با برداشته شدن تحریم‌ها انگیزه‌ها مضاعف شد، به‌ویژه اینکه تولیدکنندگان فولاد به دنبال استفاده از این فرصت هستند تا شرایط حاکم بر بازار فولاد که ناشی از رکود در بخش ساخت‌وساز است را تغییر داده و ادامه حیات واحدهای فولادی را تضمین کنند.
پای سرمایه‌گذاران خارجی به کشور باز شود
پس از «برجام» و برداشته شدن تحریم‌ها تولیدکنندگان باید به فکر ایجاد کارخانه‌ها و محصولات جدید باشند چرا که مشتریان در بازارهای داخلی و خارجی به دنبال تنوع کالاها هستند و تا زمانی که حرکت‌های نو در این صنعت به وقوع نپیوندد نمی‌توانیم شاهد ورود سرمایه‌گذاران خارجی باشیم. بهرام سبحانی، مدیرعامل فولاد مبارکه اصفهان درباره فضای بعد از تحریم و برجام در صنعت فولاد ایران به صمت می‌گوید: در این‌باره خوشبینی‌های فراوانی وجود دارد زیرا فعالان این حوزه بر این باورند که ظرفیت‌های زیادی در فولادسازی ایران وجود دارد که باید به آنها اهمیت داده شود.
وی می‌افزاید: پس از برجام باید به فکر ایجاد کارخانه‌ها و صنایعی باشیم که در این سال‌ها به دلیل تحریم ها، محدودیت‌هایی در تامین منابع مختلف از جمله منابع مالی آنها وجود داشته است.
وی خاطرنشان می‌کند: فولاد؛ صنعت پرهزینه‌ای است که نمی‌توان واحدهای آن را با وام‌های یک تا ۳ میلیاردی بانکی احداث کرد. برای این صنعت حدود هزار میلیارد تومان سرمایه‌گذاری لازم است بنابراین، این رقم از طریق وام بانکی قابل تامین نیست حتی اگر امکان دریافت چنین وامی وجود داشته باشد با بهره‌های بانکی ۲۷ درصدی دریافت آن به صرفه نخواهد بود.
مدیر عامل فولاد مبارکه اصفهان بیان می‌کند: بر همین اساس مجبوریم با فاینانس و وام‌های خارجی کار را پیش ببریم. امیدواریم پس از رفع تحریم‌ها فضای مناسبی ایجاد شده و پای سرمایه‌گذاران خارجی به کشور باز شود. وی درباره اینکه با توجه به رکود بازار جهانی فولاد آیا افزایش تولید توجیه منطقی دارد، بیان می‌کند: رکود فعلی مقطعی است و به‌طور تقریبی در هر دهه یک‌بار چنین رکودی در بازار رخ می‌دهد. در سال‌های ۱۳۸۱ و۱۳۸۲ نیز دقیقا برای مدتی چنین وضعیتی حاکم شد و قیمت فولاد از حدود ۴۵۰ به ۱۷۰ دلار رسید.
وی تاکید می‌کند: بر همین اساس می‌توان گفت که این رکود به نوعی یک منحنی سینوسی دارد اما نکته مهم آنکه مصرف فولاد در دنیا با وجود تمام این افت و خیزها همیشه سیر صعودی دارد کما اینکه این رقم از حدود یک میلیارد تن تولید ۱۰ سال پیش به حدود یک میلیارد و ۸۶۰ میلیون تن رسیده که رشدی ۶۰ درصدی را نشان می‌دهد. پیش‌بینی‌ها هم حاکی از آن است که در ۱۰ سال آینده این ظرفیت به ۲میلیارد تن خواهد رسید. سبحانی تاکید می‌کند: در این میان نکته قابل توجه آنکه دوره رکود، بهترین دوره برای ساخت و احیای هر صنعتی به شمار می‌آید و با توجه به اینکه قیمت‌ها در کف قرار دارد شرایط برای این منظور بسیار فراهم است.
وی عنوان می‌کند: پیش‌بینی می‌کنیم پس از برجام شرایط برای تولیدکنندگان فولاد بهتر شود و اهداف و انگیزه‌های بیشتری در این حوزه به وجود آید. وی تصریح می‌کند: برای تولید فولاد دسترسی به منابع سنگ‌آهن و انرژی از موضوعات مهم است و با توجه به بهره‌مندی ایران از منابع غنی در این بخش‌ها می‌توان گفت کشور ما ازجمله کشورهایی است که برای تولید فولاد ظرفیت‌های مناسبی دارد و اگر ما به گونه‌ای برنامه‌ریزی کنیم که سرمایه‌گذاری‌ها در زمان پیک مصرف وارد فاز تولید شوند به‌طور قطع موفق خواهیم بود. مدیر عامل فولاد مبارکه اظهار می‌کند: ما اکنون معادن غنی سنگ‌آهن داریم و تنها در شرق کشور معدن سنگ‌آهن سنگان با بیش از یک میلیارد تن ذخیره را داریم و در کنار آن معادن یزد و کرمان هم وجود دارند.
