براساس گزارش شاخص قیمت کالاهای وارداتی بهار 90 تا تابستان 94 مرکز آمار، در سال 93 شاخص واردات گروه«ماشین‌آلات و وسایل مکانیکی، ادوات برقی و...» نسبت به سال گذشته خود 58/5درصد افزایش یافته و در مقابل واردات کالاهایی همچون حیوانات زنده و محصولات حیوانی و چربی‌ها و روغن حیوانی به طرز چشمگیری کاهش یافته که به‌معنای رفع نیاز این دست از کالاها با تولید داخل است؛ به‌طوری‌که در سال 91 واردات حیوانات زنده و محصولات حیوانی از لحاظ ارزشی32/4درصد و چربی‌ها و روغن حیوانی 28/8درصد نسبت به سال قبل خود افزایش پیدا کرده بود، اما در سال 93 این اعداد به‌ترتیب به منفی 0/1 و منفی 7/1درصد تقلیل یافته است و داده‌های بهار و تابستان 94 هم نشان می‌دهد شاخص قیمت کل این گروه از کالاها همچنان رو به کاهش است. اما در سال 91 بیشترین افزایش قیمت در کالاهای وارداتی را گروه کالایی پوست خام و چرم با 149درصد تجربه کرد و کمترین افزایش قیمت هم مربوط به گروه چوب و اشیای چوبی بود.
کاهش تورم کالاهای وارداتی با اهمیت
جالب است که در سال 93 هیچ یک از گروه کالاهای وارداتی نسبت به سال قبل ارزان‌تر نشده و قیمت کالاهایی مانند محصولات شیمیایی نزدیک به دو برابر افزایش پیدا کرد.
در نظام آمارهای قیمت، کالاهای وارداتی برای مقاصد متعددی به‌کار گرفته می‌شوند. شاخص قیمت کالاهای وارداتی، روند تغییر قیمت محصولات عرضه‌شده از خارج به داخل کشور طی دوره زمانی مشخص را نشان می‌دهد و با توجه به اینکه قیمت کالاهای وارداتی یکی از مهم‌ترین عوامل اثرگذار بر میزان مبادلات خارجی کشورها و نیز یکی از عوامل تعیین‌کننده رابطه مبادله است، تغییرات آنها از اهمیت بالایی برخوردار است.
بر پایه گزارش مرکز آمار ایران، درصد افزایش آنها نسبت به سال قبل به ترتیب برابر با 65/7، 82/6 و 50/9 درصد است. در این گزارش شاخص قیمت کالاهای وارداتی بهار ۱۳۹۰ تا تابستان ۱۳۹۴ آورده درصد تغییرات فصلی (ریالی، ۱۰۰ = ۱۳۹۰) شاخص قیمت کالاهای وارداتی در فصول بهار، تابستان، پاییز و زمستان سال ۱۳۹۱ به ترتیب برابر با 12.4، 9.3، 15.6 و 42.7درصد است.
درصد تغییرات فصلی در فصول بهار، تابستان، پاییز و زمستان سال ۱۳۹۲ به ترتیب برابر با 10/4، 11/5، 10/9 و 11/4درصد است. همچنین درصد تغییرات فصلی در تمام فصول سال ۱۳۹۳ به ترتیب برابر با 10/1، ۱۲، 9.2 و 11/1درصد است. همچنین شاخص قیمت کالاهای وارداتی (دلاری، ۱۰۰ = ۱۳۹۰) در سال‌های ۱۳۹۱ تا ۱۳۹۳ به ترتیب برابر با 31/4، 172/7 و 243/3 درصد است که درصد افزایش آنها نسبت به سال قبل به ترتیب برابر با 31/4، 31/5 و 40/8درصد است.
درصد تغییرات فصلی شاخص قیمت کالاهای وارداتی در فصول سال ۱۳۹۱ به ترتیب برابر با 8.4، ۹، هشت و منهای 0/7درصد است.
