بهای مس مدتی است روند نزولی داشته و بررسی‌ها از بازار این فلز نشان از آن دارد که در حال حاضر کاهش قیمت این فلز به رکود اقتصادی چین گره خورده است. کاهش رشد اقتصادی چین باعث شده قیمت تمام مواد معدنی و فلزات مانند مس، فولاد و آلومینیوم رو به نزول بروند. کارشناسان حوزه فلزات پایه بر این باورند که افت محسوس تقاضا به خصوص از جانب چین و همین طور موجودی بالای ذخایر مس در انبارهای گمرک این کشور سبب شده نقش عوامل مثبت در بازار بسیار کمرنگ شود و تحلیلگران جهان روزانه به پیش‌بینی قیمت این فلز سرخ‌رنگ بپردازند.
رضا شهرستانی یکی از فعالان حوزه صنایع معدنی در مورد پیش‌بینی قیمت مس گفت: در چند وقت اخیر قیمت مس مانند تمام فلزات پایه روند رو به نزولی داشته و قیمت مس هم کاهشی بوده است. اما علت کاهش قیمت مس را می‌توان به مشکلاتی که در رکود اقتصادی کشور چین وجود دارد و وضعیت رشد چین دانست که کاهش پیدا کرده است و این امر باعث شده که قیمت تمام محصولات مثل مس، فولاد و تمام فلزها روند رو به نزولی به خود بگیرند. شهرستانی افزود: کارشناسان بین‌المللی در مورد پیش‌بینی قیمت مس بر این اعتقادند که این رکود ادامه پیدا خواهد کرد و تا سه سال آینده این موضوع تاثیر خود را در بازار فلزات خواهد گذاشت. پیش‌بینی دیگر کارشناسان این است که در کوتاه مدت قیمت مس 20 درصد دیگر کاهش پیدا خواهد کرد. اما قیمت هر تن مس در حال حاضر پنج هزار دلار است که در آینده باز هم شاهد رکود قیمت مس نیز خواهیم بود.
مدیر عامل شرکت لوله و اتصالات چدنی کلاچ در مورد در‌خواست چینی‌ها برای سرمایه‌گذاری در صنعت مس ایران نیز خاطرنشان کرد: ورودسرمایه‌گذار خارجی در صنعت مس ایران موقعیت بسیار مناسبی است و سرمایه‌گذاری خارجی‌ها در مقطع فعلی که وضعیت اقتصادی ایران مناسب نیست، می‌تواند عاملی برای جبران کاهش قیمت نفت از طریق درآمدهای معدنی باشد. این تحلیلگر حوزه صنایع معدنی گفت: قرار است که ایران در آینده نزدیک به بازارهای دنیا برگردد و اینکه ما دنبال شرکایی جدید باشیم تا آخرین تکنولوژی‌های روز را وارد ایران کنند و بهره‌وری بالا داشته باشند، همکاری آینده‌داری است. اما باز همه اتفاقات به محتوای متن قراداد ایران و چینی‌ها برمی‌‌گردد. اما باید به این نکته توجه داشت که قراردادهای جدید معدنی باید به لحاظ اشتغال‌زایی، تکنولوژی و درآمدزایی برای هر دو طرف برد برد باشد.
شهرستانی با اشاره به عرضه مس در بورس کالا گفت: ذخایر مس ایران به لحاظ کیفیت در درجه بالایی قرار دارند و مس سرچشمه دارای عیار و خلوص بسیار بالایی است. از این رو هم صادرات آن جریان دارد و هم تامین کننده صنایع داخلی است. او افزود: حضور مس در بازار کالا نیازمند یک شفاف‌سازی اساسی در بورس است و باید عرضه و تقاضا قیمت مس را طوری رقابتی کند که بتوان در برابر خارجی‌ها به رقابت پرداخت. ورود شرکت‌های سرمایه‌گذار خارجی و بخش خصوصی در عرصه مس و عرضه آن در بورس باید افزایش یابد زیرا این فعالان اقتصادی در کنار سرمایه‌گذاری می‌توانند کارخانه‌های دیگری را هم احداث کنند. با برخورداری از ذخایر بسیاری که داریم می‌توان رقابت بهتری ایجاد کرد و برای مصرف‌کننده نهایی، مسلماً قیمت‌ها واقعی‌تر خواهد شد.
او در پاسخ به اینکه آیا در مقطع فعلی زمان ورود سرمایه‌گذاران به بازار مس است یا خیر، افزود: در حال حاضر برای ساخت یک کارخانه مس بین حداقل دو تا چهار سال زمان نیاز است و انتظارها به این سمت است که تا سه سال آینده قیمت‌ها در بازار به روند صعودی برگردد. مقطع فعلی زمان سرمایه‌گذاری و همکاری‌های مشترک است اما به شرط اینکه در راه‌اندازی طرح‌های جدید به لحاظ تامین منابع مالی با مشکل مواجه نشویم.
افت حاشیه سود صنعت مس
در همین زمینه فرشید سلطان‌زاده، رئیس فلزات و مواد در مورد پیش‌بینی قیمت مس گفت: تمامی بازار کالاها از جمله محصولات معدنی تحت تاثیر بحران اقتصادی دنیا و به خصوص چین هستند که موازات با آن افت قابل توجهی تجربه کرده‌اند. مس هم از این قاعده مستثنی نبوده و تقریبا نیمی از ارزش اسمی خودش را از ابتدای سال 2011 تا‌کنون از دست داده است. افت قیمت‌ها به حدی بوده که برخی معتقدند قیمت‌ها به کف آن نزدیک شده است؛ ولی برخی دیگر معتقدند هنوز احتمال افت بیشتر قیمت‌ها وجود دارد.
