بورس تهران در آغاز روز گذشته با احتیاط معاملات خود را پی گرفت به‌طوری که تنها 239 واحد نسبت به روز دوشنبه افزایش داشت. گرچه انتظارها بر این بود که رشد شاخص بالا باشد اما بسیاری از معامله‌گران دست به عصا حرکت کردند. به باور کارشناسان با حصول توافق جامع و انتشار اخبار موثق انتظار می‌رود نماگر شاخص سطوح بالاتری را در روزهای آتی تجربه کند. در این گزارش با توجه به روزهای حساس در بازارهای پول و سرمایه به بررسی وضعیت آینده بازار سهام و لیدرهای بورس پس از رفع تحریم‌ها پرداخته ایم.
بازار سهام پس از توافق
با توجه به اینکه در ماه‌های اخیر اصلی‌ترین مساله اقتصاد ایران و به تبع آن بازار سهام تحریم‌های بین‌المللی علیه ایران بود، رفع تحریم‌ها و اخبار حاکی از قطعی شدن توافق مهم‌ترین سیگنال روزهای آینده برای فعالان بازار است. کارشناسان معتقدند بازار سرمایه از اولین بازارهایی خواهد بود که از نتایج رفع تحریم‌ها بهره‌مند خواهد شد. در این وضع صنایعی بیشتر تحت تاثیر قرار می‌گیرند که به شکل مستقیم از تحریم‌ها آسیب دیده بودند. مهدی طحانی گفت: از همین امروز سوت ورود به بازار ایران به صدا در آمده است. مدیرعامل شرکت مشاوره سرمایه‌گذاری آوای آگاه معتقد است در کوتاه مدت بیش از آنکه اثرات خود توافق بر اقتصاد و بازار سرمایه اثرگذار باشند ورود شرکت‌هایی اثرگذار خواهند بود که مستقیما مشمول تحریم‌ها نمی‌شدند اما به دلیل بالا بودن ریسک سرمایه‌گذاری در ایران از حضور در بازار کشور اجتناب می‌کردند. در نتیجه اولین اثر رفع تحریم‌ها حضور این دسته از سرمایه‌گذاران خواهد بود که طبیعتا تحت تاثیر پروسه لغو تحریم‌ها قرار ندارند.
به اعتقاد طحانی عامل دیگری که می‌تواند بر رونق بازار سهام موثر واقع شود انگیزه‌های احتمالی دولت در پیگیری سیاست‌های پولی انبساطی و تلاش برای رونق اقتصاد است. وی اظهار کرد: تا قبل از فراهم بودن بستر سیاسی، حرف از سفته‌بازی بود ولی حال که دولت خیال‌ها را راحت کرده که به منابع مالی گسترده آزاد شده بر اثر تحریم‌ها دسترسی دارد و می‌تواند از اعتبارات بین‌المللی استفاده کند شرایط متفاوت خواهد بود. بنابراین حتی همین امسال می‌توانیم منتظر تصمیمات جسورانه دولت باشیم. وی وضعیت صنایع پس از توافق هسته‌ای را چنین تشریح کرد: عموم صنایع در بازار فرصت دارند و از توافق منتفع می‌شوند. بازار سرمایه معلول وضعیت اقتصاد است. با رفع تحریم‌ها و حضور سرمایه‌گذاران خارجی ارزش جایگزینی شرکت‌ها باید دوباره بررسی شود و پایه‌های قیمت‌ها با دلار تطبیق داده شود. صنایع پیمانکاری مطالباتی دارند که بر اثر افزایش درآمد دولت می‌توانند دریافت کنند و در عین حال شرکت‌ها نیز توان پرداخت بدهی‌های معوقه خود را خواهند یافت. با باز شدن ال‌سی‌ها تقاضای پول برای ورود و خروج از/ به خارج از کشور افزایش پیدا می‌کند و متعاقبا باعث تغییر سمت و سوی تقاضا می‌شود. در نتیجه می‌توان شاهد بهبود کلی در اقتصاد کشور، عموم صنایع و وضعیت کلی بازار سرمایه بود.
