افزایش قیمت زعفران در سال جاری منجر به عقب‌نشینی خریداران خارجی شد.
همین عامل دلیلی شد که صادرات این محصول با کاهش مواجه و صادرکنندگان متضرر شوند.
۳۱۰ تن تولید زعفران
رییس اتحادیه فروشندگان زعفران خراسان رضوی می‌گوید: در ۹ماهه سال جاری، ۳۱۰ تن زعفران در استان‌های خراسان رضوی و خراسان جنوبی تولید شده است.
البته این میزان تولید در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته حدود ۲۰درصد افزایش را نشان می‌دهد.
غلام رضا میری می‌افزاید: متاسفانه زعفران خراسان بزرگ (رضوی ـ جنوبی) در حوزه صادرات با کاهش روبه‌رو بوده است.
علت کاهش صادرات زعفران، مشکلاتی است که برسرراه زعفران وجود دارد. به عنوان نمونه، عمده مشکلات صادرات زعفران نوسان قیمت است؛ در اردیبهشت امسال حدود ۵۰درصد یعنی هر کیلو ۲میلیون و ۵۰۰ هزار تومان افزایش قیمت داشتیم.
رییس اتحادیه فروشندگان زعفران خراسان رضوی تصریح می‌کند: در حالی که قبل از این افزایش قیمت روند صعودی صادرات زعفران ۲۸ درصد بوده است، متاسفانه بعد از این افزایش قیمت تا به امروز با کاهش ۳۸ درصدی در زمینه صادرات این محصول مواجه شده‌ایم.
با توجه به نوسانات قیمتی که در بازار زعفران رخ داد، صادرکنندگان خسارت سنگینی از این مسئله متحمل شدند.
میری بیان می‌کند: در آذر امسال بعد از برداشت محصول زعفران با توجه به اینکه حدود ۳۱۰ تن تولید داشتیم ولی چون بازارداخلی در رکود به سر می‌برد، در این زمینه با کاهش صادرات مواجه شدیم، متاسفانه نبود نظارت بر بازار و کنترل نشدن قیمت‌ها و سپردن بازار به‌دست دلال‌ها باعث شد که حدودیک میلیون و۵۰۰هزارتومان در هرکیلو با افزایش قیمت روبه‌رو شویم.
به گفته رییس اتحادیه فروشندگان زعفران خراسان رضوی، افزایش قیمت باعث شد خریداران خارجی زمانی که از ما درخواست خرید زعفران کردند، به دلیل این افزایش قیمت عقب‌نشینی کنند.
همین عامل دلیلی شدکه صادرات با کاهش مواجه و صادرکنندگان متضرر شوند. بنابراین با وجود این مشکلات صادرکنندگان رغبت نمی‌کنند بازاریابی کنند و به دنبال افزایش صادرات باشند.
میری تاکید می‌کند: وقتی شاهد این نوسانات قیمت زعفران هستیم در چنین شرایطی نمی‌توانیم با مشتری قرارداد امضا کنیم، بنابراین در این زمینه بایدتلاش کنیم که زعفران را به دنیا صادرکنیم و برای تحقق این امر باید در بازارهای جهانی و نمایشگاه‌های بین‌المللی حضورفیزیکی داشته باشیم که بتوانیم بازاریابی وبازارسازی کنیم. ولی اجرای این امر به دلیل کمبود نقدینگی بسیارمشکل است و توان اینکه زعفران را خریداری و در انبار ذخیره کنیم را نداریم.
وی با اشاره به اینکه سالانه حدود ۲۰۰ تن زعفران صادر می‌شود، بیان می‌کند: صادرات این ۲۰۰ هزارتن زعفران رافقط ۲۰ نفر انجام می‌دهند، بنابراین آنقدر نقدینگی نداریم که بتوانیم در انبار به مقدار زیادی زعفران ذخیره و به تعهداتی که به مشتری می‌دهیم عمل کنیم، پس با استفاده از این موقعیت جلوی افزایش قیمت هم گرفته می‌شود.
رییس اتحادیه فروشندگان زعفران خراسان رضوی اظهار می‌کند: برای رفع این مشکلات پیشنهاد ما این است که دولت تسهیلاتی در اختیار صادرکننده قرار دهد تا صادرکننده بتواند زعفران را یا به صورت انفرادی یا به صورت جمع، خریداری و این مقدار زعفران را برای تنظیم بازار نگهداری کند که هر زمان بازار دستخوش دلالی شد از زعفران ذخیره شده به بازار تزریق شود که با افزایش قیمت هم مواجه نشویم.
در این صورت است که می‌توانیم با اطمینان خاطر، با مشتری قرارداد ببندیم.
تسهیلات ارزان اسپانیا را جلو انداخت
میری با اشاره به اینکه در حال حاضر ۴۷ کشور دنیا در ۵ قاره جهان از ایران زعفران خریداری می‌کنند و زعفران ایرانی را می‌شناسند، می‌گوید: بنابراین این سوال پیش می‌آید که چرا با اینکه ۹۲ درصد تولید زعفران در کشور ما انجام می‌شود ولی مدیریت بازار این محصول در دست کشوراسپانیا است؟
دلیل این است که بانک‌های اسپانیایی تسهیلاتی با سود ۱/۵درصد دراختیار تاجران قرار می‌دهند و تاجران اسپانیایی با این ۱/۵ درصد، زعفران ایران را خریداری و درانبار ذخیره می‌کنند و قرارداد یک ساله می‌بندند. در این صورت است که می‌توانند بازار را مدیریت کنند.
