آغاز رویایی بورس تهران

بورس تهران اولین هفته کاری خود در سال 90 را در شرایطی آغاز کرد که پس از سقوط شاخص به زیر سطح 22 هزار واحد در روزهای پایانی اسفندماه، به دلیل ورود اقتصاد کشور به دوران تعطیلات نوروزی، در عمل با غیبت فروشندگان و جهش شاخص به بالای سطح 23 هزار واحد مواجه شد. وضعیتی که با تداوم در هفته نخست سال‌جاری، منجر به عبور شاخص بورس از سطح 24 هزار واحد و ثبت بازدهی بیش از پنج درصدی در پنج روز نخست کاری امسال شد. هرچند روند صعودی رشد شاخص بورس در روزهای پایانی و ابتدایی هر سال مسبوق به سابقه است، اما به نظر می‌رسد اصلی‌ترین دلیل رشد هیجانی و فراتر از حد معمول بورس تهران در هفته گذشته، مرهون سیاست‌های دولت و بانک مرکزی در بازار پول بوده است. کاهش نرخ سود سپرده‌های بانکی در بسته سیاستی - نظارتی 90 در عمل جذابیت بازار پول را برای سرمایه‌گذاران بیش از پیش کاهش می‌دهد که این موضوع در کنار رکود حاکم بر سایر بازارها، بازار سهام را همچنان در موقعیت استثنایی به جهت جذب نقدینگی قرار می‌دهد. نکته قابل توجه در خصوص رشد شاخص بورس در هفته ابتدایی امسال، قرار داشتن قیمت سهام اکثر شرکت‌ها در سطوحی بالا است که این موضوع می‌تواند تداوم رشد قیمت سهام و شاخص بورس را در ادامه سال‌جاری، با چالش جدی مواجه سازد.

بورس رویایی در تعطیلات بهاری
بورس تهران در 5 روز نخست معاملاتی سال 90 با تجربه شاخص 24 هزار و 486 واحدی، بازدهی خیره‌کننده 1/5 درصدی را رقم زد
رشد هزار و 191 واحدی شاخص و بازدهی 1/5 درصدی نوروزی بورس تهران، بدون شک از مهم‌ترین رخداد اقتصادی سال 1390 بود، اتفاقی که موجب شد بازار سرمایه ایران در آغاز سال جهاد اقتصادی تنها در یک هفته معاملاتی و در شرایطی که مجموع فعالیت‌های اقتصادی نیمه تعطیل بود، بار دیگر مرکز توجه باشد.
گرچه رفتار سنتی بازار دست‌کم طی یک سال گذشته نشان می‌دهد که بازار سرمایه و دماسنج آن همواره در هفته دوم نوروز و آغاز معاملات سال، روند صعودی داشته است، ولی رشد نزدیک به 1200 واحدی شاخص و بازدهی 5 درصدی بورس در 5 روز معاملاتی نخست سال طی سال‌های گذشته بی‌سابقه بوده است.
طوفان نقدینگی در بازار نوروزی
در سال گذشته مقدار شاخص بورس از 12 هزار و 614 واحد در پایان سال 88 با 6/2 درصد رشد به 12 هزار و 945 واحد در پایان تعطیلات نوروز 89 رسید که از رشد 331 واحدی رقم شاخص در نوروز 89 حکایت داشت.
یک سال قبل‌تر از آن نیز شاخص بورس از مقدار 7 هزار و 966 واحدی در 28 اسفند 87 که مصادف با خاتمه بحران اقتصاد جهانی بود، در پایان تعطیلات نوروز 88، یعنی 11 فروردین 88 به 7 هزار و 989 واحد رسید که معادل رشد و بازدهی 2/0 درصدی بود.
