کسری خانوار به روایت بانک مرکزی
پیش‌تر از این بانک مرکزی یکی از متولیان تولید آمار، بودجه خانوار در سال ٩٣ را منتشر کرد. در این گزارش بودجه خانوار شهری مانند بودجه دولت کسری داشت و به قول معروف دخل‌وخرجش نمی‌خواند. کافی است در ادامه به بخشی از گزارش بانک مرکزی توجه کنیم که براساس آن خانوارهای شهری در سال گذشته ٥٠٠ هزار تومان کم آورده‌اند.
بر اساس گزارش بانک مرکزی متوسط درآمد پولی و غیرپولی ناخالص سالانه یک خانوار شهری حدود ٣١میلیون‌و ٣٨٢ هزار تومان بود که ٦٩.٧ درصد آن را درآمد پولی ناخالص و ٣٠.٣ درصد آن را درآمد غیرپولی تشکیل داده است. در سال ٩٣ کل درآمد پولی و غیرپولی ناخالص داخلی خانوار نسبت به سال قبل حدود ١٣.٣ درصد افزایش داشته که میزان افزایش درآمد پولی ناخالص خانوار معادل ١٤.١ درصد و میزان افزایش درآمد غیرپولی ١١.٥ درصد ذکر شده است.
بانک مرکزی در گزارش خود از هزینه خانوارهای شهری در سال ٩٣ می‌نویسد: متوسط هزینه ناخالص سالانه یک خانوار شهری حدود ٣٢میلیون و ٨٧٦ هزار تومان بود که نسبت به سال قبل ١٥,٦ درصد افزایش داشته است. از کل این مبلغ ٢٤.٦ درصد، یعنی حدود هشت‌میلیون و ٨٠ هزار تومان سهم گروه خوراکی‌ها و آشامیدنی‌هاست که نسبت به سال ٩٢، معادل ٨.١ درصد رشد داشته است.
در بین اقلام گروه هزینه خوراکی‌ها و آشامیدنی‌ها بیشترین سهم از کل هزینه ناخالص، یعنی چیزی حدود ٥,٧ درصد متعلق به هزینه انواع گوشت بود.
بر اساس نتایج این بررسی از کل هزینه ناخالص خانوار، ٠,٤ درصد یعنی چیزی حدود ١١٥ هزار تومان به گروه هزینه دخانیات اختصاص داشت که در مقایسه با سال ١٣٩٢ حدود ١.٤ درصد کاهش داشته است. ٤.٦ درصد هم صرف تأمین هزینه پوشاک و کفش شده بود که رقم آن یک‌میلیون‌و ٥٢٤ هزار تومان برآورد شده است؛ ضمن اینکه درصد رشد آن نسبت به سال گذشته حدود ١٥.٩ درصد بوده است.
خانوار در سال بررسی‌شده، ٣٣,٤ درصد از کل هزینه ناخالص خود را صرف تأمین هزینه مسکن، آب، برق و گاز و سایر سوخت‌ها کرده بود که نسبت به سال گذشته حدود ١٣.٢ درصد افزایش داشته است.خانوارهای شهری در سال ٩٣، ٤.١ درصد از هزینه‌های ناخالص خود را به خرید اثاث و لوازم منزل اختصاص داده‌اند که حدود یک‌میلیون‌و ٣٦٠ هزار تومان می‌شود و نسبت به سال گذشته حدود ١٤.١ درصد رشد داشته است.
بر اساس نتایجی که بانک مرکزی به دست آورده است، از کل هزینه‌های ناخالص خانوار، ٥,٨ درصد به گروه بهداشت و درمان، ١٠.٤ درصد به حمل‌ونقل، ٢.١ درصد به گروه ارتباطات، ٢.٣درصد به گردش و تفریح و البته امور فرهنگی، ١.٩ درصد به تحصیل، ٢ درصد به رستوران و هتل و ٨.٤ درصد به کالا و خدمات متفرقه اختصاص یافته است.
٥٣ هزار تومان پس‌انداز ماهانه شهری‌ها
بر اساس گزارش مرکز آمار ایران، میزان درآمد و هزینه سالانه خانوار‌ها در سال گذشته نشان می‌دهد متوسط درآمد یک خانوار شهری در سال گذشته حدود ٢٤ میلیون تومان و هزینه متوسط آن حدود ٢٣میلیون‌و ٤٨٦ هزار تومان بوده که به‌طور متوسط هر خانوار شهری در سال گذشته توانسته است نزدیک ٦٤٥ هزار تومان (ماهانه ٥٣ هزار تومان) پس‌انداز کند.
