با وجود مخالفت‌هایی که در داخل آمریکا و همچنین از جانب رژیم صهیونیستی و برخی از کشورهای عربی با اجرای برجام وجود داشت، اجرای این توافق آغاز شده و آنچه بیش از هر موردی به چشم می‌آید تکاپوی گسترده کشورهای غربی برای احیای روابط اقتصادی با ایران است.
علاوه بر آن انتظار می رود که با اجرای برجام، روابط دیپلماتیک ایران با کشورهای دیگر نیز وارد مرحله جدیدی شود. در همین رابطه برای ارزیابی بهتر تاثیرات توافق هسته ای ایران و کشورهای ۱+۵ با پروفسور «آلن بن میر» به گفتگو نشستیم.
بن میر از اساتید روابط بین الملل دانشگاه نیویورک و از کارشناسان مرکز امور بین الملل نیویورک است. وی همچنین از مشاوران وزارت خارجه آمریکا است. متن این گفتگو به شرح زیر است:
*همانطور که مطلع هستید اجرای برجام از هفته گذشته آغاز شده است. به نظر شما این روند چه تاثیراتی می تواند داشته باشد؟
توافق هسته‌ای ایران را باید به عنوان یک روند ادامه دار که می‌تواند سالها ادامه داشته باشد در نظر گرفت. این توافق همچنین می تواند برای سنجش پایداری و توسعه مواردی که بر سیاست‌های داخلی و خارجی ایران تاثیر دارند مطرح باشد به نحوی که ایران با اقدامات شایسته خود نشان دهد که چگونه می‌خواهد به خواسته خود یعنی تبدیل شدن به یک بازیگر مهم در سطح بین الملل برسد.
در این رابطه می‌توان ایران را با آلمان مقایسه کرد؛ کشوری که در دو جنگ جهانی شکست خورده بود اما در دوران پس از جنگ آلمان تبدیل به مرکز اقتصادی و سیاسی اروپا شد. آلمان این موقعیت را بدون آنکه حتی یک گلوله شلیک کند بدست آورد. بدون اینکه بخواهم این دو کشور را بطور مستقیم مقایسه کنم ایران تقریبا تمامی اجزایی را که آلمان داشت را دارد و می تواند به عنوان یک کشور صلح طلب، سازنده و همکار برای تمامی همسایگان خود مطرح باشد.
*اجرای برجام با شدت گرفتن تنش‌های میان ایران و عربستان همراه شده است، به نظر شما آیا امکان بهبود روابط دو کشور وجود دارد و بطور کلی ادامه تنش میان آنها چه تبعاتی خواهد داشت؟
شکی در این مورد نیست که تنش‌های میان ایران و عربستان با توجه به اعدام شیخ نمر بدتر از قبل شده اند. دو کشور پیش از این در عراق، یمن و سوریه با یکدیگر دچار اختلاف شده بودند و اوج این اختلافات در سوریه بود که ایران و روسیه از حکومت سوریه حمایت کرده و خواستار بقای آن بود اما عربستان از گروه های شورشی حمایت می کرد و خواستار براندازی آن بود.
درست است که عربستان و ایران با یکدیگر اختلافات زیادی دارند اما آنها یک دشمن مشترک دارند که آن هم داعش است. برای از بین بردن اختلافات میان این دو کشور لازم است تا موقعیت آنها را در برابر داعش گوشزد کرده و پس از شکست این گروه به فکر حل دیگر مسائل موجود در خارومیانه باشیم.
مطمئن باشید که اختلافات در منطقه اگر نگوئیم برای چند دهه دست کم برای چند سال ادامه خواهد داشت و راه حل پایان جنگ در سوریه، عراق و یمن تا زمانیکه اختلافات میان ایران و عربستان بطور کامل از بین نرفته و ریاض و تهران بطور کامل وارد همکاری با یکدیگر نشوند بدست نخواهد آمد. حل اختلافات و ایجاد همکاری میان ایران عربستان بسیار مشکل اما محتمل است.
*تلاش‌هایی در جریان است تا مذاکرات صلح سوریه به نتیجه برسد به نظر شما ایران و روسیه چه نقشی در این فرایند دارند؟
در مورد سوریه، حضور ایران و روسیه برای یافتن یک راه حل پایدار برای پایان دادن بحران این کشور ضروری است. این یک حقیقت است و راهی جز قبول آن وجود ندارد.
باید این نکته را متذکر شوم که اگر منافع این کشورها تامین نشود ممکن است حتی مذاکرات صلح به نتیجه نرسد. در این زمینه باید آمریکا فعالیت خود را بیشتر کند چون به خاطر اقدام ناکافی واشنگتن روسیه و ایران نقش خود را در سوریه افزایش داده اند.
خبرگزاری مهر