آخرین خبرها حکایت از آن دارد که خودروساز آلمانی بنز با شرکت ایران‌خودرو به توافق رسیده و قرارداد پروپیمانی را با ایران به امضا رسانده است. اگرچه تحریم موجب شد تا بنز با ایران قطع رابطه کند اما براساس گفته‌های مدیرعامل ایران‌خودرو، بنز از شرکای قدیم ایران‌خودرو است و حالا قرار است به‌زودی دفتر شرکت بنز در تهران گشایش یابد و البته یک قرارداد ١٠ ساله با بنز برای تولید کامیون، اتوبوس و ون با ساخت داخل مناسب خواهیم داشت. این‌طور که یکه‌زارع، مدیرعامل ایران‌خودرو، می‌گوید: شرکت بنز قرار است ٣٠ درصد سهام شرکت ایدم را هم خریداری کند و علاوه‌بر اینها امضای قرارداد پنج‌ساله عرضه و تولید سواری نیز یکی دیگر از جزئیات قرارداد بنز با ایران است.
اگرچه پس از توافق هسته‌ای، قدرتمندان خودروساز دنیا با خودروسازان داخلی وارد مذاکره شدند اما این‌روزها با حضور فابیوس، وزیر امور خارجه فرانسه به ایران، همه نگاه‌ها به شرکت پژو است؛ شرکتی که پس از تشدید تحریم‌ها، با ترک یک‌شبه بازار، زیان ٨٠٠میلیون یورویی روی دست ایران گذاشت. رئیس هیأت تحقیق‌وتفحص از خودروسازان دل پری از حضور شرکت پژو در ایران دارد، به‌طوری‌که به تاریخ استناد می‌کند و بدذاتی را از ماهیت‌های رفتاری فرانسوی‌ها می‌داند. او در آخرین اظهارنظر خود گفته است که فرانسه در دوره قاجار نقشی جدی در تحمیل قرارداد ترکمانچای به ایران داشته است؛ در زمان پهلوی نیز این کشور قرارداد هسته‌ای بوشهر را با ایران منعقد اما آن را نیمه‌کاره رها کرد و به تعهدات خود عمل نکرد.
بعد از انقلاب اسلامی نیز ایران در قراردادهای مختلف آسیب‌های جدی از فرانسه دیده است و حالا شرکت پژو فرانسه نیز از بابت تخلفات و زیان‌های تحمیلی به ایران باید در مجامع قضائی پاسخ‌گو باشد. با تمام اینها اما اگرچه مدیران خودروسازان ایرانی عنوان می‌کنند که برای شرکت پژو فرش قرمز پهن نمیکنیم اما پشت‌پرده‌ها حکایت از این دارد که قرار نیست تا ابد با این شرکت در قهر و جدایی بمانیم. احمد نعمت‌بخش، دبیر انجمن خودروسازان، طی گفت‌وگویی این مطلب را با گفتن این جمله که قرار نیست نبش‌قبر کنیم، تأیید می‌کند. او می‌گوید ما در شرایطی هستیم که فقط باید اقتصادی فکر کنیم نه سیاسی... .
آقای نعمت‌بخش، خودروسازان معروف خارجی آمادگی خود را برای ورود به بازار خودرو ایران اعلام کرده‌اند و هم‌اینک برخی از آنها مذاکرات خود را با خودروسازان داخلی کلید زده‌اند. چرا شرکت‌های خودروساز جهان زودتر از صنایع دیگر فعالیت خود را با ایران آغاز کردند؟
در دنیا ظرفیت مازاد خودروسازی وجود دارد بنابراین خودروسازی دنیا در تلاش است تا از همه ظرفیت خود برای این امر استفاده کند تا قیمت تمام‌شده محصولاتش نیز پایین بیاید. ایران حداقل ظرفیت جذب یک میلیون دستگاه سواری را دارد ضمن اینکه جمعیت اطراف ایران در کشورهای همسایه مثل آسیای میانه، پاکستان، افغانستان، عراق و... حدود ٣٠٠ میلیون نفر می‌شود که این جمعیت ٣٠٠ میلیونی تمایل دارند خودرو خود را از ایران خریداری کنند به‌همین‌دلیل خودروسازان جهان به‌خوبی می‌دانند که بااحتساب ایران با یک جمعیت ٤٠٠ میلیونی مواجهند و به‌همین‌دلیل در تلاشند تا نیازهای این ٤٠٠ میلیون نفر را از طریق ایران تأمین کنند.
