طرح دوباره موضوع خروج محصولات پتروشیمی از بورس کالا، با واکنش تشکل‌های مختلف اقتصادی و صنعتی مواجه شده و انجمن صنایع نساجی ایران، انجمن صنفی کارفرمایان پتروشیمی، کانون کارگزاران بورس، کانون نهادهای سرمایه گذاری و برخی کارگزاری‌های فعال در بورس، نسبت به تبعات خروج محصولات پتروشیمی از بورس هشدار داده و نقاط ضعف و اثر آن را بر صنعت، اقتصاد و بورس مطرح کرده‌اند.
دبیرکل انجمن صنایع نساجی ایران و مدیرعامل شرکت کارگزاری پگاه یاوران نوین با اعلام این نکته که خروج محصولات پتروشیمی از بورس باعث افزایش دلالی، واسطه گری، و قیمت‌های غیر شفاف می‌شود خاطرنشان کردند: در شرایط خروج از رکود تورمی و اقتصاد مقاومتی، باید قیمت‌ها شفاف باشد و هزینه‌ها کمتر شود و از حداکثر ظرفیت تولید استفاده شود و این مسائل نیازمند عرضه محصولات در بورس کالا و کشف قیمت شفاف و مناسب و کاهش دلالی و واسطه‌گری است. از سوی دیگر، کانون کارگزاران بورس و اوراق بهادار و کانون نهادهای سرمایه‌گذاری ایران نیز نسبت به بحث خروج محصولات پتروشیمی از بورس کالا و معامله در بازار غیررسمی واکنش نشان داده و تبعات این تصمیم را برای اقتصاد ملی و بین‌المللی کشور سنگین اعلام کردند.
دبیرانجمن صنایع پتروشیمی نیز با اشاره به نیاز کشور برای افزایش ظرفیت تولید محصولات پتروشیمی خاطرنشان کرد: در حال حاضر پتروشیمی با 70 درصد ظرفیت فعالیت می‌کند بنابراین بر اساس برنامه‌ریزی صورت گرفته قرار است این میزان به 90 درصد افزایش یابد و تحقق این امر نیازمند حضور محصولات پتروشیمی در بورس کالاست.
مخالفت 9 هزار نساجی
محمدمهدی رییس‌زاده، دبیرکل انجمن صنایع نساجی ایران گفت: انجمن نساجی ایران با بیش از 9 هزار واحد تولیدی عضو، با خروج محصولات پتروشیمی از بورس کالای ایران مخالف است و این موضوع را بارها در جلسات متعدد با وزیر صنعت، معدن و تجارت عنوان کرده‌ایم. وی افزود: در جلسات متعدد با وزیر صنعت، معدن و تجارت دلایل مخالفت با خروج محصولات پتروشیمی عنوان شد و به صراحت اعلام کردیم که خروج محصولات پتروشیمی از بورس کالای ایران یعنی تشویق سیستم دلالی.
وی در ادامه خاطرنشان کرد: با خروج محصولات پتروشیمی تنها شرایط دلالی و واسطه‌گری در این بازار برای افراد زیادی مهیا می‌شود و دسترسی محصولات برای تولیدکنندگان واقعی سخت و دشوار خواهد شد. دبیرکل انجمن صنایع نساجی ایران با اشاره به اینکه خروج محصولات پتروشیمی برای مصرف‌کنندگان واقعی هزینه بر است، خاطرنشان کرد: در حال حاضر معاملات محصولات پتروشیمی در بورس کالا شفاف است و محصولات راحت‌تر به دست مصرف‌کنندگان می‌رسد. وی در پایان با اشاره به اینکه بورس کالای ایران اهرم‌های کنترل و نظارت بازار پتروشیمی را در اختیار مسوولان کشور قرار می‌دهد، تاکید کرد: عرضه و معاملات محصولات پتروشیمی برای تولیدکنندگان مفید است و از این رو انجمن نساجی ایران با بیش از 9 هزار واحد تولیدی همواره مخالفت خود را با خروج محصولات پتروشیمی از بورس کالای ایران اعلام کرده است.
وزارت صنعت باید با دولت همسو باشد
مدیرعامل شرکت کارگزاری پگاه یاوران نوین نیز گفت: کشف نرخ واقعی کالاها، اعلام قیمت‌ها به صورت شفاف و روزانه، نیاز به بورس‌های کالایی را در تمام دنیا آشکار کرده و در ایران نیز دولت به اهمیت بورس کالای ایران واقف است و وزارت صنعت باید با سیاست‌های دولت که در بسته خروج از رکود وظیفه کشف نرخ کالاها را به بورس کالا داده، همسو باشد.
مدیرعامل کارگزاری پگاه یاوران نوین گفت: زمزمه خروج محصولات پتروشیمی از بورس کالای ایران به نظر می‌رسد تصمیم غیر کارشناسی است و بدیهی است بازگشت از یک بازار پیشرفته که همه دنیا به سوی آن حرکت می‌کنند، به بازار غیر رسمی، رانت‌های گذشته را به این بازار بر می‌گرداند.
مهدی میرشاه‌محمد گفت: نامه اخیر 4 وزیر به رییس‌جمهور نشان داد دغدغه حمایت از بازار سرمایه کشور که بورس کالا به عنوان یکی از ارکان مهم آن به شمار می‌رود، حتی برای خود وزیر صنعت نیز مطرح است. در این نامه کنترل قیمتی محصولات تولیدی شرکت‌های پتروشیمی بورسی به عنوان یکی از دلایل اصلی کاهش درآمد و سودآوری آنها مطرح شده است که باعث و بانی این کنترل قیمتی خود وزارت صنعت است و این وزارتخانه، سقف قیمتی برای معامله مواد در بورس تعیین کرده است.
میر شاه محمد گفت: یکی از دلایلی که برای خروج پتروشیمی‌ها از بورس کالا مطرح شده وجود دلالان در این بازار است اینجا این سوال مطرح می‌شود اگر در بازار شفافی مثل بورس کالا که تمام مشتریان آن توسط سایت بهین یاب وزارت صنعت و معدن معرفی شده و مدارک و مستندات خود را ارائه کرده‌اند، باز هم دلالانی در این بازار درز کرده‌اند پس در یک بازار غیر رسمی مثل خرید و فروش در یک دفتر پتروشیمی و بدون هیچ نظارتی، وضعیت چگونه خواهد بود!
مدیرعامل شرکت کارگزاری پگاه یاوران نوین در این خصوص افزود: یک دلیل دیگر برای عرضه پتروشیمی‌ها در بازار غیر رسمی و خروج از بازار شفاف بورس کالا، هزینه معاملات عنوان شده است در صورتی که مجموع کارمزدها در کل 260 هزارم درصدِ ارزش معاملات یک قرارداد است و این میزان، در قبال خدماتی که از طریق بورس کالای ایران و کارگزاران بورسی ارائه می‌شود مبلغ بسیار ناچیزی است.
وی در پایان خدمات ارائه شده توسط بورس و کارگزاران را برشمرد و گفت: پوشش ریسک صد در صد کمی و کیفی محصولات، واریز وجه به موقع، استانداردها و دستور العمل‌های بسیار دقیق و کارشناسی شده، بازاریابی، صدور حواله و... از جمله خدماتی است که در قبال آن کارمزد ناچیزی دریافت می‌شود.
تعادل