رشد مداوم قیمت سکه طلا طی دو هفته گذشته که در سطحی فراتر از رشد قیمت جهانی صورت گرفت، این پرسش را ایجاد کرده است که آیا بازار سکه با حباب مواجه شده است؟ به نظر می‌رسد که پاسخ مثبت به این سوال چندان بی‌راه نیست
رشد مداوم قیمت سکه طلا طی دو هفته گذشته که در سطحی فراتر از رشد قیمت جهانی صورت گرفت، این پرسش را ایجاد کرده است که آیا بازار سکه با حباب مواجه شده است؟ به نظر می‌رسد که پاسخ مثبت به این سوال چندان بی‌راه نیست؛ چراکه در همین مدت سکه طلا رشدی معادل 5/5 درصد را ثبت کرده است که در مقایسه با رشد 3/3 درصدی قیمت جهانی طلا تفاوت معناداری دارد. برخی شواهد نشان از آن دارد که بخشی از یارانه نقدی توزیع شده به سمت بازارهای طلا و ارز حرکت کرده و نوسان ایجاد شده در بازار ارز و رشد بیش از حد سکه نیز تحت تاثیر همین اتفاق بوده است. صاحب‌نظران اقتصادی معتقدند که چنانچه دولت تدابیر اجرایی قابل‌اتکایی برای جذب یارانه نقدی دهک‌های پایین درآمدی در بخش سرمایه‌گذاری به‌ویژه با نرخ‌های بهره ترجیحی اتخاذ نکند، التهاب‌های مقطعی در برخی از بازارها دور از انتظار نخواهد بود.
حباب در بازار سکه؟
بازار سکه 2 هفته پس از آغاز قانون هدفمندی یارانه‌ها با رشد حباب گونه قیمت روبه‌رو است.
به نظر می‌رسد رشد قیمت سکه طی دو هفته اخیر و افزایش بیشتر قیمت سکه نسبت به آهنگ رشد قیمت طلا در بازارهای جهانی در این مدت، حاصل نقدینگی و تقاضای مضاعف در روزهای اخیر است. این در حالی است که قیمت دلار در بازار داخلی با نوسان محدودی روبه‌رو بوده است.
قیمت سکه بهار آزادی در 2 هفته اخیر در حدود 19 هزار تومان افزایش داشته و با تغییر قیمت 347 هزار تومان(28 آذر) به نرخ 366 هزار تومان (در روز 11 دی) 47/5 درصد رشد نشان می‌دهد. در این مدت قیمت طلا در بازارهای جهانی از 1375 تا 1421 دلار با افزایش 46 دلاری در حدود 34/3 درصد رشد قیمت را ثبت کرده است. تفاوت این دو نرخ رشد نشان می‌دهد که قیمت سکه در این دو هفته 13/2 درصد از قیمت جهانی طلا پیش افتاده است.
این در حالی است که قیمت سکه از 10 دی 88 تا روز 28 آذر (آغاز قانون هدفمندی یارانه‌ها) در گذر از رقم 264 هزارتومان به 347 هزار تومان طی 350 روز 43/31 درصد رشد داشته و قیمت طلا نیز از نرخ 1096 دلار به 1375 دلار 45/25 درصد رشد را ثبت کرده است. تفاوت نسبت نرخ رشد سکه به نرخ رشد طلا در این مدت 98/5 درصد است. به عبارت بهتر قیمت سکه در 350 روز قبل از اجرای هدفمندی یارانه‌ها 98/5 درصد از نرخ طلا در بازارهای جهانی پیش افتاده است. از این رو عدد 13/2 به دست آمده در مدت تنها 2 هفته، عدد قابل اعتنایی است که نشان می‌دهد بازار سکه با افزایش تقاضا روبه‌رو است.