در این گزارش آمده است، متوسط کل هزینه خالص سالانه یک خانوار شهری به چیزی نزدیک به ٢٣میلیون و ٤٨٦ هزار تومان می‌رسد که این رقم نسبت به سال گذشته افزایشی ١٤درصدی داشته است، به‌‌این‌ترتیب متوسط هزینه ماهانه هر خانوار شهری یک‌میلیون‌و ٩٥٧ هزار تومان است. بر اساس همین گزارش اعلام شده است متوسط درآمد اظهارشده سالانه یک خانواده شهری ٢٤میلیون‌و ١٣١ هزار تومان بوده است که این میزان نسبت به سال پیش از آن، افزایشی ١٨درصدی داشته است؛ بنابراین می‌توان نتیجه گرفت متوسط درآمد ماهانه هر خانوار شهری چیزی نزدیک به دو میلیون تومان است. همچنین این گزارش نشان می‌دهد از کل هزینه سالانه خانوارهای شهری، پنج‌میلیون‌و ٨٠٠ هزار تومان آن با سهم ٢٤,٧ درصدی مربوط به هزینه خوراکی و دخانی و ١٧میلیون و ٦٧٣ هزار تومان آن با سهم ٧٥.٣ درصدی مربوط به هزینه‌های غیرخوراکی بوده است.در بین هزینه‌های خوراکی و دخانی بیشترین سهم با ٢١.٦ درصد مربوط به هزینه گوشت و بین هزینه‌های غیرخوراکی بیشترین سهم یعنی ٤٤.٤ درصد مربوط به مسکن بوده است.همچنین این گزارش نشان می‌دهد از کل هزینه سالانه خانوارهای شهری پنج میلیون و ٨٠٠ هزار تومان آن با سهم ٢٤.٧ درصدی مربوط به هزینه خوراکی و دخانی و ١٧ میلیون و ٦٧٣ هزار تومان آن با سهم ٧٥.٣ درصدی مربوط به هزینه‌های غیرخوراکی بوده است.
در بین هزینه‌های خوراکی و دخانی بیشترین سهم با ٢١,٦ درصد مربوط به هزینه گوشت و در بین هزینه‌های غیرخوراکی بیشترین سهم ٤٤.٤ درصد مربوط به مسکن بوده است. درحالی‌که رشد متوسط درآمد سالانه خانوارهای شهری چهار درصد بیشتر از رشد هزینه کل سالانه آنهاست، این یافته‌ها نشان می‌دهد منبع تأمین درآمد خانوارهای شهری بیشتر از محل درآمدهای متفرقه‌ای تأمین می‌شود که سهم آن به ٥١ درصد می‌رسد. مشاغل مزد و حقوق‌بگیری سهمی ٣٢ درصدی و مشاغل آزاد و کشاورزی و غیرکشاورزی نیز سهمی حدود ١٦ درصدی در تأمین درآمد خانوارهای شهری دارد.
روستاییان هم موفق به پس‌انداز شدند
خانوارهای روستایی که در اثر اجرای هدفمندی یارانه‌ها از آذر ٨٩ بیش از شهری‌ها تحت فشار هزینهها قرار گرفتند، در گزارش مرکز آمار وضعیتی مشابه خانوارهای شهری دارند به طوری که آنها هم نه‌تنها از عهده تمام هزینهها برآمده‌اند بلکه موفق به ذخیره و پس‌انداز پول شده‌اند هرچند که مبلغ پس‌انداز روستاییان اندکی کمتر از خانوارهای شهری اعلام شده است.
بر اساس یافته‌های مرکز آمار، یک خانواده سال گذشته به‌طور متوسط توانسته در نهایت حدود ٥٠ هزار تومان از درآمد خود را پس‌انداز کند.متوسط هزینه خالص سالانه یک خانوار روستایی در سال گذشته ١٣ میلیون و ٨٥٠ هزار تومان بوده است که این رقم نسبت به سال پیش از آن ٦,٩ درصد رشد داشته است به این معنا که هر خانوار روستایی به‌طور متوسط حدود یک میلیون و ١٥٤ هزار تومان هزینه داشته است درحالی‌که متوسط درآمد سالانه اظهارشده سالانه یک خانوار روستایی ١٣ میلیون و ٩٠٥ هزار تومان بوده که نسبت به سال قبل رشدی ١٤.٨ درصدی داشته است. به این ترتیب هر خانوار روستایی به‌طور متوسط در سال گذشته ماهانه درآمدی نزدیک به یک میلیون و ١٥٨ هزار تومان داشته است. بر این اساس از کل هزینه سالانه خانوار روستایی پنج میلیون و ٧٠٠ هزار تومان با سهم ٤١.٢ درصدی مربوط به هزینه خوراکی و دخانی و هشت میلیون و ١٥٠ هزار تومان آن با سهم ٥٨.٨ درصدی مربوط به هزینه‌های غیرخوراکی بوده است.
در بین هزینه دخانی و خوراکی بیشترین سهم با ٢٥,١ درصد مربوط به هزینه آرد، رشته، غلات، نان و فراورده‌های آن و در بین هزینه‌های غیرخوراکی بیشترین سهم با ٢٩ درصد مربوط به مسکن بوده است.بزرگ‌ترین منبع درآمد روستاییان در سال گذشته محل درآمدهای متفرقه خانوار بود. سهم مشاغل آزاد کشاورزی و غیرکشاورزی در تأمین درآمد آنها ٣٠.٧ درصد و سهم مشاغل مزد و حقوق‌بگیری ٢٩.٦ درصد بوده است.
شرق