زنگنه: عملیات هفت ماهه برای بازپس گیری بازارها در پساتحریم / بازار قیمت‌ها را تعیین می‌کندنفت، گاز و پتروشیمی 

به گزارش ارانیکو به نقل از شانا، بیژن زنگنه امروز (سه شنبه سوم شهریورماه) در نشست خبری خود با خبرنگاران، در پاسخ به منتقدانی که وی را به مفت فروشی نفت متهم می کنند، اظهار کرد: آیا یک نفر در این کشور پیدا نمی شود که نظارتی بر عملکرد من داشته باشد تا اجازه ندهد من قیمت نفت را پایین بیاورم؟

وزیر نفت در پاسخ به این سئوال که گفته می شود دیپلماسی انرژی وی در اوپک ضعیف بوده و در دوره وزارت او قیمت جهانی نفت نیز کاهش می یابد، گفت: سخنانی که در این باره می گویند بسیار عجیب است، زیرا کاهش قیمت جهانی نفت تحت تأثیر مولفه های بسیاری است. آیا شما می توانید قبول کنید که من عامل بحران اقتصاد چین هستم و یا من سبب افت شاخصهای بورس شده ام؟

وزیر نفت خطاب به منتقدان افزود: اگر شما می پذیرید که من چنین قدرتی دارم که می توانم سبب اختلال در اقتصاد جهانی شده و قیمت نفت را پایین بیاورم پس من از رئیس جمهوری آمریکا نیز مهمتر هستم!

زنگنه با بیان این که اصلا چنین چیزی مبنی بر این که شخصی مانند من سبب افت جهانی قیمت نفت می شود صحت ندارد و مسئله خنده داری است، تصریح کرد: کشوری که یک میلیون بشکه صادرات نفت دارد به همان اندازه هم در بازار جهانی قدرت چانه زنی دارد.

وی ادامه داد: زمانی که من وارد وزارت نفت شدم قیمت نفت ١٧ دلار بود و پس از آن به ٧ تا ٨ دلار رسید و در پایان دولت به ٥٣ دلار رسید بنابراین باید بگوییم که من قیمت نفت را ٥٣ دلار کردم اما همین منتقدان می گویند افزایش جهانی قیمت نفت در آن دوران به دلیل رشد اقتصاد جهانی بود حال که قیمتها کاهش یافته است، آنها من را مسئول می دانند.

وزیر نفت با بیان این که ما به اندازه توان تولیدمان می توانیم در بازار جهانی اثرگذار باشیم یادآور شد: منتها ورود من به صنعت نفت با کاهش قیمتها متقارن شده است اما پس از این که من از وزارت نفت می روم هم قیمتها افزایش می یابدکه این مسئله سبب خوشحالی من است.

زنگنه با تأکید بر سخنان قبلی خود مبنی بر این که امروز ما تنها با جنگ نفت در منطقه روبرو نیستیم، افزود: در حال حاضر صهیونیستها تلاش زیادی برای ایران هراسی می کنند و از هیچ کاری برای رسیدن به این هدف خود فروگذار نیستند.

وی گفت: این که عده ای به من نقد می کنند و می گویند چرا با وزرای بیشتری برای کاهش قیمت جهانی نفت و توضیح مضرات آن مذاکره نمی کنید، باید بگویم که آنها تصمیم گرفته اند که با ایران بستیزند و می دانند که قیمت پایین نفت نیز به ضرر همه است همانطور که می بینیم فضای منطقه یک فضای ناآرام سیاسی است. بنابراین چطور باید با آنها مذاکره کنم زمانی که خودشان می دانند که علیه ایران بسیج شده اند.

وزیر نفت با اشاره به منتقدانی که دیپلماسی انرژی وی را در اوپک مورد نقد قرار دادند، اظهار کرد: آیا آقایان نسبت به حذف بی سروصدای سهمیه بندی اوپک و موافقت ایران با این مسئله اعتراضی نداشتند در حالی که اوپک نباید بدون نظام سهمینه بندی باشد، ٣٠ سال کشورهای اوپک تلاش کردند که سهمیه داشته باشند و آنگاه با یک جلسه این سهمیه ها حذف شد و دولت وقت ایران هم اعتراضی نسبت به حذف سهمیه ها نکرد.

