بانکها و موسسات اعتباری خصوصی، سهم قابل توجهی در بازار موجود 31 بانک و موسسه اعتباری دارند و جز بانکهای ملی، سپه، صنعت و معدن، کشاورزی و مسکن، بقیه بانکها با واگذاری سهام خود یا مالکیت خصوصی از ابتدا، شرایط را برای رشد بانکداری الکترونیک و تنوع و رشد خدمات ایجاد کردهاند.
11بانک بزرگ شامل صادرات، ملت، ملی، کشاورزی، سپه، تجارت، پارسیان، پاسارگاد، مسکن، رفاه و اقتصاد نوین بیشترین سهم را در صدور کارتهای بانکی، کارت برداشت و هدیه، کارت خوانها، خودپردازها، کارتهای اعتباری و پایانه شعب داشتهاند و سهم عمده در رشد و توسعه و تنوع خدمات بانکداری الکترونیک را بانکهای خصوصی و خصوصی شده مانند صادرات، ملت، تجارت، اقتصاد نوین، پارسیان و پاسارگاد به عهده داشتهاند.
سه بانک بزرگ صادرات، ملت و ملی نیز تقریبا در تمام زمینهها و خدمات بانکداری الکترونیک مشارکت فعال داشته و سهم از بازار قابل توجهی را به خوداختصاص دادهاند.
تعداد کارتهای صادر شده توسط بانکها نیز نشان میدهد که 9 بانک بزرگ صادرات، ملت، تجارت، اقتصاد نوین، پاسارگاد، پارسیان، ملی، سپه و کشاورزی، روی هم رفته 75درصد خدمات و گردش مالی در بانکداری الکترونیک را به خود اختصاص دادهاند و سهم این 9 بانک در تمام زمینههای بانکداری الکترونیک قابل توجه بوده است.
40برابر شدن سرانه کارتهای بانکی
تعداد کارتهای بانکی در سال 83 و با وجود 14 بانک فعال، کمتر از 8میلیون عدد بود و هر بانک به صور متوسط حدود نیممیلیون کارت صادر کرده است و به ازای هر 9 ایرانی یک کارت وجود داشت. اما این تعداد در سال 94 به 334میلیون کارت رسیده و به ازای هر ایرانی 4/2 کارت وجود دارد و با وجود 31 بانک کشور، بطور متوسط به ازای هر بانک حدود 11میلیون کارت صادر شده است. البته بانکهای بزرگ مانند صادرات، ملت، ملی، سپه، تجارت، پارسیان، اقتصاد نوین و پاسارگاد، چند برابر بانکهای کوچک کارت صادر کردهاند.
بانکهای بزرگ شامل صادرات بیش از 46میلیون، ملت 49میلیون، ملی 37میلیون، اقتصاد نوین 11میلیون، پارسیان20میلیون، تجارت 37میلیون، سپه 28میلیون، کشاورزی 23میلیون، کارت صادر کردهاند.
سهم بانکها از بازار کارتهای صادره، به ترتیب صادرات بیش از 13درصد، ملت 14درصد، ملی 11درصد، اقتصاد نوین 3درصد، پارسیان 6درصد، تجارت 11درصد، سپه 8درصد، کشاورزی 6درصد بوده است.
18برابر شدن خودپردازها در 12 سال گذشته
در سال 1383 تعداد خودپردازهای بانکها با 14 بانک، معادل 2289 دستگاه بود که در سال 94 به 41هزار دستگاه رسیده و طی این مدت 18 برابر شده است. هشت بانک بزرگ که بیش از 1000 شعبه فعال دارند 65درصد خودپردازها را در اختیار داشتهاند.
تعداد خودپردازها در بانک صادرات بیش از 4700، ملی 6500، ملت 3800، کشاورزی 2500، اقتصاد نوین 912، پارسیان 700، پاسارگاد 875، پست بانک 1558، تجارت 3700، سپه 2600، دستگاه بوده است.
سهم بانکها از بازار تعداد خودپردازها نیز شامل بانک صادرات بیش از 11درصد، ملت 9درصد، ملی 16درصد، اقتصاد نوین 2درصد، پارسیان 1درصد، پاسارگاد 2درصد، تجارت 9درصد، سپه 6درصد، کشاورزی 6درصد، بوده است.
120برابر شدن کارتخوانها
تعداد دستگاههای کارت خوان یا پز نیز در فروشگاهها از 18هزار دستگاه در سال 83 به حدود 3.8میلیون دستگاه در سال 94رسیده است.