تورم کالاهای وارداتی در تابستان 94
درصد تغییرات فصلی در فصول سال ۹۲ به ترتیب برابر با 7/8، 9/8، 9/2 و 11/1درصد است. همچنین درصد تغییرات فصلی در فصول سال ۱۳۹۳ به ترتیب برابر با 7/8، 9/4، 7/3 و 8/5درصد است. شاخص مقدماتی قیمت کالاهای وارداتی (ریالی، ۱۰۰ = ۱۳۹۰) در فصول بهار و تابستان ۱۳۹۴ به ترتیب برابر با 599/1 و 686.3 درصد است که درصد افزایش آنها نسبت به فصل قبل به ترتیب برابر با 13/5 و 4/6 درصد است.
در حالی که شاخص مقدماتی قیمت کالاهای وارداتی (دلاری، ۱۰۰= ۱۳۹۰) در فصول بهار و تابستان سال ۱۳۹۴ به ترتیب برابر با 299/8 و 331/4 است، درصد افزایش آنها نسبت به فصل قبل به ترتیب برابر با 9/9 و 10/5درصد است. درمجموع از سال 91 تاکنون درصد تغییر شاخص قیمت کل کالاهای وارداتی روند رو به نزولی داشته است؛ به‌طوری‌که سال 91 برای این شاخص عدد 65/7ثبت شده و در سال 92 این عدد به 82/6 می‌رسد اما در سال 93 این شاخص به 50/9 درصدکاهش پیدا می‌کند.
پوست خام و چرم صدرنشین جدول تورم
تورم سالانه گروه‌های مختلف کالاهای وارداتی نیز نشان می‌دهد، در سال 93 و دو فصل ابتدایی سال 94 شیب افزایش قیمت این کالاها بسیار کندتر از سال‌های 91 و 92 حرکت کرده به‌طوری‌که در اعداد ثبت‌شده برای هریک از این گروه‌ها در فصل منتهی به فصل جاری نسبت به دوره مشابه سال قبل خود با کاهش زیادی روبه‌رو بوده است، هرچند در برخی گروه‌های کالایی همچون پوست خام و چرم با تورم 96/9درصدی روبه‌رو هستیم، البته ضریب اهمیت این گروه از کالاهای وارداتی بسیار ناچیز و درحد 0/05درصد است.
در میان گروه‌های مختلف کالاهای وارداتی گروه فلزات معمولی و مصنوعات آنها و ماشین‌آلات و وسایل مکانیکی به‌ترتیب با 17/15 و 26/77درصد از بیشترین ضریب اهمیت برخوردارند.
یافته‌های مرکز آمار نشان می‌دهد دولت یازدهم اگرچه توانسته تا حد زیادی ترمز افزایش قیمت این گروه کالاها را بکشد، اما این دو گروه همچنان از تورم بالایی برخوردارند. به‌طوری‌که فلزات معمولی و مصنوعات آنها در بهار و تابستان 94 به‌ترتیب تورم سالانه 33/4 و 33/6درصد را ثبت کرده‌اند، البته این اعداد باز هم در مقایسه با 4فصل سال‌ها 91 و 92 از وضعیت بسیار بهتری برخوردارند.
تورم سالانه این گروه از کالاهای وارداتی در یکی از فصل‌ها سال 92 تا 51/1درصد هم پیش رفته بود.
یکی دیگر از نکات مورد توجه در گزارش مرکز آمار اعداد ثبت‌شده در تورم سالانه محصولات صنایع غذایی است که به‌طور مستقیم با سفره مردم سروکار دارد. این گروه از کالاهای وارداتی که در فصل‌های مختلف سال 92 تورم سالانه بیشتر از 20درصد داشت در 2فصل ابتدایی سال جاری توانسته به تورم یک درصدی دست یابد. در بهار و تابستان امسال بعضی از کالاهای وارداتی نیز نه‌تنها قیمت‌شان افزایش نیافته، بلکه ارزان‌تر هم شده‌اند. حیوانات زنده و محصولات حیوانی ازجمله این کالاها هستند.
در حالی که در این گروه از کالاها در بهار و تابستان 92 به‌ترتیب تورمی 45/9 و 60/8درصدی را تجربه کرده بودند، در طول نیمه ابتدایی سال 94 به منفی 2/4 و منفی 3/9درصد رسیده‌اند.
تعادل