زنگنه ادامه داد: چرا زمانی که من قرارداد دکل خارجی را تمدید کردم به انتقاد از من می پردازند اما هیچ اعتراضی نسبت به واردات خارج از ضابطه دکل از خارج به ارزش ٣ میلیارد دلار نکرده اند؟

وی با بیان این که به من می گویند متخصص مفت فروشی نفت هستم، گفت: سئوال من این است که در کشوری با اقتدار ایران که اینک ٦ قدرت بزرگ جهانی به آن اذعان می کنند آیا هیچ ناظری وجود ندارد که نسبت به این رویه من یعنی مفت فروشی نفت نظارت داشته باشد تا من بدون هیچ مشکلی قیمتها را پایین نیاورم؛ واقعا فکر می کنید چرا من باید قیمت جهانی نفت را پایین بیاورم و این مسئله چه نتیجه ای برای من و ایران در پی خواهد داشت؟

وزیر نفت تصریح کرد: ایران باید این دوران رابگذراند. ما تاکنون این شرائط را اداره کرده ایم اما کشورهایی که موافق کاهش جهانی قیمت نفت هستند از این کاهش قیمتها خسارت می بینند. در حالی که دولت ایران حتی با افت جهانی قیمت نفت نیز توانست کشور را اداره کند.

زنگنه افزود: این را هم باید بگویم که حتی اگر قیمت نفت پایین بیاید و یا ١٠٠ دلار بشود ما باید آن را بفروشیم اگرچه دلمان می خواهد نفتمان را گرانتر بفروشیم اما بازار، قیمتها را تعیین می کند.

وی باتاکیدبراین که با انصاف انتقاد کنید، یادآور شد: گاهی درخواست از برخی کشورها برای مذاکره نشانه ضعف است، اینطور نیست که بخواهیم با هر کشوری مذاکره کنیم همانطور که بارها گفته ام فردی را که خود را به خواب زده است نمی توانیم از خواب بیدار کنیم، کشوری که تصمیم گرفته است علیه ما اقدام کند با صحبتها و مذاکره من تصمیم خود را عوض نمی کند.

ایران سهم خود را از بازار نفت می گیرد

وزیر نفت در پاسخ به این سوال که ایران بعد از لغو تحریمها چطور می خواهد سهم بازار خود را پس بگیرد، تاکید کرد: ایران بعد از لغو تحریمها با قدرت تمام وارد بازار می شود و سهم خود را از بازار می گیرد چرا که این سهم حق ماست و کشورهایی که هم در این مدت اضافه تولید داشته اند باید بدانند اگر ما یک میلیون بشکه به ظرفیت تولیدمان اضافه کنیم صادراتمان دو برابر می شود به همین دلیل حتی اگر قیمت جهانی نفت هم نصف شود ایران ضرر نمی کند.

زنگنه ادامه داد: کشورهایی که طی سالهای اخیر اضافه تولید داشتند از کاهش قیمتها متضرر می شوند؛ بنابراین آنهایی باید نگران کاهش قیمت جهانی نفت باشند که سهم دیگران را گرفته اند و حال باید آن را پس بدهند.

وزیر نفت تاکید کرد: ایران باید به بازار جهانی نفت برگردد و دیگر فرصتی برای گرفتن بازارمان نداریم و اگر این فرصت را از دست بدهیم بقیه بازار را هم از دست خواهیم داد.

نمی خواهیم کارت سوخت حذف شود

وی در پاسخ به این سوال که آیا وزارت نفت تمایلی به باقی ماندن کارتهای هوشمند سوخت دارد یا خیر، گفت: وجود کارتهای هوشمند سوخت ابزار خوبی برای استفاده از اطلاعات آماری است و نمی خواهیم این کارتها حذف شود، ولی با تک نرخی شدن قیمت بنزین انگیزه استفاده از کارتها کم شده است بنابراین باید فکر کنیم چطور انگیزه استفاده از آن از بین نرود.

زنگنه افزود: حال در بررسی این مسئله هستیم و به راه حلهایی هم رسیده ایم از جمله اینکه کارت سوخت در اختیار جایگاهها را برداریم یا اینکه سهمیه کارت جایگاهها را به سه هزار لیتر برسانیم؛ اما فعلا این موارد برای اجرا نهایی نیست.

