در بزرگ‌ترین همایش معدنی خاورمیانه با عنوان «ششمین همایش چشم‌انداز صنعت فولاد و معدن ایران با نگاهی به بازار» برگزار شد، غول‌های صنعت فولاد جهان گردهم آمدند تا به تحلیل جایگاه جدیدی که فولاد ایران در دوران پساتحریم خواهد داشت، بپردازند.
افراد مهمی به این بهانه به ایران آمده‌اند که توجه به نظرات این کارشناسان می‌تواند برای آینده این صنعت در کشورمان مفید واقع شود. به همین بهانه مصاحبه‌ای اختصاصی با یکی از شرکت‌کنندگان خارجی این همایش انجام داده است. خانم دایانا کینچ، سردبیر ارشد بخش فولاد نشریه پلتس بوده. نشریه پلتس یک منبع موثق اطلاعات و قیمت‌های جهانی انواع انرژی و فلزات است و تحلیل‌های آن معیاری برای برآورد وضعیت بازار مواد مختلف از جمله فولاد محسوب می‌شود. در این مصاحبه اختصاصی از کینچ پرسیدیم با توجه به آنکه محوریت همایش فولاد امسال که به میزبانی برگزار شده، بحث چگونگی خروج از رکود است و با توجه به اینکه بخش فولاد نشریه پلتس به سردبیری ایشان، بولتنی در باب وضعیت فولاد ایران هم تهیه کرده است، پیش‌بینی وی از شرایط توسعه صنعت فولاد ایران در دوران پساتحریم چگونه است؟
وی در پاسخ گفت: «فکر می‌کنم پرسش اصلی این است که بعد از لغو تحریم‌ها چه اتفاقی برای فولاد ایران در برنامه توسعه رخ خواهد داد چون می‌دانیم که ایران یک برنامه عظیم توسعه در دستور کار دارد و در برنامه اقتصادی بیست ساله ایران پیش‌بینی شده که ظرفیت تولید فولاد تا سال 2025 به دو برابر افزایش یابد و به 55 میلیون تن برسد. پرسش بزرگ این است که اگر قرار است ایران به چنین هدفی برسد، منابع مالی آن چگونه تامین می‌شود.» وی در مورد وضعیت بازار جهانی فولاد افزود شاهد هستیم که صنعت فولاد جهان را مازاد ظرفیت فراگرفته است، به‌ویژه در چین که سالانه 400 میلیون تن مازاد ظرفیت وجود دارد و چندین میلیون تن دیگر نیز در بسیاری از دیگر کشورهای جهان به چشم می‌خورد. چون صادرات چین بازارهای جهان را اشباع کرده است؛ بنابراین اگر ایران قصد تولید فولاد طی ده سال آینده را دارد این پرسش مطرح است که این فولاد در کجا به فروش خواهد رسید؛ آیا این محصول قرار است در ایران به فروش برسد؟
به بیان دیگر آیا قرار است بازار داخلی فولاد ایران رشد کند؟ این بازار حالا چه مصرفی دارد و قرار است چه تحولاتی در صنعت ساخت‌و‌ساز روی دهد؛ آیا قرار است این صنعت رشد کند یا اینکه ایران قصد دارد این محصول خود را صادر کند؟ این پرسش مهمی است. کینچ در پاسخ به پرسش دیگر درباره اینکه حضور فاینانسورهای خارجی تا چه حد می‌تواند به توسعه صنعت فولاد ایران کمک کند، گفت: « امضای قراردادهای فاینانس بین ایران و کشورهای خارجی خبر بسیار مثبتی بود. آنچه که ما می‌شنیدیم این بود که صنعت فولاد ایران نتوانسته است به اندازه کل پتانسیل‌هایش توسعه یابد چون به‌خاطر تحریم‌ها به جدیدترین تکنولوژی‌ها و تجهیزات دسترسی نداشته است و تکنولوژی‌های خود را از چین و هند وارد می‌کرده و به کشورهایی که از تکنولوژی‌های پیشرفته‌تر برخوردار بودند، دسترسی نداشته است. این برای صنعت فولاد ایران بسیار مهم است که حالا می‌تواند سرمایه‌گذاری مشترک انجام دهد و امید می‌رود قراردادهای تجاری با کشورهای پیشرفته امضا کند تا بتواند تکنولوژی آنان را وارد کند چون واضح است که وقتی تکنولوژی برتر را در اختیار داشته باشید می‌توانید از بهره‌وری بالاتری نیز برخوردار باشید و این به آن معناست که محصولات رقابتی‌تری را تولید خواهید کرد.»
وی با اشاره به اینکه مشاوران اروپایی بر این باورند که ایران یک تولیدکننده رقابتی فولاد محسوب می‌شود؛ اما واقعیت این است که ایران در تولید فولاد رقابتی عمل نمی‌کند چون هزینه‌های تولید این محصول در ایران بالاست و این موضوع رقابت ایران با چین را دشوار می‌کند، افزود: «به‌نظر من این بسیار عالی است که شرکت‌های اروپایی همچون دانیلی ایتالیا به ایران بیایند. اروپایی‌ها نخستین نمایندگانی بودند که به ایران آمدند چون بر این باورند که ایران کشوری با پتانسیل‌های بالاست و یکی از معدود بازارهای بزرگ جهان است که هنوز مورد بهره‌برداری کامل قرار نگرفته است. ایران یکی از کشورهای بزرگ در حال توسعه است که تحت سلطه چین یا کشور دیگری قرار نگرفته است؛ بنابراین رقابت بر سر این است که چه شرکت‌هایی زودتر با ایران قرارداد امضا کنند، به همین دلیل ایتالیایی‌ها با شرکت دانیلی خودشان زودتر وارد عمل شدند. البته این شرکت تنها در حوزه فولاد قرارداد امضا نکرده است و قراردادهایی در حوزه‌های دیگر نیز داشته است.
ایتالیایی‌ها، آلمانی‌ها، فرانسوی‌ها و سایر کشورها هم در این راستا گام برداشته‌اند. این خبر بسیار مثبتی است و به ایران کمک می‌کند که زیرساخت‌های بهتری برای تولید در اختیار داشته باشد و قراردادهای تجاری بیشتری را امضا کند.» وی افزود: البته نحوه همکاری این شرکت‌ها هم مهم است و اینکه آیا در حوزه فاینانس هم همکاری خواهند کرد یانه. برای سرمایه‌گذاران جدید یکی از مشکلات ایران کمبود زیرساخت‌هاست چه زیرساخت‌های مالی و چه زیرساخت‌های لجستیکی. بی‌تردید اتصال بانک‌های ایرانی به شبکه بانکی بین‌المللی می‌تواند بحث اعتبار اسنادی (ال‌سی) را برای شرکت‌ها تسهیل کند تا برای صادرات خود از آن استفاده کنند. پرسشی که اکنون مطرح هست این است که این فرآیند چقدر زمان خواهد برد و اینکه اگر قرار است ایران فولاد بیشتری صادر کند، تصوری که عموم بر آن متفق‌القولند، آیا بازار به آن نیاز خواهد داشت؟ خانم کینچ با اشاره به اینکه پیش از این در تحلیل‌ها چندان نام ایران شنیده نمی‌شد؛ اما این روزها هرجا که بحث از قیمت فولاد هست، نام ایران را می‌شنویم، افزود: «گویی ایران به یک نقش‌آفرین جدید در بازار جهانی فولاد تبدیل شده است.»
دنیای اقتصاد