی از دانشگاه جورج واشنگتن و عضو سابق تیم مذاکرهکننده آمریکا در مذاکرات هستهای با ایران در دورهای قبل از جمله در وین بود که از ژانویه سال 2013 بهعنوان معاون ارشد هماهنگکننده سیاستهای تحریم آمریکا علیه ایران در وزارت خارجه این کشور مشغول به کار شد. نفیو که در زمان حضور در دولت آمریکا مسوول میز ایران در شورای امنیت ملی این کشور بود، در واقع فردی بود که ایده تحریمها علیه ایران را مطرح کرد.
وی همچنین کارشناس آمریکا در امور تحریمی در مذاکرات هستهای بود، همچنین وی مدتی با سمت رئیس شورای امنیت ملی آمریکا در کاخ سفید مشغول به فعالیت بوده و اکنون در مرکز سیاستهای جهانی انرژی مدیر بخش سیاستگذاری اقتصادی، تحریم و بازارهای انرژی است. وی در چکیده مقاله خود تحت عنوان «آینده تحریمهای بینالمللی در اقتصاد جهانی» که در دانشگاه کلمبیا ارائه داده است پیشبینی کرده است بهرغم اینکه آمریکا تاکنون بهعنوان ابرقدرت دنیا موفق شده از برتری نامتقارن خود برای وضع تحریمهای اقتصادی علیه کشورهای دیگر استفاده کند اما این برتری رو به زوال است و باید در آنها بازنگری کرد. نفیو مینویسد: «آمریکا همانند جنگ سایبری و نیروهای پهپادی ممکن است در آینده دریابد که با ایجاد این بدعت که تحریمهای هدفمند، پاسخی مناسب برای تمام شرایط تعیین شده توسط آمریکا بهصورت یکجانبه هستند، خود هدف اقداماتی مشابه علیه شرکتها، بانکها و شهروندانش قرار بگیرد.»
پس از ارائه این مقاله روزنامه گاردین با وی مصاحبهای انجام داد. وی در مصاحبه با این روزنامه گفت: «سوال اساسی آنجا است که آیا ما داریم این تصمیمات را با درک مناسب از تبعات آنها اتخاذ میکنیم؟ بسیار ساده است که در جلسهای در کاخ سفید بنشینیم و از ما پرسیده شود چه کاری میتوانیم انجام دهیم تا زندگی را برای ایرانیها و لیبیاییها دشوار کنیم؟» نفیو به گاردین گفت: «من در سمت یک مقام آمریکایی زمان زیادی را صرف رایزنی با شرکتهای خارجی درباره قطع تجارت با ایران کردم و یک روز یک شرکت خارجی از من نظر خواست که آیا اگر کسی همین کار را با شرکت جنرال موتورز انجام دهد، این کار را دوست داری؟ و من فکر کردم: این ایده جالبی است. واقعا مطمئن نیستم در آن حالت چه کار خواهیم کرد؟»
وی به سیاستگذاران آمریکا پیشنهاد میکند که بار دیگر در این باره بیندیشند و درباره تاثیرات اقدامات تحریمی و اثرات بومرنگی آنها تجدیدنظر کنند. وی همچنین درخصوص دیدگاههای خود در مورد تحریمهای ایران میگوید: «همیشه به رؤسایم میگفتم: بیایید یک لحظه بنشینیم و نگاهی دیگر به تحریمهایی بیندازیم که داریم. اگر شما چیزی بیش از انگشتان دست و پا برای حساب و کتاب داشته باشید ممکن است نفسی عمیق بکشید و درباره اینکه آیا میخواهید همین مسیر را بروید تاملی دوباره کنید.»
رویترز: خطر استفاده بیش از حد از تحریمها
خبرگزاری رویترز نیز در تحلیلی به ارائه این مقاله در دانشگاه کلمبیا پرداخته و مینویسد سوال واقعی این است که چه مدت این استراتژیها میتواند موثر باقی بماند و عواقب منفی برای ایالاتمتحده بهعنوان وضعکننده این تحریمها ایجاد نکند. خطر بزرگی که استفاده بیش از حد از تحریمها بر ایالاتمتحده میتواند در بر داشته باشد واکنش شدید آتی در برابر آنها است. این خبرگزاری در ادامه به نقل از نفیو میگوید: «با توجه به روند اقتصاد جهانی در آینده توانایی اعمال اراده برای آمریکا تضعیف خواهد شد. ایجاد نوسانات متعدد در اقتصاد جهانی، سردرگمی بازارها و برانگیختن خشم و نفرت علیه آمریکا مسائلی هستند که در آینده میتوانند موجب تضعیف ایالاتمتحده شوند.»