وی با بیان این که وظیفه وزارت نفت ارائه راه حل در این باره است تصریح کرد: به هر حال هیچ چاره ای جز تک رقمی کردن بنزین نداریم زیرا چند نرخی بودن بنزین سبب فساد زیادی شده بود.

وزارت نفت امسال ٣٣ هزار میلیارد تومان بابت هدفمندی می‌پردازند

زنگنه سهم وزارت نفت در پرداخت پول ناشی از هدفمندی یارانه‌ها را ٣٣ هزار میلیارد تومان در سال جاری اعلام کرد و افزود: ٢٤ هزار میلیارد تومان از این مبلغ سهم شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده های نفتی و ٩ هزار میلیارد تومان هم سهم شرکت ملی گاز است.

زنگنه تصریح کرد: از محل سهم هدفمندی یارانه ها هیچ پولی به وزارت نفت اختصاص نمی یابد و این وزارتخانه سهم ٣٣ هزار میلیارد تومانی خود را تا پایان امسال واریز می کند.

بابک زنجانی نمی‌خواهد طلب نفت را پس بدهد

وزیر نفت در پاسخ به این سوال که گفته می شود وزارت نفت علاقه ای به دریافت مطالبات خود از بابک زنجانی ندارد، گفت: با پیگیری دادستانی و دستور رئیس قوه قضاییه یک وکالت گرفته ایم که اموال شناخته شده بابک زنجانی را یا بفروشیم و یا اینکه به نام وزارت نفت ثبت کنیم که فکر نمی‌کنم این اموال بیش از ١٥٠٠ میلیارد تومان باشد.

زنگنه ادامه داد: نکته جالب در مورد بابک زنجانی این است که بعضی وقتها که نام بابک زنجانی را می آوریم تا دو هفته برخی از رسانه ها به من ناسزا می گویند و برای کمرنگ شدن این موضوع ادعای وجود بابک زنجانی دوم می کنند؛ اما من از شما می خواهم که حتی با مطرح شدن نام بابک زنجانی دوم، بابک زنجانی اول را رها نکنید و کمک کنید تا بتوانیم پول کشور را برگردانیم.

وی گفت: بابک زنجانی چند جا گفته است که من آماده ام تا طلب وزارت نفت را بدهم اما این وزارتخانه هیچ شماره حسابی برای پرداخت طلبم نمی دهد؛ این در حالی است که ما (وزارت نفت) پولمان را می خواهیم و بارها گفته ایم که بابک زنجانی نمی خواهد پول ما را پس بدهد.

وزیر نفت ادامه داد: بارها گفته ام که بابک زنجانی حساب بانکی را که مورد تایید یک بانک دولتی یا خصوصی ایران است و به نام خودش است به ما نشان دهد تا ما بدانیم که چنین پولی وجود دارد، حتی اگر بگوید که این پول بلوکه شده است باز خیالمان راحت است که این پول وجود دارد و من دیگر کاری با او ندارم زیرا می دانم پولها کجاست و بالاخره بعد از تحریمها می توانیم پولمان را بگیریم؛ مثل شرایطی که الان داریم و پول نفتمان در برخی از شرکتها بلوکه شده است و می دانیم بعد از تحریمها می توانیم آنها را بگیریم.

زنگنه با بیان این که بابک زنجانی از شگردهای عجیبی برای انتقال پول استفاده کرده است، ادامه داد: این را گفته ام، چرا بابک زنجانی می خواهد پول را به من بدهد، پول را نزد حسابی در بانک معتبری که بانک خصوصی یا دولتی ایرانی تایید می کند قرار دهد تا خیالمان راحت شود این پول وجود دارد، منتهی او اطلاعات نادرست فراوانی داده است.

دولت نگران مردم کم درآمد در حذف یارانه هاست

وزیر نفت در پاسخ به این سئوال که چرا دولت در حذف یارانه ثروتمندان تعلل می کند، گفت: دولت و رئیس جمهوری نگران مردم در حذف یارانه ها هستند زیرا تعداد کم درآمدها در کشورمان زیاد شده است اما برای حذف پردرآمدها از دریافت یارانه ها باید به صورت ضابطه مند عمل کنیم.

وی ادامه داد: باید بپذیریم که هر ضابطه‌ای که در هر بخشی بگذاریم بالاخره اشتباه هم دارد؛ اما پرداخت یارانه برای کشورمان بد است و از اول هم این مسئله بد چیده شد و الان گرفتار آن شده ایم.

