غلامرضا میری رئیس اتحادیه صادرکنندگان زعفران در پاسخ به این سؤال که چرا علیرغم تولید 92 درصد زعفران دنیا توسط ایران، مدیریت بازار این محصول در دست اسپانیا است، گفت: 40 سال پیش سالانه حدود 5 الی 7 تن زعفران در کشور تولید میشد و این تولید محدود به خراسان، قائن، بیرجند، گناباد و بجستان بود.
وی با بیان اینکه در آن مقطع اسپانیا سالانه حدود 40 تن زعفران تولید میکرد، افزود: با تمرکز تاجران بر روی صادرات زعفران ایران، رفته رفته صادرات این محصول گسترش یافت.
رئیس اتحادیه صادرکنندگان زعفران با بیان اینکه عوامل مختلفی بر روی روند افزایش تولید زعفران کشور مؤثر بود، تصریح کرد: با گسترش تولید و صادرات زعفران، این محصول در سطح دنیا معرفی شد و صنایع مختلف از تولید زعفران بهره گرفتند و محصولات مختلف از این طلای قرمز به دست آمد.
رئیس اتحادیه صادرکنندگان زعفران بیان داشت: با ورود تولیدات زعفران ایرانی به بازارهای جهانی، دیگر زعفران تولید اسپانیا به لحاظ قیمت امکان رقابت با زعفران ایران را نداشت.
وی با بیان اینکه پس از گذشت تقریبا 40 سال تولید زعفران ایران از 7 تن در سال به حدود 300 تن رسیده است، گفت: به دنبال افزایش تولید زعفران ایران، اسپانیا به جای تولید، مدیریت بازار زعفران دنیا را در دست گرفت.
میری افزود: بعد از انقلاب اسلامی بسیاری از مشتریان زعفران را در دنیا از دست دادیم و برای تجارت مشکلات بسیاری به وجود آمد، چرا که امکان تعاملات تجاری با بسیاری از کشورها را از دست دادیم و اسپانیا خریدار بخش عمدهای از صادرات زعفران ایران شد.
رئیس اتحادیه صادرکنندگان زعفران تصریح کرد: در این شرایط ایران به تولیدکننده زعفران دنیا و اسپانیا به مدیریت کننده بازار زعفران دنیا تبدیل شد.
وی با بیان اینکه زعفران اسپانیا به یک برند جهانی تبدیل شده است، گفت: حتی اسپانیا زعفران کشورهای همسایه ایران را با صادرات مجدد آغاز کرد.
میری با بیان اینکه در حال حاضر تمامی کشورهای خریدار زعفران میدانند که اسپانیا زعفران ایران، را به آنها میفروشد، گفت: با رایزنیهایی که با کشورهای مختلف انجام شد، برخی کشورها را مجاب کردیم که به جای خرید زعفران ایرانی از اسپانیا، مستقیما آن را از ما خریداری کنند.
رئیس اتحادیه صادرکنندگان زعفران تصریح کرد: علیرغم تلاش برای معرفی زعفران ایران به دنیا برای فروش زعفران با مشکلات فراوانی مواجه شدیم.
وی با بیان اینکه اسپانیا با تولید 700 کیلو زعفران در سال برای مشتریان تأمین کننده خوبی به شمار میرود، گفت: اما ایران علیرغم تولید حدود 300 تن زعفران تأمین کننده خوبی برای مشتریان نیست.
میری گفت: اسپانیا با مشتریان خود در سطح دنیا قرارداد یک ساله منعقد میکند و در تمام این مدت زعفران را با قیمت یکسان به آنها عرضه میکند، در حالی که این امکان برای تجار ایرانی مهیا نیست و نوسان ارز و قیمتها اجازه عقد قراردادهای یک ساله را به ما برای تأمین نیاز مشتریان نمیدهد.
وی افزود: بنابراین در اولین گام برای مجاب کردن مشتریان و متقاضیان زعفران ایران در مقابل اسپانیا با شکست مواجه شدیم.
رئیس اتحادیه صادرکنندگان زعفران ایران تصریح کرد: اسپانیا زعفران ایرانی را فرآوری میکند و به همین دلیل مشتریان بیشتر تمایل دارند، تا زعفران خالص ایران را بخرند.
