شرکت نفتکش ایران بزرگترین ناوگان تانکرهای غول‌پیکر را گردهم آورده است و در حال مذاکره برای بازگشت آنها به آب‌های اروپایی، در صورت انعقاد توافق جامع هسته‌ای است.
شرکت ملی نفتکش ایران می‌گوید، ٤٢ تانکر خیلی بزرگ در اختیار دارد که ٢٠ فروند آنها را در دوسال‌ونیم گذشته از چین خریداری کرده است. این اولین‌باری است که این شرکت تعداد ناوگان تانکری خود را که در طول دوران تحریم‌ها گسترش پیدا کرده است، افشا می‌کند. به گزارش ایرنا نصرالله سردشتی، مسئول بخش تجاری شرکت ملی نفتکش ایران، در مصاحبه با وال‌استریت‌ژورنال گفت: «هیچ شرکتی در جهان این تعداد نفتکش غول‌پیکر در اختیار ندارد». هرکدام از این نفتکش‌ها قادر به حمل دو میلیون بشکه نفت خام هستند. یک تحلیلگر ساکن لندن که آمد‌و‌شد تانکرهای نفتی را رصد می‌کند نیز می‌گوید اعتقاد دارد شرکت ملی نفتکش ایران بزرگترین ناوگان را در اختیار دارد. رقبایی همچون شرکت کشتیرانی میتسویی او‌اس‌کی و نیپون یوسن کایشای ژاپن و یوروناو ان‌وی بلژیک همگی تأیید کرده‌اند تانکرهای کمتری در اختیار دارند. هیچ مقامی در شرکت ملی کشتیرانی عربستان برای اظهار‌ِنظر در دسترس نبود؛ اما این شرکت در سایت اینترنتی خود گفته است ٣١ سوپر تانکر در اختیار دارد.
پس از اعمال تحریم‌های اروپا بر ایران و ممانعت از بیمه محموله‌های نفتی ایران، این کشور ناگزیر شد بیش از گذشته به ظرفیت ناوگان شرکت ملی نفتکش برای صدور نفت خود اتکا کند. درحالی‌که ایران و قدرت‌های جهانی به انعقاد یک توافق جامع و لغو تحریم‌ها نزدیک می‌شوند، تهران به‌دنبال تقویت روابط خود با شرکت‌های اروپایی است که همواره به‌صورت سنتی روابط تجاری با تهران داشته‌اند. علی‌اکبر صفایی، مدیر شرکت ملی نفتکش ایران، نیز به وال‌استریت‌ژورنال گفت، این شرکت در حال مذاکره با شرکت‌های بیمه‌ای است که بخشی از گروه بین‌المللی باشگاه‌های حمایت و جبران خسارت در لندن هستند، زیرا این شرکت به‌دنبال سرعت‌بخشیدن به روند بازگشت خود به اروپاست. وی افزود: «ما ارتباطات خودمان با شرکای فعال در بخش دریانوردی را از سر گرفته‌ایم... . تمام شرایط برای پهلوگیری در بنادر اروپایی مهیاست». صفایی همچنین گفت، تیمی از کارشناسان شرکت در حال ارزیابی ارزش پولی زیان‌های واردشده در نتیجه تحریم‌ها هستند و «پس از این کار ما درباره اقدامات بعدی تصمیم‌گیری خواهیم کرد». سال گذشته یک دادگاه اروپایی تحریم شرکت ملی نفتکش ایران را غیرقانونی و غیرمعقول اعلام کرده بود.
سیدمحمدعلی خطیبی/ نماینده سابق ایران در اوپک
پس از تشدید تحریم‌ها ضد ایران، اعلام شد هر شرکتی که نفت ایران را جابه‌جا کند یا به ایران کشتی اجاره دهد، تحریم می‌شود. بسیاری از شرکت‌های بین‌المللی که پیش‌از‌آن حاضر بودند نفت ایران را حمل کنند، برای جلوگیری از تحریم‌شدن، با ایران قطع همکاری کردند و تنها راه باقی‌مانده برای ما این بود که نفت را با کشتی‌های ایرانی برای تحویل در مقصد جابه‌جا کنیم. این کار می‌طلبید که ناوگان نفتکش ایران توسعه پیدا کند؛ هرچند پیش از تحریم‌ها نیز ایران یکی از بزرگترین ناوگان‌های حمل نفت را داشت.
در طول سال‌های تحریم، بخش بسیاری از نفت صادراتی با استفاده از ناوگان و بیمه ایرانی حمل می‌شد و این وضعیت تا به امروز ادامه داشته است.
ایران دارنده بزرگترین ناوگان نفتکش جهان شد
تا پیش از اِعمال و تشدید تحریم‌ها، کشتی‌های بین‌المللی توسط بیمه‌های خارجی اجاره می‌شدند؛ اما بعد از اِعمال تحریم‌ها همه این شرکت‌ها با ایران قطع رابطه کردند و ناگزیر در ایران سازوکار جدیدی در حوزه بیمه انجام شد تا امکان حمل نفت با ناوگان و بیمه ایرانی مهیا شود.
برای این کار، دولت بیمه‌ها را تقویت کرد. پیش‌ازاین بیمه‌ها به بیمه‌های بزرگ بین‌المللی اتکا می‌کردند؛ اما در دوران تحریم، بیمه‌ها به دولت اتکا کردند و در حقیقت، با حمایت دولت توانستند نفتکش‌ها و محموله آنها را بیمه کنند.
ایران برای حمل نفت در زمان تحریم ناگزیر ناوگان نفتکش خود را توسعه داد و به حمایت از بیمه‌های خود پرداخت. اگر غیر از این بود عملا صادرات نفت کشور متوقف می‌شد و گرچه این کار احتمالا هزینه‌های زیادی برای کشور در پی داشته، اما با درنظرگرفتن شرایط خاص آن زمان، توسعه ناوگان امری ضروری و درست بوده است.
به این صورت ایران تحویل نفت به مشتری را با پذیرش ریسک برعهده گرفت و ناخواسته در یک توفیق اجباری توانست تجربیات مفیدی را در این حوزه کسب کند.
پیش از اینکه ایران تحریم شود، بخشی از ناوگان در خدمت نیازهای کشور بود و مازاد ناوگان نفتکش، توسط شرکت کشتیرانی ایران و به عنوان یک شرکت کشتیرانی بین‌المللی اجاره داده می‌شد.
بعد از رفع تحریم‌ها نیز این روند ادامه خواهد داشت. مازاد نفتکش‌هایی که مورد نیاز کشور نیستند در بازار بین‌المللی به صورت اجاره فعالیت خواهند کرد و از این راه منافعی برای کشور کسب خواهد شد. البته ناگفته نماند ایران حتی با داشتن بزرگترین ناوگان نفتکش دنیا، باز هم از کشتی‌های اجاره‌ای بین‌المللی استقبال کرده و می‌کند و این‌گونه نیست که تعامل خود را با شرکت‌های فعال در این حوزه قطع کند.
شرق