لیدرهای بازار در پساتحریم
در بسیاری از تحلیل‌ها از چهار گروه بانکی، خودرویی، پتروشیمی و حملونقل به‌عنوان گروه‌هایی که احتمالا پس از توافق به لیدرهای بازار تبدیل می‌شوند، یاد شده است. کارشناسان معتقدند با رفع تحریم‌ها گروه‌هایی چون بانک‌ها و بیمه‌ها، خودرو و لیزینگ و شرکت‌های حملونقل در کنار پتروشیمی‌ها به شدت تحت تاثیر لغو تحریم‌ها قرار می‌گیرند. طحانی معتقد است تا مدیران شرکت‌های بورسی که اکثرا دولتی هستند خود را با شرایط جدید تطبیق ندهند لزوما نمی‌توان به تغییرات اساسی دل بست. به باور وی گروه‌های پیشرو گروه‌هایی خواهند بود که به فکر تجدید ساختار باشند. وی افزود: به‌عنوان نمونه مدیران صنعت خودرو به فکر تغییر نیستند. در مورد لیزینگ نیز با توجه به احتمال ارزان شدن خودرو پرداخت قسط این شرکت‌ها با مشکلاتی روبه‌رو خواهد شد. بررسی نمودارهای گذشته پرداخت مطالبات لیزینگی‌ها نشان می‌دهد با کاهش قیمت خودروها قسط‌های لیزینگی‌ها پرداخت نمی‌شود. در عین حال یکی دیگر از خطرات این صنعت ساده بودن تاسیس شرکت‌های لیزینگ و احتمال حضور رقبای بیشتر در سال‌های آتی است.
طحانی درباره گروه‌های بانکی نیز چنین توضیح داد: بانک‌ها از جمله صنایعی هستند که در حال تجدید ساختارند و می‌توان به آنها خوش‌بین بود. جدا از مساله برداشته شدن تحریم سوئیفت و امکان انتقال و جابه‌جایی پول، رونق در تولید صنعت بانک را تقویت می‌کند. همچنین با افزایش منابع مالی دولت احتمال پرداخت بدهی‌های معوقه بانک‌ها نیز افزایش می‌یابد. درباره پتروشیمی‌ها نیز باید به شرکت‌هایی که طرح توسعه دارند یا در حال حاضر به دلیل تحریم‌ها زیر ظرفیت تولید می‌کنند خوش‌بین بود. از مشکلات دیگر این شرکت‌ها عدم دریافت کاتالیست، دوره‌های بهره‌برداری بالا و مشکلات در احداث طرح‌های جدید بود. اما با ترمیم بودجه عمرانی دولت و رفع تحریم‌ها همه این مسائل بهبود می‌یابند.
مدیرعامل شرکت مشاوره سرمایه‌گذاری آوای آگاه نسبت به حمل و نقلی‌ها چندان خوش‌بین نبود و دلایل این عدم خوش‌بینی را چنین تشریح کرد: این صنعت پتانسیل زیادی دارد ولی به دلیل عدم تجدید ساختار نمی‌توان چندان به آینده آن خوش‌بین بود. همچنین با مشکل پیدا کردن اقتصاد چین حملونقل کالا در جهان ارزان‌تر شده و این مساله تاثیری کلی بر گروه حمل و نقل خواهد داشت. به اعتقاد طحانی بازار پس از رفع تحریم‌ها به شکل کلی با چرخش مواجه خواهد شد. وی در پایان به سهامداران توصیه کرد با شایعات سهام نخرند و نسبت به بازار دید بلند‌مدت داشته باشند.
تحولات روز گذشته بازار سهام
در آستانه توافق هسته‌ای با توجه به اخبار ضد و نقیضی که از وین منتشر شد معامله‌گران بازار با نگرانی از نتایج مذاکرات با فشار فروش از سوی فعالان بازار به خصوص حقوقی‌ها و شناسایی سود مواجه شدند به شکلی که شاخص کل تا حوالی ساعت 11:30 نسبت به دیروز 60 واحد سقوط کرده بود. اما پس از انتشار اخبار مثبت مبنی بر قطعیت یافتن توافق هسته‌ای شاخص تغییر کرده و نهایتا در مقایسه با دیروز 0/35 درصد از خود رشد نشان داد و به رقم 69 هزار و 433 واحدی رسید. نمادهای تاپیکو، شپنا و پارسان بیشترین تاثیر مثبت و نمادهای وبملت، فارس و فملی بیشترین تاثیر منفی را بر شاخص کل داشتند. ارزش کل معاملات 3815/3 میلیارد ریال و حجم کل معاملات 1782/6 میلیون سهم بود که نسبت به روز دوشنبه به ترتیب 74/ 32 و 85/ 42 درصد تغییر مثبت را تجربه کردند.
تغییرات روز گذشته شاخص کل بورس
دنیای اقتصاد