در این میان ایران تمایل دارد که با کدام خودروسازان جهانی وارد کار شود؟
با هر کمپانی‌ای که بیشترین امتیاز را در مناقصه به ما بدهد، ما با آن قرارداد می‌بندیم.
چه شروطی را برای انعقاد قرارداد با خودروسازان معروف در نظر دارید؟
شرط اول ما این است که خودرو باید بهروز باشد و خودرو قدیمی مورد پذیرش ما نیست ضمن اینکه باید حداکثر دو سال از تاریخ عرضه آن در دنیا گذشته باشد. شرط دیگر ما هم این است که با ما شریک شوند. به‌طوری‌که قطعه‌سازان خود را به ایران بیاورند و ضمن انتقال دانش فنی خود، با ما وارد همکاری در تولید خودرو مشترک شوند. درواقع یکی از شروط ما برای خودروسازان خارجی این است که ٤٠ درصد ساخت خود و در داخل ایران باشد تا خودرو جدید ارزبری کمتری برای ما داشته باشد. یکی دیگر از شرایط ایران برای همکاری با خودروسازان جهان این است که خودرویی با قیمت مناسب و کیفیت خوب به ما عرضه شود. همچنین باید ٣٠ درصد خودرو مشترک تولیدی در بازار هدف صادرات کمپانی خارجی باشد.
با این شرایط فکر می‌کنید که کدام کمپانی بیشترین امتیاز را به ایران بدهد؟
علم غیب که ندارم ولی قاعدتا به مناقصه می‌رویم و آنجا معلوم می‌شود.
در خبرها آمده که ممکن است دوباره با شرکت پژو که روزگاری در زمان تشدید تحریم‌ها علیه ایران، بازار ایران را با تحمیل خسارت سنگین ترک کرد، وارد همکاری شویم. درست است؟
اولا باید اقتصادی فکر کنیم نه سیاسی. دوما وقتی وزیر خارجه این کشور به ایران می‌آید پس قرارومدارها بر این است که با این کشور رابطه برقرار کنیم. اگر در مناقصه، شرکت فرانسوی به ایران بیشترین امتیاز را بدهد، قاعدتا ما نبش‌قبر نمیکنیم ضمن اینکه در نظر داریم خسارت خود را از این شرکت بگیریم.
اگر خسارت ما را پرداخت نکردند، آن‌وقت باز هم با شرکت پژو وارد همکاری می‌شویم؟
هیأت‌مدیره باید اقتصادی فکر کند یا حداقل در قرارداد جدید جبران خسارت‌ها را هم در نظر بگیرد.
شرکت خودروساز بنز هم برای همکاری اعلام آمادگی کرده به‌گونه‌ای که خیلی محتمل است وارد قرارداد با ایران شوند.
بله. درست است؛ عن‌قریب است که قرارداد با بنز بسته شود. بنز زودتر از بقیه اظهار تمایل کرد و وارد مذاکره با ایران شد؛ به‌همین‌دلیل است که به‌زودی قرارداد بنز بسته می‌شود.
بنز با کدام خودروساز داخلی به توافق رسیده است؟
با ایران‌خودرودیزل یا همان خاور سابق. البته اظهار تمایل کرده که سهام ایدم (تولید موتور خودروهای دیزل) را خریداری کند و طبق توافقی که انجام شده، بنز قرار است آخرین فناوری موتور خود را به ایران بیاورد و در ایدم شروع به ساخت کند.
یعنی تولید ماشین‌های سنگین؟
بله. ممکن است که مونتاژ ماشین‌های سواری هم از طریق بنز، آن‌هم با تیراژ سالانه حداکثر ١٠ هزار دستگاه نیز انجام شود.
خودروساز معروف فولکس هم با ایران وارد مذاکره شده است؟
بله ولی هنوز قرارداد آن نهایی نشده تا جایی که من می‌دانم، با ایران‌خودرو وارد مذاکره شده است.
حالا در صورتی که مذاکرات ایرانی‌ها با خودروسازان معروف دنیا به نتیجه برسد، چقدر طول می‌کشد تا خودرو جدید مشترک آنها وارد شود؟
حداقل دوسال زمان می‌برد تا خودروهای جدید به بازار بیایند.