میری تصریح کرد: صادرات زعفران از اسپانیا به کشورهای مختلف شامل عوارض و تعرفه گمرکی نمیشود و همین موضوع هزینه صادراتی را برای این کشور کاهش و قدرت رقابت را افزایش میدهد.
وی گفت: مشکل بعدی که در رابطه با صادرات زعفران و بستهبندی آن مواجه هستیم، این است که معمولا خریداران زعفران بستهبندی در سطح دنیا به محصولی که ساخت اروپا باشد، نسبت به محصولی که ساخت ایران باشد، اطمینان بیشتری دارند و آن را خریداری میکنند.
میری گفت: هزینه حمل و نقل و بستهبندی هر کیلو زعفران صادراتی از ایران، حدود یک میلیون و 500 هزار تا یک میلیون و 600 هزار تومان است که این موضوع عاملی دیگری برای افزایش قیمت صادراتی است، در حالی که هزینه حمل و نقل هوایی برای هر کیلو زعفران از اسپانیا فقط 30 هزار تومان است.
رئیس اتحادیه صادرکنندگان زعفران تصریح کرد: عدم وجود ظرفهای مناسب تولید داخل برای صادرات زعفران در اوزان کم هم یکی از مشکلات دیگر در صادرات این محصول به شمار میرود.
میری با اشاره به تسهیلات گران قیمت بانکی بیان داشت: در حالی که تسهیلات بانکی با سودهای 25 درصد در اختیار صادرکنندگان قرار میگیرد، اما کشوری مثل اسپانیا برای تشویق صادرکنندگان خود، به آنها تسهیلات ارزان قیمت و 2.5 درصدی پرداخت میکند.
وی با بیان اینکه برای صادرات 170 تن صادرات در سال صادرکننده با مشکلات بسیاری مواجه است، تصریح کرد: صادرکنندگان بخش خصوصی توان مالی محدودی دارند و نمیتوانند تمام مشکلات و موانع صادرات را برطرف کنند.
میری بیان داشت: مباحث زیادی در کشور در رابطه با چرایی عدم بستهبندی زعفران برای صادرات مطرح میشود، در حالی که هنوز زیرساخت آن به طور کامل تأمین نشده است.
رئیس اتحادیه صادرکنندگان زعفران تصریح کرد: برخی مشتریان، زعفران ایرانی را برای استفاده در صنایع خریداری میکنند و برای آنان خرید زعفران با بستهبندی های کوچک یا گرمی اصلا اقتصادی نیست، بنابراین ما مجبور هستیم که زعفران را به صورت بستههای نیمکیلویی برای این متقاضیان صادر کنیم.
وی با اشاره به مصرف حدود 50 تن زعفران در داخل کشور گفت: نباید با مطرح کردن مسائل بی پایه و اساس صادرات این محصول را با مشکل مواجه کنیم، چرا که بخش عمدهای از درآمد تولید کنندگان زعفران به دنبال صادرات تأمین میشود.
میری افزود: 78 درصد زعفران ایران در 69 هزار هکتار زمین خراسان رضوی و جنوبی تولید میشود.
میری میانگین تولید زعفران از هر هکتار را 3.5 کیلوگرم عنوان کرد و گفت: قیمت زعفران کاهش نیافته، بلکه تقریبا به قیمت متعادل نزدیک شده است.
وی افزود: در چند ماه گذشته قیمت زعفران به طور کاذب افزایش یافته بود و این امر صادرات را با مشکل مواجه میکند.
رئیس اتحادیه صادرکنندگان زعفران تصریح کرد: تولیدکنندگان نباید از رسیدن قیمت زعفران به قیمتهای واقعی ناراضی باشند، زیرا افزایش قیمت این محصول قطعا منجر به کاهش صادرات و لطمه زدن به تولید میشود.
زمانی که محصول زعفران، برنج و یا هر محصول دیگر دست دلالان است، قیمت متعادل مطرح نیست و به هر قیمت دلخواه به مردم میفروشند، اما به محض این که کشاورز میخواهد محصول برداشت کند، بحث تعادل قیمت و نرخ واقعی و متعادل مطرح می شود.
همزمان با شروع برداشت زعفران توسط کشاورزان و با تلاش دلالان، قیمت گل زعفران از ۹۰ هزار تومان به یک سوم یعنی ۳۰ هزار تومان کاهش یافت.