افزون‌بر این، نگاهی به ارزش معاملات سهام و حق‌تقدم طی 3 سال گذشته نشان می‌دهد که ارزش معاملات در هفته اول معاملاتی سال 88، 153 میلیارد ریال بوده که با رشدی 622 درصدی در هفته اول معاملاتی سال 89 به هزار و 105 میلیارد ریال رسیده است و از همه مهم‌تر در هفته اول معاملاتی سال 90 ارزش معاملات با 2412 درصد رشد نسبت به 2 سال گذشته و 247 درصد رشد نسبت به هفته معاملاتی سال قبل به 3 هزار و 844 میلیارد ریال رسیده است که این متغیر کلیدی، از طوفان نقدینگی در بازار سرمایه طی 2 سال گذشته و همچنین نوروزهای رویایی بورس طی 2 سال گذشته به ویژه در سال 90 حکایت دارد.
در هر حال، بورس اوراق بهادار تهران در شرایطی در هفته نخست سال جاری مهم‌ترین اتفاق اقتصادی نوروز سال جهاد اقتصادی را رقم زد که بازدهی 1/5 درصدی بازار و رشد 1191 واحدی شاخص جزو بالاترین رکوردهای تاریخی بورس طی 44 سال گذشته محسوب می‌شود.
شاخص در ارتفاع تاریخی 24 هزار
مهم‌ترین اتفاق در پنج روز نوروزی بورس عبور شاخص یا به تعبیری واضح‌تر دماسنج اقتصاد کشور از مرز روانی 24 هزار واحد بود، اتفاقی که یک روز پس از گشایش بازار پس از تعطیلات رسمی نوروز رخ داد، به طوری که در روز هفتم فروردین‌ماه جاری شاخص بورس از رقم 23 هزار و 756 واحد در روز ششم فروردین‌ماه (روز نخست معاملاتی سال) با 444 واحد رشد به 24 هزار و 200 واحد رسید و این نخستین باری بود که شاخص بورس تهران از ارتفاع 24 هزار واحدی عبور می‌کرد که این عبور تاریخی نیز مقارن بود با نوروز که تقریبا بیشتر فعالیت‌های اقتصادی در کشور به دلیل تعطیلات نوروزی، نیمه تعطیل بود.
رکوردهای پی‌در‌پی دماسنج
افزون‌بر این، مقایسه شاخص کل بورس در آخرین روز معاملاتی سال 89 نسبت به اولین روز معاملاتی سال 90 رشد 461 واحدی را نشان می‌دهد که معادل 9/1 درصد رشد تنها در فاصله یک روز معاملاتی است.
رفتار نوروزی شاخص در سال 1390 و در دیگر روزهای فروردین‌ماه سال‌جاری گویای ادامه روندی صعودی بود، به طوری که پس از رشد مجموعا 905 واحدی شاخص طی دو روز معاملاتی نخست سال، دماسنج بازار در پایان معاملات روز هشتم فروردین با ثبت 88 واحد رشد دیگر عدد 24 هزار و 288 واحدی را نشان می‌داد.

خیز چهارم شاخص در سال 90 به نهم فروردین‌ماه جاری بازمی‌گردد، روزی که دماسنج بازار با ثبت رشد 199 واحدی که مقدار 24 هزار و 487 واحدی را نشان می‌داد، هر چند در پنجمین روز معاملاتی سال یعنی دهم فروردین 90 که بعد از آن بازار به مدت 3 روز برای تعطیلات آخر نوروز بسته شد، شاخص روند بازگشت را تجربه کرد، به طوری که عدد شاخص بدون هیچ تغییری و در واقع تغییری صفر درصدی عدد 24 هزار و 486 واحدی را نشان می‌داد که بخش عمده‌ای از توقف روند صعودی شاخص در روز چهارشنبه گذشته را می‌توان در منفی شدن معاملات در نمادهای فولاد مبارکه اصفهان، مخابرات،‌ گل‌گهر، ملی مس، معادن و فلزات و دیگر بزرگان بازار جست‌و‌جو کرد.
بازار برمی‌گردد؟
در این شرایط، هر چند هنوز تحلیل دقیقی از زمان برگشت بازار و عرضه گسترده صف‌های خرید بزرگان در آخرین روز معاملاتی هفته عنوان نشده است، اما تحلیل مقدماتی گروهی از کارشناسان دو دلیل عمده را برای برگشت بازار در روز چهارشنبه بیان می‌کنند.