یو اس نیوز: نااطمینانی به دلیل تصمیمات ناگهانی آمریکا
در قلب مذاکرات اخیر بین آمریکا و باقی قدرتهای جهان بر سر برنامه هستهای ایران، مساله اساسی چگونگی و زمان لغو تحریمها است. دستگاه اجرایی اوباما اعلام کرد که تحریمهای ایران در صورت اجرای تعهدات خود لغو خواهد شد. به گزارش یو اس نیوز، مجازات مالی ایران به محض تصویب توافقنامه برداشته خواهد شد و البته در صورت نقض هر تعهدی از سوی ایران، آمریکا میتواند هر زمان دوباره این تحریمها را بازگرداند و این موضوع همواره شک و تردیدهایی را برای شرکای غربی باقی میگذارد که آیا میتوانند بدون ترس به ایران بازگردند یا خیر. در ادامه گزارش، یو اس نیوز چنین تحلیل میکند که در صورت لغو تحریمها ایران با سیلی از منابع بلوکه شده خود مواجه خواهد شد که در هنگام امضای توافقنامه منابع 30 تا 50 میلیارد دلاری خود را میتواند بازپس گیرد.
ریچارد نفیو درخصوص سرمایهگذاریهای احتمالی آینده در ایران میگوید: «بیشتر بانکها و شرکتهایی که توانایی ورود به بازار ایران را دارند، چند روز پس از توافق نهایی اقدام به تحلیل گزینههای پیشرو خواهند کرد اما حتی در صورت لغو تحریمها ایران در 6 ماه تا یک سال آتی نباید انتظار داشته باشد که قرارداد مهمی را امضا کند.» وی در ادامه گفت: «شرکتها به لحاظ سرمایهگذاری در زیرساختهای ایران مانند ساخت کارخانه، در جهت کمک به کسب و کار ایران در شک و تردید به سر میبرند؛ چرا که همواره ترس از دست دادن همه سرمایه خود در صورت از سرگیری دوباره تحریمها را در ذهن خود دارند. فرض کنید که شما 100 میلیون دلار در کارخانهای در ایران سرمایهگذاری کردهاید و دولت آمریکا پس از دو سال بگوید که باید روابط تجاری خود را با ایران قطع کنید.
همواره این تردید برای کسانی که به فکر آینده سرمایهگذاری در ایران هستند، وجود دارد.» برایان پلاموندون، مدیر اقتصادی «ای اچ اس» که یک شرکت اطلاعاتی و تحلیل بازار خاورمیانه و شمال آفریقا است، میگوید: «شرکتهای اروپایی تجربه بیشتری از بازار ایران دارند و برای از سرگیری روابط خود با ایران ریسکهای بیشتری میپذیرند.» وی در ادامه افزود: «آنها تمایل به همکاری با شرکتهای داخلی ایران دارند تا منابعی را که باید صرف عملیات کنند، کاهش دهند. برای از سرگیری تجارت ایران با شرکتهایی که بهطور کلی در ارتباط با آمریکا یا کسب و کار آمریکا هستند، ریسکهای متفاوتی وجود دارد. شرکتهایی که در تجارت با آمریکا کمتر در ارتباط هستند با مخاطرات کمتری روبهرو میشوند.»
اندریا برگر، معاون رئیس برنامه سیاست هستهای در موسسه خدمات رویال یونایتد درخصوص ریسکهایی که بانکها با طرفهای ایرانی مواجه میشوند، گفت: «بانکها ترجیح میدهند که تعداد مشتریهای ایرانی خود را کاهش دهند و مانع از داد و ستد ایرانیان شوند تا اینکه با ریسک مجازات مالی مواجه شوند؛ چرا که به دلیل قوانین پیچیده تحریمها بانکها بیم درگیری با موارد نقض قانون تحریمها را دارند.» در تاریخ معاصر، لغو چنین تحریمهای گستردهای تاکنون در جهان اتفاق نیفتاده است و این موضوع پیش بینی روند تجارت با ایران را سخت میکند. نفیو در این باره میگوید: «مثال کنونی از واکنش شرکتها به لغو تحریمها مربوط به کشور میانمار میشود. در این کشور نیز چندین بانک از سال 2013 اجازه تجارت با آمریکا را داشتهاند؛ اما با این وجود سرمایهگذاران خارجی برای ورود به این بازار شک و تردید داشتهاند.»
پلاموندون درباره بازگشت سرمایهگذاران پس از لغو احتمالی تحریمها به ایران میگوید: «به محض توافق نهایی بسیاری از شرکتها علاقهمندی خود را به بازار ایران نشان میدهند و در جستوجوی راههای ورود به بازار ایران برای بار اول یا بار دوم هستند. اما جریان واقعی سرمایهگذاری یا تجارت با احتیاط صورت خواهد گرفت تا سرمایهگذاران ببینند که روند لغو تحریمها چگونه بوده است و به چه سمتی خواهد رفت.»
دنیای اقتصاد