وی با بیان اینکه کیفیت زعفران این استان بسیار بالاست، تصریح می‌کند: زعفران ایرانی جایگاه بسیار مطلوبی در بازارهای جهانی دارد، استان خراسان رضوی سابقه طولانی در تولید زعفران دارد، تاجران و صادرکنندگان با ریسک‌هایی که انجام می‌دهند به خریداران خارجی نشان دادند که به تعهدات‌شان عمل می‌کنند.
بازاریابی در اولویت
رییس اتحادیه فروشندگان زعفران خراسان رضوی با بیان اینکه سطح زیر کشت زعفران در خراسان جنوبی و رضوی ۹۴هزار هکتار است، اظهار می‌کند: با توجه به اینکه سطح زیر کشت زعفران در ۲۳استان کشور روز به روز در حال افزایش است و راندمان تولید از ۳/۵ کیلو به ۸ کیلو افزایش پیدا می‌کند.
بنابراین با این مقدار تولیدی که در آینده خواهیم داشت حدود ۸۰۰ هزار تن زعفران پیش‌بینی می‌شود.
باید تلاش کنیم زمینه بازاریابی و بازارسازی را فراهم کنیم، اگر نتوانیم این زمینه را فراهم کنیم متاسفانه در تولیدزعفران دچار مشکل خواهیم شد و ضرر و زیان شدیدی به کشاورزان کشور ما وارد می‌شود.
میری می‌افزاید: لغو تحریم‌ها می‌تواند بسیار کارآمد باشد، امیدواریم مشکلات حمل‌ونقل، نقل و انتقال پول، و رفت و آمد صادرکنندگان با برداشته شدن تحریم‌ها برطرف شود و بازار صادراتی رونق پیدا کند و تاجران بتوانند در بازارهای صادراتی ورود پیدا کنند و ضررهایی که در این سال‌های گذشته کشیدند، جبران شود.
رییس اتحادیه فروشندگان زعفران خراسان رضوی بیان می‌کند: نشان(برند)سازی هم ثبات قیمت در بازار را به دنبال دارد.
وقتی می‌توانیم در بازار نشان(برند) شویم که بتوانیم در بازار ورود پیدا کنیم، اما وقتی در بازارهای هدف ورود موقت داریم، طبیعی است که نمی‌توانیم نشان(برند)سازی کنیم.
یک نشان(برند) سال‌ها طول می‌کشد که دربازارهای جهانی معروف شود، بنابراین وقتی در بازارهای هدف ثبات نداشته باشیم، دچارمشکل می‌شویم.
وی تاکید می‌کند: استان خراسان رضوی در حوزه بسته‌بندی موقعیت بسیار خوبی دارد، درحال حاضر حدود ۴۵۰ تن ظرفیت بسته‌بندی داریم درحالی که کل زعفران تولیدی ما ۳۱۰ تن است. امیدواریم با توجه به رفع تحریم‌ها بتوانیم زعفران را به کشورهای اروپایی هم صادر کنیم.
توجه ویژه به کالای استراتژیک خراسان
رییس کمیسیون تجارت اتاق بازرگانی خراسان رضوی با اشاره به اینکه محصول زعفران درزمینه کاشت وبرداشت با مشکلاتی روبه‌رو است، می‌گوید: باید به محصول زعفران به عنوان یکی از کالاهای استراتژیک درخراسان، توجه ویژه‌ای شود.
در زمان برداشت زعفران ضمن اینکه باید به کشاورز توجه شود، همچنین در حوزه تجارت باید به صادرکنندگان هم تسهیلات پرداخت شود تابتوانند در فصل برداشت با قیمت مناسب از کشاورزان خریداری کنند.
محمد حسین روشنک در گفت‌وگو با صمت می‌افزاید: در حوزه بسته‌بندی دربازارهای جهانی باید تلاش کنیم که بسته‌بندی مطلوب‌تری ارائه دهیم. مشکلاتی که در زمینه تجارت زعفران وجود دارد این است که زعفران را با هر شکل و بسته‌بندی صادر کنیم، شکل این بسته‌بندی‌ها را دوباره عوض و به اسم همان کشور صادر می‌کنند.
روشنک تصریح می‌کند: لغو تحریم‌ها در حوزه صادرات زعفران وکالاهای انحصاری بسیار موثرخواهد بود، چون تاکنون مشکلاتی که در این زمینه داشتیم برگرداندن پول صادرات کالا بود که به طور حتم بعد از رفع تحریم‌ها این مشکلات کمتر خواهد شد، بنابراین بهتر می‌توانیم بازارهای هدف را رصد کنیم و به فعالیت در این حوزه ادامه دهیم.
رییس کمیسیون تجارت اتاق بازرگانی خراسان رضوی بیان می‌کند: این محصول در اشتغال روستاییان بسیار موثر بوده است، تعداد بسیاری از روستاییان و کشاورزان در بخش‌های کاشت، داشت و برداشت زعفران مشغول به فعالیت هستند.
نکته پایانی
به گفته کارشناسان، برای اینکه توان مدیریت بازارجهانی را داشته باشیم نیاز به یک بازار باثبات، احساس می‌شود. بنابراین وقتی بازار باثباتی به‌دست آوریم، می‌توانیم نه تنها درکشورهای هدف صادراتی حال حاضر، بلکه در بقیه کشورهای هدف صادراتی دیگر هم حضور پیدا کنیم و صادرات زعفران را گسترش دهیم و به عنوان نشان(برند) ملی ایران این محصول را به دنیا عرضه کنیم.
گسترش صمت