یکی از دلایل، نگرانی از بازگشت حقوقی‌ها به بازار طی روزهای آینده است و این پیش‌بینی که با توجه به جذابیت قیمت‌های کنونی سهام برای فروش، احتمالا سهام برخی از شرکت‌ها از سوی حقوقی‌ها عرضه می‌شود و دلیل دوم هم این که از نگاه قاطبه بازار، قیمت سهام شرکت‌ها به سقف ارزش ذاتی خود نزدیک شده و حتی در برخی از نمادها از سقف هم عبور کرده است، هر چند در بازار کنونی سقف و کفی نمی‌توان برای قیمت سهام تعیین کرد، ولی در هر حال قیمت سهام شرکت‌ها برای سرمایه‌گذاران کمی نگران‌کننده است.
با این وصف، باید در انتظار روزهای آینده بازار و رفتارهای متفاوت معامله‌گران بود، اما دید میان‌مدت، ادامه روند صعودی بازار و حتی عبور شاخص بورس از مرز 25 هزار واحد به دلیل نزدیک شدن فصل داغ برگزاری مجامع شرکت‌های بورسی و تقسیم سود نقدی از سوی شرکت‌ها است.
درباره نوروز رویایی بورس
در این حال، هر چند بورس تهران در رخدادی بی‌سابقه طی 5 روز معاملاتی سال 90 بازدهی 1/5 درصدی را به ثبت رسانده که سال گذشته نیز فعالان بازار سرمایه سالی به واقع رویایی را پشت‌سر گذاشتند و در واقع اتفاق بی‌سابقه نوروز سال 90 به‌زعم کارشناسان بازار ادامه روند رویایی سال 89 است.
در سال 89 نیز بورس تهران به سرمایه‌گذاران خود 8/85 درصد بازدهی داده است، به طوری که رقم شاخص کل که گویای بازده نقدی و قیمت بازار است از 12 هزار و 537 واحد به 23 هزار و 295 واحد رسیده است.
افزون‌بر این، بازدهی بورس، از ابتدای سال 88 که مصادف با پایان بحران اقتصادی جهان بود از 7 هزار و 966 واحد تا امروز که شاخص مقدار 24 هزار و 486 واحدی را نشان می‌دهد، 4/207 درصد بوده است. در واقع فعالان بازار سرمایه طی دو سال بیش از 200 درصد بازدهی گرفته‌اند که همین موضوع بورس تهران را در مقایسه با دیگر بازارها به بازاری بی‌رقیب تبدیل کرده است، چراکه دیگر بازارها در بهترین زمان خود مثل بازار مسکن در فاصله سال‌های 84 تا 85 در نهایت 100 درصد رشد قیمت را تجربه کرده‌اند.
حال بورس پرطرفدار امروز با ثبت بازدهی 4/57 درصدی در سال 88 و بازدهی 8/85 درصدی سال 89 و بازدهی 1/5 درصدی در نوروز 90، معامله‌گران و فعالان خود را در انتظار سالی متفاوت گذاشته است.
سالی که به دلیل اجرای کامل طرح هدفمندی یارانه،‌ کاهش حاشیه سود تعداد نه چندان کمی از شرکت‌ها را به همراه دارد و همچنین به دلیل نامگذاری این سال به عنوان جهاد اقتصادی از نگاه ویژه مسوولان نظام به امور اقتصادی به ویژه بورس به عنوان دماسنج اقتصاد و بهترین محل برای تامین مالی و کنترل تورم و نقدینگی حکایت دارد. حال با این شرایط، معامله‌گران بازار، تحولات بازار 117 هزار و 400 میلیارد تومانی بورس تهران را در سال 90 نظاره‌گر خواهند بود.
داشتن این آمار نیز خالی از لطف نیست که ارزش بورس تهران تنها در نوروز 90 معادل 5 هزار و 700 میلیارد تومان افزایش یافته است، یعنی ارزش بازار از 111 هزار و 700 میلیارد تومان پایان سال 89 به 117 هزار و 400 میلیارد تومان تا این لحظه رسیده است.

روزنامه دنیای اقتصاد