چرا دو سال؟
باید مجلس دو کشور این مسئله را تصویب کنند ضمن اینکه به گفته آقای دکتر نیلی در خوش‌بینانه‌ترین حالت، سال آینده تحریم‌ها برداشته می‌شود بنابراین بعد از رفع تحریم‌ها، به مناقصه می‌رویم و دو، سه‌ماه بعد قرارداد منعقد می‌شود. دو، سه‌ماه هم طول می‌کشد تا اطلاعات بین ما و آنها ردوبدل شود.پس از آنکه برنده مناقصه معلوم شد، چندماه درگیر انعقاد قرارداد با آنها خواهیم بود. بعد از انعقاد قرارداد هم چندین ماه باید در مورد هم‌خوانی قطعات وارد مشورت و کار با یکدیگر شویم و بعد هم حدود هشت ماه قالب قطعات باید ساخته شود.
آیا قرارومداری برای واردات خودرو خارجی به ایران هم داریم؟
خیر؛ اصلا قرار نیست که بازار ایران به بازار مصرف آنها تبدیل شود. آنها باید در ایران خط تولید بزنند و سرمایه‌گذاری برای تولید خودروهای مشترک داشته باشند.
کدام خودروسازان هنوز به ایران نیامده‌اند؟
اطلاعات دقیقی ندارم. انجمن از جزئیات تماس‌های شرکت‌های خودروساز خارجی با داخلی خبری ندارد اما آن‌طور که ما شنیدیم، بعد از توافق هسته‌ای، اکثر خودروسازان خارجی برای ورود به بازار ایران اظهار علاقمندی کردند.
آیا تویوتا هم به ایران می‌آید؟
تا جایی که می‌دانم سیاست ژاپن این است که خودرو ساخته‌شده به ایران بیاید؛ فکر هم نمی کنم که برنامه‌ای برای ورود به ایران داشته باشد، اما قرار است شرکت نیسان در ایران خطوط تولیدی بزند.
به جز بنز، فولکس، رنو و پژو دیگر کدام کشور برای همکاری با صنعت خودرو ما وارد مذاکره شده است؟
برزیل؛ شرکت مارکوپولو این کشور که تولید اتوبوس‌های شهری و بین شهری را در کار دارد، با ایران وارد مذاکره شده است.
بهترین برندهای خودرو که در شرایط فعلی صنعت خودروسازی به درد کشور می‌خورند، کدامیک هستند؟
خودروسازان معروف دنیا، بنز، فولکس، رنو، پژو، جنرال، فورد، کرایسلر، آ او دی و ولوو هستند که بستگی دارد آنها با چه شرایط و امتیازهایی با ما وارد همکاری شوند. قاعدتا هر شرکت خودروسازی با یکی دو کمپانی خارجی می‌تواند قرارداد داشته باشد.
از شرکت‌های خودروساز امریکایی خبری نیست؟
آنها هم چراغ سبز نشان دادند.
کدام شرکت‌ها؟
جنرال موتورز و فورد
مشکل قانونی وجود ندارد؟
خیر فقط مستلزم رفع تحریم‌هاست.
از ایران طبق آمارهای موجود به‌عنوان یکی خریداران به نام پورشه در دنیا نام آوردند. درست است که پورشه خودروی گران قیمتی است و حداقل خرید این خودرو برای عامه مردم و قشر متوسط کشور مقدور نیست، اما در کشورهای دیگر مثل امارات قیمت این خودرو حدود ٣٣٠ میلیون تومان است. ممکن است شرکت پورشه و حتی بی‌ام‌و نیز با ایران و خودروسازان ما وارد مذاکره شوند؟
بعید است. برخی شرکت‌ها فقط یک تیپ خاص از خودرو را تولید می‌کنند، درحالیکه ما به دنبال تولید انبوه و تیراژ بیش از ٢٠٠ هزار دستگاه هستیم. این خودروها گران هستند مگر اینکه قرار باشد بی‌ام‌و خودرو ارزان قیمت تولید کند که آن هم بعید است.
کدام کشور تیراژ بیشتری از خودرو را تولید می‌کند؟
چین که حدود ٢٠میلیون دستگاه را تولید می‌کنند.
پس چینی‌ها خیال رفتن از بازار ایران را ندارند؟
به هر ترتیب چین در نظر دارد که بازار ایران را حفظ کند و با این شرایط سعی هم دارند که کیفیت و قیمت خودرو را رقابتی کنند.
با ورود بهترین خودروسازان دنیا به ایران، آیا قیمت خودروهای ایرانی کاهش پیدا می‌کند؟
خیر، به هیچ وجه کاهش قیمت نداریم بلکه افزایش قیمت داریم، چون هزینه‌های تولید افزایش پیدا کرده است.
روزنامه شرق