ظرفیت‌های خالی صنعت فولاد پر شود
در مدتی که ایران در تحریم به سر می‌برد متاسفانه در بسیاری از صنایع کم و کاستی‌هایی به وجود آمده که صنعت فولاد هم از این امر دور نمانده اما فعالان این حوزه باید تلاش کنند در شرایط پس از تحریم جاهای خالی را پر کنند و برای این کار لازم است از تجهیزات و امکانات جدید برای تولید محصولات جدید استفاده شود. سعید سلیمی، عضو هیات‌مدیره آهن و فولاد ارفع به صمت می‌گوید: هر واحد با توجه به ویژگی‌ها و نوع محصولات فعالیت و مسائل مالی موجود خود تلاش می‌کنند خود را سر پا نگه دارند و در این زمینه از هیچ تلاشی فروگذار نمی‌کنند. وی می‌افزاید: البته هنوز طرح خاصی برای پس از «برجام» به‌وسیله شرکت‌های فولادی تهیه نشده تا شرکت‌ها براساس آن به فعالیت بپردازند بلکه هر شرکتی متناسب با محصولاتی که تولید می‌کند تلاش‌هایی را انجام می‌دهند.
وی خاطرنشان می‌کند: ممکن است برخی شرکت‌های فولادی که فقط محصولات ساختمانی تولید می‌کردند بعد از برجام تصمیم بگیرند در تولید محصولات خود تنوع ایجاد کنند تا از حالت تک محصولی خارج شوند. سلیمی عنوان می‌کند: آنچه شرکت‌ها در گام نخست باید انجام دهند این است که هزینه تمام شده محصولات خود را کاهش دهند چرا که گاهی قیمت تمام شده بیشتر از قیمت بازار می‌شود که باید این مسائل از بین برود تا بازدهی کاری افزایش پیدا کند.
عضو هیات مدیره آهن و فولاد ارفع بیان می‌کند: عقل حکم می‌کند که گرایش فولادسازی‌ها بیشتر به سمت نیازهای بازار سوق داده شود و به جای تولید یک یا دو محصول کالاهایی گوناگونی را به تولید برسانند.
به گفته وی، با توجه به شرایط و هزینه‌های که وجود دارد تا حد زیادی رقابت‌پذیری در بازار فولاد کاهش پیدا کرده است که در این زمینه باید تلاش شود از سوی نیاز بازارهای داخلی تامین شود و از سوی دیگر نگاهی هم به بازارهای بین‌المللی داشته باشند تا بدین وسیله در محصولات تنوع ایجاد شده و برای شرکت‌های فولادی شرایط اقتصادی مناسبی فراهم شود. وی عنوان می‌کند: شرکت‌ها باید تلاش کنند توان صادراتی خود را افزایش دهند زیرا لازم است در شرایط کنونی بازارهای جهانی را از آن خود کنیم و برای رسیدن به این هدف باید تلاش‌های بیشتری داشته باشیم. وی درباره اینکه آیا برجام برای کشور ما فرصت به شمار می‌آید یا تهدید بیان می‌کند: این مسئله بستگی به هنر مدیران و فعالان حوزه فولاد دارد که بتوانند تهدیدها را به فرصت تبدیل کنند چراکه تحریم در سال‌های گذشته کم و کاستی‌هایی را برای بسیاری از شرکت‌ها و تولیدکنندگان ایجاد کرده که امید می‌رود با از بین رفتن تحریم امکان جبران به وجود آید.
سلیمی می‌گوید: باید خلأهای موجود شناسایی شود و ببینیم در کدام قسمت‌ها تورم یا انباشتگی محصول بیشتری وجود دارد باید این موارد شناسایی شده و جاهای خالی پر شود در واقع این موارد نیازمند ریزه کاری‌های ویژه‌ای هستند که باید با دقت و ظرافت مورد ارزیابی قرار گیرد. به گفته وی، کسی نمی‌تواند در این زمینه حکم کند که فولادی‌ها از یک زمان مشخص فعالیت خاصی انجام دهند زیرا این مسئله امکانپذیر نیست بلکه هر تولیدکننده‌ای به اقتضای شرایطی که دارد باید فعالیت‌های ویژه خود را انجام دهد تا بتواند به اهداف مورد نظر نزدیک شود.
صمت