جلسه امروز - یکشنبه - هیات دولت به مذاکره برای نهایی کردن کلیات لایحه بودجه سال 1395 اختصاص دارد تا بعد از تصویب ارقام کلی در کابینه دولت، سازمان مدیریت و برنامه ریزی جزئیات را کامل و لایحه بودجه آماده ارائه به مجلس شود.
با توجه به اینکه درآمدهای ارزی ناشی از فروش نفت جایگاه ویژه ای در تامین منابع دولت دارد، تعیین قیمت نفت و نرخ دلار از مهمترین موضوعات مورد بررسی بین نویسندگان بودجه، دولت و مجلس است تا با نرخ واقع بینانه‌ای پیش بینی شده و کمترین عدم تحقق را به همراه داشته باشد. این در حالی است که با توجه به کاهش قابل ملاحظه قیمت نفت در بازارهای جهانی و از سوی دیگر نوسان اخیر بازار ارز و تاثیر گذاری اعلام هر قیمتی از سوی دولت بر فضای بازار، هنوز اعضای هیات دولت در جلسات بررسی بودجه به رقم نهایی و مورد توافق نرسیده اند.
با این وجود از اظهارات هر چند مبهم بیان شده از سوی برخی مقامات ارشد دولت، این گونه بر می آید که نظر سازمان مدیریت و برنامه ریزی در مورد دلار، نرخی با فاصله زیاد از نرخ موجود در مرکز مبادلات ارزی یعنی حدود 3010 تومان نیست.
در اوایل ابلاغ بخشنامه بودجه سال آینده و شروع بررسی ها در این رابطه، نظر سازمان مدیریت و برنامه ریزی حدود 3100 تومان بود؛ اما در ادامه نوبخت - رییس این سازمان - از حدی نزدیک به دلار بودجه امسال یعنی 2850 تومان و یا نرخ مرکز مبادلات ارزی سخن گفت؛ این اعلام گرچه تعجب برخی کارشناسان را با توجه به قیمت فعلی نفت و نرخ دلار در مرکز مبادلات ارزی به همراه داشت ولی در ادامه و در آخرین اظهارات وی قوت گرفت.
در حالی که پیش‌تر برخی منابع آگاه اعلام کردند که احتمالا نرخ 2950 تومان از سوی سازمان مدیریت و برنامه ریزی مطرح خواهد شد، نوبخت در این باره توضیحاتی ارائه کرد که تایید ارقام کمتر از 3000 تومان در بودجه است.
وی با تاکید بر تعیین نرخ دلار به عنوان یکی از مسائل بسیار مهم در بودجه، آن‌هم با توجه به آثار اقتصادی و اجتماعی آن گفته که" نرخ برابری شاخص ارز خواسته یا ناخواسته برای ثبات کشور مهم است. سازمان مدیریت گزینه‌های مختلفی از جمله 2950 تومان و 2995 تومان و ارقام دیگری به دولت پیشنهاد کرده است."
در سوی دیگر ماجرا بانک مرکزی قرار دارد. گرچه رییس کل بانک مرکزی با اینکه نظر خود درباره نرخ دلار در بودجه سال 1395 به طور شفافی اعلام نکرد و اطلاع رسانی در این مورد را به نوبخت محول کرد؛ اما از اعلام نظر وی اینگونه بر می آید که بانک مرکزی موافق تعیین نرخی کمتر از 2850 تومان بودجه امسال یا در حد قیمت فعلی 3010 تومان در مرکز مبادلات ارزی نیست.
سیف عنوان کرده است که "بعید می‌دانم که نرخ دلار در بودجه سال آینده کمتر از نرخ فعلی مبادله ای یا در حد نرخ بودجه سال جاری باشد."
بنابر اعلام نظر سیف و نوبخت، این احتمال وجود دارد که نرخ 3100 تومان برای بودجه نهایی شود که البته بازهم در کنار نرخ پیشنهادی سازمان مدیریت و برنامه ریزی و بانک مرکزی نظر اعضای کابینه دولت در این مورد موثر خواهد بود. دلار در بوجه امسال 2850 و در بودجه اول دولت یازدهم (بودجه93) بین 2588 تا 2650 تومان تعیین شده بود.
به هر حال با توجه به کاهش قیمت فروش نفت و اهمیت درآمدهای ارزی در بودجه ، نرخ گذاری برای دلار به عنوان مبنای تبدیل به ریال درآمدهای نفتی و همچنین پیش بینی قیمت مناسب برای نفت بسیار برای بودجه سال بعد حساس خواهد بود.
در حال حاضر قیمت نفت در حدود 35 دلار قرار دارد، یعنی حدود 20 دلار کمتر از نرخ 54 دلار در بودجه امسال و 65 دلار کمتر از 100 دلار در بودجه سال 1393. این نوسان قابل توجه اکنون به چالش و عاملی برای تاخیر نسبت به تصمیم گیری در بودجه تبدیل شده است.
این در حالی است که بعید نیست قیمت فروش هر بشکه نفت در رقم حدود 40 دلار یا حتی کمتر از آن تعیین شود. آن‌هم در شرایطی که نظر اول سازمان مدیریت و برنامه ریزی برای نفت، سه سناریوی سه سناریو 42، 45 و 50 دلاری بوده و حتی وزارت نفت تعهد کرده بود که 22 میلیارد دلار در بودجه سال بعد در اختیار دولت قرار دهد.
به طور معمول نحوه محاسبه پایه دلار در بودجه به این روال است که تعداد بشکه های نفت قابل پیش بینی فروش در یک روز در 365 روز سال و قیمت نفت در نظر گرفته شده ضرب و میزان درآمدهای نفتی در طول یک سال برآورد می شود.
آنگاه با کسر سهم صندوق توسعه ملی و شرکت ملی نفت از درآمدهای ارزی، سهم باقی مانده به دولت تعلق می گیرد. براین اساس درآمد پیش بینی شده از درآمدهای نفتی در بودجه در دست بررسی، بر سهم ارزی دولت از درآمدهای نفتی تقسیم و رقم بدست آمده بیانگر نرخ دلاری است که مبنای تبدیل درآمدهای ارزی به ریال تبدیل قرار می گیرد.
ایسنا