سکه در 11 دی ماه در بازار آزاد 366 هزار تومان فروخته شد. قیمت بسته شده طلا در بازارهای جهانی مصادف با پایان سال 2010 60/1421 دلار بود. در این تاریخ دلار در بازار آزاد نیز 1075 تومان فروخته شد. با در نظر گرفتن این دو نرخ حداکثر قیمت سکه در بازار آزاد در این روز بدون احتساب حق الضرب 358 هزار و 980 تومان بود. اگر با نرخ دلار دولتی 1045 تومانی این قیمت را محاسبه کنیم، حداکثر قیمت واقعی سکه بدون حق الضرب 348 هزار و 962 تومان می‌شود. قیمت سکه در این روز اگر با نرخ دلار مرجع 1033 تومانی بانک مرکزی محاسبه شود، حداکثر قیمت واقعی سکه بدون حق‌الضرب 344 هزار و 954 تومان به دست می‌آید.
بانک مرکزی تاکنون رسما اعلام نکرده است که قیمت پایه دلار برای محاسبه قیمت سکه، کدام نرخ دلار است. قیمت دلار در بازار آزاد، دلار بین بانکی و یا نرخ مرجع روزانه بانک مرکزی، همچنین این بانک رقم دقیق حق‌الضرب را نیز تاکنون اعلام نکرده است.
با فراهم شدن امکان برداشت یارانه‌های نقدی در روز 28 آذر ماه سال جاری و اعلام شروع قانون هدفمندی یارانه‌ها، بازار داخلی در معرض تزریق حدود 6000 میلیارد تومان نقدینگی جدید قرار گرفت. آخرین میزان نقدینگی در کشور تا 18 آذر ماه 265 هزار میلیارد تومان اعلام شده است.
وجوه خرد 80 هزار تومانی به ازای هر نفر برای 2 ماه که در دسترس سرپرستان خانوارها قرار گرفته است، قابلیتی برای ورود و سرمایه گذاری در بازاری چون مسکن را ندارد. اما این مقادیر قابلیت سوداگری در بازار سرمایه و بازار ارز و سکه را یافته است. نرخ سود سپرده‌های بانکی طی چند سال اخیر با کاهش دستوری و یکسان‌سازی نرخ سود سپرده‌ها در بانک‌های دولتی و خصوصی پایین‌تر از انتظار است.
با این حال بانک‌ها هر یک با ارائه طرح‌هایی، مشوق‌هایی را برای نگهداری منابع یارانه‌ای مردم اعلام می‌کنند.به نظر می‌رسد تورم انتظاری مردم را به ورود این منابع به بازارهای پر بازده از جمله بازار سکه تشویق کرده است.
بازار طلا در سراسر جهان طی یک سال گذشته با اقبال فراوانی روبه‌رو بوده است. در پایان سال 2010 قیمت طلا از رقم 1096 دلار پایان ژانویه 2009 تا 6/1421 دلار رسید که با 2/325 دلار افزایش 66/29 درصد افزایش را ثبت کرده است. در بازار داخلی قیمت سکه در طول سال 2010 با 102 هزار تومان رشد قیمت 63/38 درصد سود را نصیب دارندگان خود کرده است. بحران بدهی کشور‌های منطقه یورو کم کم یورو را به ورطه فروپاشی می‌برد.
آن‌چنان‌که سارکوزی، رییس‌جمهور فرانسه روز گذشته خروج کشور‌های عضو یورو از این اتحادیه واحد پولی را به مثابه فروپاشی اقتصاد کل اروپا اعلام کرد. در آمریکا توانایی این کشور برای ایجاد اشتغال بیشتر با ابهامات روبه‌رو است. جنگ ارزی آمریکا با چین که به نظر از چالش‌های مراحل بعدی بازارهای مالی است، طلا را با چشم‌انداز افزایشی تا حداقل 1500 دلار برای مقابله با تهدید تورم آتی سوق می‌دهد که این روند بر افزایش قیمت سکه در بازار داخلی موثر خواهد بود.
روزنامه دنیای اقتصاد