بحث‌های جدی برای صادرات گاز میدان سلمان وجود دارد

وزیر نفت درباره سرنوشت گاز میدان سلمان گفت: بحثهای فراوانی در مورد گاز میدان سلمان وجود دارد و مشکلاتی نیز برای انتقال آن به داخل بوده و برای صادرات آن هم بحثهای خیلی جدی وجود دارد.

اجازه نفوذ آمریکا و هیچ کشوری را به بخش انرژی ایران نمی دهیم

وی در پاسخ به این سئوال که آیا وزارت نفت برنامه ای برای جلوگیری از نفوذ آمریکا در بخش انرژی ایران دارد، گفت: این وزارتخانه مجری رهنمودهای مقام معظم رهبری است و نظر ایشان را اعمال می کند اما ما نه تنها به آمریکا بلکه به هیچ کشور دیگری اجازه نفوذ در بخش انرژی ایران نمی دهیم.

زنگنه با بیان این که همکاری با نفوذ فرق می کند، تصریح کرد: ما حتی به کشورهای دوست هم اجازه نفوذ نمی دهیم ضمن این که همکاری با شرکتهای خارجی برای حداکثر کردن منافع ایران است.

وی گفت: ما مسئول حداکثر کردن منافع ملی هستیم و پای این مسئله هم ایستاده ایم و هزینه های آن را هم پرداخته ایم؛ زمانی که موضوع دوستی مطرح می شود مردان و زنان دوستی هستیم و وقتی هم دعوا می شود مردان و زنان جنگ هستیم.

واگذاری پتروشیمی‌ها عجولانه بود

وی با بیان این که خصوصی سازی در بخش پتروشیمی عجولانه بوده است، افزود: خصوصی سازی عجولانه در بعضی بخشها سبب ایجاد انحصار شده است که باید آنها را ساماندهی کنیم.

وزیر نفت افزود: با این که شرکت ملی صنایع پتروشیمی منابع جدی در اختیار ندارد با این حال با همین منابع محدود بدنبال کمک به ایجاد زیربناهای لازم برای توسعه این صنعت است.

بدهی ٤٠ میلیارد دلاری شرکت نفت به سیستم بانکی

زنگنه درباره میزان بدهی شرکت ملی نفت گفت:‌ به دلایل متعددی امروز وضع شرکت ملی نفت خوب نیست و توان پرداخت دیون خود را ندارد به نحوی که در پرداخت حقوق کارکنان این شرکت نیز دچار مشکل هستیم و به سختی صنعت نفت را اداره می کنیم.

وزیر نفت گفت: در حال حاضر ما به همه جا بدهکار هستیم به عنوان مثال بدهی شرکت نفت به سیستم بانکی بالغ بر ٤٠ میلیارد دلار است.

زنگنه افزود: شرایط امروز نفت سخت تر از دوران جنگ است ولی با این حال توانسته ایم در این جنگ هم پیروز شویم.

وزیر نفت در پاسخ به سوالی درباره این که چه میزان از چهار میلیارد و ٨٠٠ میلیون دلاری که قرار بود صندوق توسعه ملی از طریق بانکهای عامل در اختیار صنعت نفت قرار دهد تاکنون تأمین شده، گفت: بیش از یک میلیارد دلار آن فعال شده است که باید منتظر میزان تخصیص یافته آن باشیم.

زنگنه درباره صحت و سقم حضور هندیها در میدان گازی فرزاد بی افزود: ما آمادگیمان را برای مذاکره اعلام کرده ایم.

وی درباره این که آیا آماری از میزان قاچاق سوخت در کشور وجود دارد یا خیر، اظهار کرد: عددی ندارم؛ رقمهای زیادی برای قاچاق سوخت اعلام می شود که برخی از این عددها قابل قبول نیست اما به هر حال نمی توان پدیده قاچاق سوخت را انکار کرد ضمن اینکه به دست آوردن رقم واقعی آن نیز مشکل است.

وزیر نفت درباره تحقق درآمدهای نفتی در سال جاری نیز گفت: فکر می کنم تأمین شود، چون چهار ماه نخست امسال قیمت نفت حدود ٥٨ دلار بوده و اگر تحریمها برداشته شود در این زمینه مشکلی نخواهیم داشت.