تعداد کارتخوانها به ترتیب در بانک صادرات بیش از 444هزار، پارسیان 442هزار، پاسارگاد 248هزار، تجارت 237هزار، رفاه 270هزار، سامان 195هزار، سپه 105هزار، کشاورزی 105هزار، ملت 671هزار، ملی 496هزار دستگاه پز بوده است.
شهم بازار بانکها از کارت خوانها نیز به ترتیب در بانک صادرات بیش از 11درصد، پارسیان 11، پاسارگاد 6، تجارت 6، رفاه 6، سامان 5، سپه 2، کشاورزی 2، ملت 17، ملی 12درصد بازار پز بوده است.
10برابر شدن پایانه شعب
استفاده از پایانههای شعب نیز طی 12 سال 94- 1383 تقریبا 10 برابر شده و از 7522 دستگاه به 65350 دستگاه رسیده است. بانک ملی با 16500 دستگاه بیشترین سهم را در بازار پایانه شعب داشته است.
تعداد پایانه شعب به ترتیب در بانک صادرات بیش از 8230، اقتصاد نوین 1370، انصار 1535، پست بانک 6061، تجارت 4388، رفاه 2100، سپه 2690، کشاورزی 5183، ملت 4771، ملی 16500 و مسکن 5854 پایانه بوده است.
سهم بازار تعداد پایانه شعب به ترتیب در بانک صادرات بیش از 12درصد، اقتصاد نوین 2، انصار 2، پست بانک 9، تجارت 6، رفاه 3، سپه 4، کشاورزی 8، ملت 7، ملی 25 و مسکن 9درصد بوده است.
8/2 کارت هدیه به ازای هر ایرانی
تعداد کارتهای برداشت و هدیه نیز طی 9 سال 94- 1383 از 30.16میلیون در سال 86 به 225میلیون رسید که تقریبا 7 برابر شده است. استقبال مردم از کارتهای هدیه باعث شده که علاوه بر 17 بانک دولتی، تجاری و خصوصی که در سال 86 کارت هدیه و برداشت صادر میکردند در سال 94 حدود 29 بانک کشور به مشتریان خود کارتهای برداشت و هدیه ارائه میدهند و سرانه استفاده از کارتهای برداشت نیز به 2.8 کارت رسیده است. یعنی به ازای هر ایرانی 2.8 کارت هدیه صادر شده است.
بانکهایی که بیش از 10میلیون کارت برداشت و هدیه صادر کردهاند شامل بانک صادرات با بیش از 30میلیون، تجارت با 31میلیون، رفاه 11میلیون، سپه 19میلیون، کشاورزی 21میلیون، مسکن 11میلیون، ملت 32میلیون، ملی 24میلیون کارت صادر کردهاند.
سهم بانکها از کارتهای برداشت و هدیه نیز به ترتیب صادرات 13درصد، ملت 14، ملی 11، تجارت 14، کشاورزی 9درصد، سپه 8درصد، مسکن 5درصد، رفاه 5درصد بوده است.
بانکهای اقتصاد نوین، انصار، پارسیان، پاسارگاد، پست بانک و سامان، نیز هریک به تنهایی بین 3 تا 6میلیون کارت هدیه و برداشت صادر کردهاند.
تعداد کارتهای هدیه طی 9 سال اخیر 13 برابر شده و از 8میلیون در سال 86 به 110میلیون در سال 94 رسیده است.
6 برابر شدن کارتهای اعتباری
در سال 86 تنها 6 بانک کارت اعتباری صادر کرده بودند اما در سال 94 حدود 20 بانک کشور کارت اعتباری صادر کردهاند. تعداد کارتهای اعتباری از 264هزار در سال 86 به 1/7میلیون کارت در سال 94 رسیده و بانکهای ملی، صادرات وپارسیان بیشترین تعداد کارت اعتباری را صادر کردهاند.
بانک صادرات با 344هزار، ملی 807هزار، پارسیان 257هزار، پاسارگاد 53هزار، اقتصاد نوین 40هزار، مسکن 44هزار، ملت 20هزار، کشاورزی 40هزار، مسکن 44هزار، کارت اعتباری صادر کردهاند.
سهم این بانکها از بازار کارتهای اعتباری به ترتیب بانک صادرات با بیش از 20درصد، ملی 48درصد، پارسیان 15درصد، پاسارگاد 3درصد، اقتصاد نوین 2درصد، کشاورزی 2درصد، مسکن 2درصد و ملت 1درصد، بوده است.
تعادل