او با بیان اینکه شرایط بغرنج ایجاد شده در بازار مس به گونه‌ای پیش رفته که بسیاری از موسسه‌های تحلیلی، اقدام به بازنگری و کاهش سطوح قیمتی پیش‌بینی‌شده برای فلز مس کرده‌اند، گفت: برخی به بهتر شدن اوضاع بازار در نیمه دوم سال امیدوارند، ولی افت محسوس تقاضا به خصوص از جانب چین و همین طور موجودی بالای ذخایر مس در انبارهای گمرک این کشور، باعث شده نقش عوامل مثبت در بازار، بسیار کمرنگ شود.
این فعال حوزه فلزات گفت: موسسه کوچیلکو که ارگانی دولتی در دولت شیلی است، اعتقاد دارد بازار مس سال 2015 با مازاد قابل توجه 167 هزار مس تصفیه شده به پایان خواهد برد. این مساله باعث شده قیمت‌های پایینی برای مس در نیمه دوم سال تصور شود. موسسه گلمدن ساچز در بدترین پیش‌بینی خود اعتقاد دارد که قیمت مس حتی به مرز 4500 دلار بر تن نیز افت خواهد کرد؛ در حالی که سیتی‌گروپ قیمت متوسط 6 هزار و 200 دلار بر تن را برای سال 2015 پیش‌بینی می‌کند. به طور کلی، عمده تحلیلگران پیش‌بینی‌های خود از روند تغییرات قیمتی را کاهش داده‌اند. عمده برآوردها، بر متوسط قیمتی 5 هزار و 300 دلار بر تن در سه ماهه سوم و متوسط قیمتی شش هزار دلار بر تن در سه ماهه چهارم، تاکید دارند.
او همچنین در مورد پیشنهاد چینی‌ها برای سرمایه‌گذاری در ایران گفت: متاسفانه ما در مقوله سرمایه‌پذیری و همین‌طور جذب تکنولوژی‌های به روز دنیا، با ایده‌آل‌ها بسیار فاصله داریم. این مساله تنها به مس یا صنایع معدنی اختصاص ندارد. بلکه تمامی بخش صنعت کشور با این مساله دست به گریبان است. طبعاً سرمایه‌گذاری خارجی هم در بخش تامین مالی و هم در بخش جذب تکنولوژی به کشور کمک خواهد کرد. اما مساله مهم در این میان، عقد قراردادهای مناسب مشارکت سرمایه‌گذاری و یا خرید تکنولوژی است. دانش ما در زمینه عقد قراردادهای مناسب بین‌المللی پایین است و یا اینکه برخی محدودیت‌ها، باعث می‌شود به قراردادهای ضعیف و غیرمنصفانه تن در بدهیم.
سلطان‌زاده افزود: در حال حاضر چین در بسیاری از نقاط دنیا در حال سرمایه‌گذاری برای تامین مواد اولیه مورد نیاز در بخش معدن است و این مساله، تنها محدود به ایران نیست. اگر بتوانیم قراردادهای مناسبی در این خصوص منعقد کنیم، مطمئنا این مساله منشا خیری برای صنعت کشور خواهد بود. او پیش‌بینی کرد: در حال حاضر، افت قیمت‌ها در بازار باعث شده حاشیه سود فعالیت‌های معدنی کاهش یابد. ولی هنوز این صنعت به طور متوسط حدود 30 درصد سود به همراه دارد. لذا اگر سرمایه‌گذاری در این صنعت با لحاظ کردن دقت‌های لازم انجام شود، می‌توان به سودآوری آن امید داشت. از همین رو انتظار می رود در آینده نیز سرمایه‌گذاری های قابل توجهی در این صنعت انجام شود. البته طبیعی است که شدت این سرمایه‌گذاری‌ها به اندازه چند سال قبل نخواهد بود.
او افزود: با توجه به شرایط فعلی بازار و افت حاشیه سود صنعت، سرمایه‌گذاری‌های جدید در این صنعت باید با وسواس و دقت بیشتری انجام شود. افت قیمت‌ها به کمتر از 5 هزار دلار بر تن، برخی از تولیدکنندگان را با ضرر مواجه خواهد کرد. طبعا واحدهای نوظهور ریسک بیشتری در مقایسه با واحدهای قدیمی دارند.
سلطان‌زاده بیان کرد: این یک اصل است که وقتی جایی رانت وجود داشته باشد، سود‌جویی و دلالی هم در آنجا شکل خواهد گرفت. این رانت می‌تواند رانت اطلاعاتی، رانت مجوزی و یا از اقسام دیگر رانت‌ها باشد. در بازار داخلی کشور، طی دوره‌های مختلف زمانی، دولت همواره سعی داشته مس را به قیمتی ارزانتر از بازارهای جهانی در داخل کشور به فروش برساند تا شرایط برای فعالیت بیشتر واحدهای پایین دستی مس مهیا شود.
او در این باره افزود: چنین مساله‌ای باعث شده محلی برای ظهور دلال‌ها و سودجویان در این بازار به وجود آید و بخشی از مس فروخته شده و درآمدهای ناشی از آن را از دست تولیدکنندگان خارج و روانه بازار سوداگری کند. خوشبختانه از ابتدای سال 93 تا کنون، قیمت‌گذاری مس با استفاده از ارز بازار آزاد انجام می‌شود و همین مساله باعث شده تقاضای مجازی و دلالی در بازار کاهش یابد و تقاضا از سوی مصرف‌کنندگان واقعی مس باشد.
اقتصادنیوز