وی درباره این که آیا خرید ٥٠ دکل حفاری در دولت یازدهم صحت دارد، تصریح کرد: چند ماه گذشته در نامه ای به وزیر صنعت، معدن و تجارت خواستار ممنوعیت واردات دکل حفاری شدم؛ در طول دو سال گذشته و در دولت یازدهم هیچ اقدامی در زمینه واردات دکل حفاری خشکی و دریا مطرح نشده است.

وزیر نفت درباره بازگشایی سفارت انگلیس گفت: ارتباط باید با همه کشورها وجود داشته باشد اما لازم نیست این ارتباط حتما در سطح برادرانه و دوستانه باشد، به طور قطع هر کشوری در ارتباطات خود در پی تأمین منافع کشور خود است.

وی در پاسخ به سئوالی درباره صادرات گاز نیز گفت: صادرات گاز به منطقه و کشورهایی مانند ترکیه، عراق، پاکستان، عمان، جنوب خلیج فارس و افغانستان جزو اولویتهاست.

وزیر نفت تأکید کرد: اولویت نخست در بحث گاز، مصرف داخل و سپس صادرات به کشورهای همسایه است.

وی درباره این که کار امضای قراردادهای سرمایه گذاری برای اجرای پروژه های عملیاتی از چه زمانی آغاز می شود، گفت: من فکر نمی کنم در کمتر از هفت تا ١٠ ماه بتوان قراردادی امضا کرد چون مذاکره درباره مسائل قراردادی طولانی است.

وزیر نفت درباره بازاریابی برای فروش نفت خام ناشی از برنامه افزایش تولید ایران، یادآور شد: در مذاکراتی که با کشورهایی که تاکنون به ایران آمده اند این موضوع مطرح شده و کشورهای کره، ژاپن، هند و اروپاییها نیز برای خرید نفت ایران اظهار تمایل کرده اند؛ البته ما نگران بازار برای فروش نفت نیستیم.

زنگنه در باره اظهارات برخی از کارشناسان خارجی مبنی بر این که یک میلیون بشکه تولید نفت ایران ظرف مدت کوتاهی وارد بازار نخواهد شد نیز گفت: آنها می توانند کمی صبر کنند و ببینند آیا این میزان نفت وارد بازار خواهد شد یا نه؟

وی افزود: البته برای تحقق این هدف منابع مالی نیاز داریم که دولت باید آن را تأمین کند.

زنگنه در باره این که قیمت عادلانه نفت چه رقمی است نیز گفت: هر عددی گفته شود برخی آن را کم عنوان می کنند اما باید تلاش شود قیمت نفت بالاتر برود، بعضی از کارشناسان قیمت ٧٠ تا ٨٠ دلار را عادلانه می دانند.

وی درباره تولید نفت در شمال کشور نیز اظهار کرد: در خزر اکتشاف انجام شده است اما هم اکنون فناوری برداشت از آن وجود ندارد چون تعداد محدودی از کشورها صاحب این فناوری هستند.

وزیر نفت درباره شایعه ای مبنی بر این که شما سبب برکناری مدیرعامل شرکت ملی حفاری شمال شده اید نیز گفت: این موضوع کاملا برعکس است چون دو بار حضوری و تلفنی از آقای سعیدی کیا، رئیس بنیاد مستضعفان خواستم برای این که سوء برداشت نشود مدیرعامل حفاری شمال را تغییر ندهد.

گاز و برق نباید با یکدیگر رقابت کنند

بیژن زنگنه در پاسخی به سوالی درباره این‌که دولت چه زمانی قرار است در اختلاف بوجود آمده میان دو وزارتخانه نیرو و نفت بر سر این‌که صادرات برق به‌صرفه تر است یا گاز به جمع‌بندی برسد؟ گفت: میان صادرات برق و گاز یک تفاوت بسیار بزرگ وجود دارد؛ در حال حاضر تقریبا اگر اشتباه نکنم ٣٠ درصد گاز تولیدی دنیا صادر می‌شود در حالی که میزان تجارت برق خیلی پایین‌تر از این است.

وی با تاکید براین‌که دلیل این موضوع مسائل امنیتی کشورهاست، افزود: اگر به کشوری گاز صادر نکنید آن کشور می‌تواند با مصرف گازوئیل، زغال سنگ و غیره جایگزین آن را پیدا کند، اما برای برق هیچ‌گونه جایگزینی وجود ندارد. بنابراین اگر به کشوری که نیاز به برق دارد، برق صادر نکنیم آن کشور را نابود کرده‌ایم به همین دلیل است که هیچ کشوری در مساله‌ برق خود را به کشور دیگر وابسته نمی‌داند. حداکثر کاری که در این زمینه انجام می‌شود این است که پیک شبکه‌های خود را با یکدیگر تنظیم می‌کنند.

زنگنه ادامه داد: به همین دلیل کشورها نیروگاههای برق را در خاک خود احداث کرده و با دریافت گاز به عنوان خوراک برق تولید می‌کنند و اگر روزی نتوانستند گاز وارد کنند، از سوخت‌های جایگزین استفاده می‌کنند. اما هیچ کشوری حیات خود را به کشور دیگری وابسته نمی‌کند.

وزیر نفت همچنین گفت: فرض این‌که ما هر مترمکعب گاز را به نرخ ٤٠ سنت به ترکیه صادر می‌کنیم آنها عمده گازی که از ما می‌خرند را به برق تبدیل می‌کنند در واقع از هر مترمکعب گازی که دریافت می‌کنند پنج کیلووات ساعت برق تولید می‌کنند. با احتساب این‌که هر کیلووات ساعت برق ١٠,٥ سنت پای آن کشور آب بخورد، اگر ما برق را به قیمت هفت سنت به آنجا صادر کنیم آیا دیگر ترکیه از ما گاز خواهد خرید.

وی با بیان این‌که گاز و برق هرگز نباید با یکدیگر رقابت کنند، تاکید کرد: اگر بین دو دستگاه فضا رقابتی شود در این صورت آنچه که در این میان متضرر می‌شود منافع ملی است.

زنگنه ادامه داد: البته پتروشیمی بحث‌اش متفاوت است، زیرا یک شرکت پتروشیمی که از ما گاز دریافت می‌کند عمدتا آن را به محصول تبدیل می‌کند. بنابراین ما اگر با هر قیمتی به پتروشیمی‌ها گاز بدهیم برای آنها سودمند خواهیم بود، زیرا این شرکت سرانجام محصول خود را به قیمت بین‌المللی در بازار‌های خارجی می‌فروشد.

زنگنه افزود: اگر قرار باشد که گاز تحویلی به نیروگاهها با گاز صادراتی رقابت کند کار درستی نیست. این‌که ما گاز را به نیروگاه‌های داخلی ارزان بدهیم تا آنها بتوانند برق را به قیمت پایین صادر کنند در واقع به ضرر منافع کشور است.

وی با بیان این که اگر برقمان را به قیمت پایین صادر کنیم، بهانه‌ای برای ارائه دعوا علیه خودمان در دادگاه‌های خارجی به دست شرکت‌های خارجی داده‌ایم، اظهار کرد: اگر این اتفاق بیفتد آن وقت آنها می‌گویند که باید قیمت گاز صادراتی را نیز کاهش دهیم. ما به شرکت‌های خصوصی که آمادگی صادرات برق را دارند اعلام کرده‌ایم گفته‌ایم که حاضریم گاز مورد نیاز آنها را تامین کرده و در سود برق صادراتی با آنها شریک شویم. البته با این مبنا که با صادرات گازمان رقابت نکرده و بازار گاز وزارت نفت را تصاحب نکنند، زیرا به عنوان مثال گازی که ما به عراق صادر می‌کنیم برای وزارت برق آنهاست نه وزارت نفت‌شان.

زنگنه ادامه داد: وزارت برق عراق به فرض روزانه ٥٠ میلیون مترمکعب از ما گاز خریداری می‌کند بنابراین اگر دیگری همین گاز را با ٢٠ درصد قیمت پایین‌تر به آنها بدهد چرا باید از ما گاز بخرند، بنابراین می توانند ادعا کنند که قیمت گازی که صادر می‌کنیم را کاهش دهیم.

وزیر نفت افزود: نباید به خاطر بخش کوچکی صادرات برق – من همیشه گفته‌ام که میزان برق صادراتی ما از سوی ما جزیی خواهد بود - منافع کشور را زیر سوال ببریم.