همچنین کاهش قیمت تمام شده برای تولید رقابتی ضروری به نظر می‌رسد. حال در شرایطی که امکان همکاری با کشورهای خارجی برای فولادسازان کشور تسهیل شده این پرسش مطرح می‌شود که آیا انتقال دانش فنی از کشورهای خارجی ضروری به نظر می‌رسد یا باید به دنبال راهکارهای دیگری برای رقابتی کردن صنعت فولاد بود؟
تولید محصول رقابتی نکته‌ای است که رییس هیات عامل سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی ایران (ایمیدرو) نیز بر آن تاکید می‌کند و معتقد است در سال جدید و با درنظر گرفتن اینکه برداشته شدن تحریم‌ها امکان همکاری با کشورهای خارجی را فراهم کرده باید از تمامی این فرصت‌ها برای رونق صنعت فولاد به نحو مطلوب استفاده کرد.
مهدی کرباسیان گفته است به نظر می‌رسد رشد روزافزون علم و فناوری باعث بروز نیازها و خواست‌های جدید از صنعت فولاد شده و توقعات از این صنعت را بالا برده که از مهم‌ترین این نیازها می‌توان به ارتقای کیفیت محصولات صنایع پایین‌دستی، افزایش سرعت تولید، کاهش مصرف انرژی، افزایش بازدهی تولید سایر صنایع و ساخت فولادهایی برای تامین ویژگی‌های مکانیکی مطلوب مانند استحکام بسیار بالا اشاره کرد.
روش‌های جدید تولید
آنطور که مهدی کرباسیان می‌گوید شرکت‌های بزرگ فولادی برای پوشش تقاضاهای مبتنی بر فناوری، پژوهش‌هایی در جهت بهبود و توسعه فرآیندهای موجود، روش‌های جدید تولید، توسعه بازار و پاسخ به نیازهای جدید بازار، کاهش میزان آلایندگی‌ها، پژوهش‌هایی در عرصه بازیابی مواد، تلاش برای حذف برخی فرآیندهای موجود (مانندجایگزینی سنگ‌آهن به جای گندله در واحدهای احیای مستقیم) و مواردی از این دست را آغاز کرده‌اند که چنین نگاهی باعث رشد چشمگیر و چندجانبه صنعت فولاد در دنیا شده است.
کرباسیان در گفت‌وگو نشریه انجمن فولاد گفته است تعدادی از شرکت‌های پیشرو در فناوری تولید فولاد، به حذف برخی از فرآیندها در تولید این فلز پرمصرف روی آورده‌اند که این امر کاهش مصرف انرژی برق، آب و کاهش گازهای خروجی مضر را به همراه دارد که با توجه به این موارد، کشور ما نیز برای تحقق ظرفیت ۵۵ میلیون تنی تولید فولاد، ناگزیر به بهره‌گیری از دستاوردهای این حوزه است.
رییس هیات عامل ایمیدرو معتقد است تولید محصول بدون منظور کردن عوامل تاثیرگذار در قیمت تمام شده، امری به دور از منطق اقتصادی تلقی می‌شود و نمی‌توان کارخانه‌ای را خارج از اصل رقابت، بنا نهاد.
حال که با همت دولت یازدهم و حمایت‌های رهبر معظم انقلاب، شرایط برای ورود دانش فنی و منابع مالی فراهم شده، باید نهایت بهره را از شرایط موجود برد و زمینه را برای تولید محصولی فراهم کرد که میان تولیدات انبوه رقبای خارجی، قابلیت عرض اندام داشته باشد.
طرح‌های توسعه‌ای در مجاورت دریا
به گفته نصیرالدین ضوئی نیز یکی از شاخص‌های تاثیرپذیر در قیمت تمام‌شده نوع فناوری مورد استفاده در تولید فولاد است.
این کارشناس صنعت فولاد در گفت‌وگو با صمت معتقد است کشور ما به دلیل موقعیت جغرافیایی بسیار مناسبی که دارد بهترین فرصت را برای استفاده از بروزترین فناوری‌های فولاد دنیا در اختیار دارد و درحال‌حاضر هم بسیاری از تولیدکنندگان فولاد کشور مجهز به فناوری‌های روز دنیا هستند.
بنابر اظهارات ضوئی علاوه بر استفاده از فناوری‌های جدید برای تولید فولاد، جانمایی و موقعیت جغرافیایی برای اجرای طرح‌های توسعه فولادی در کشور با توجه مشکلات بحران آب و زیرساخت‌های حمل‌ونقل بسیار مهم و ضروری است همچنین طرح‌های توسعه و جدید فولادی در کشور بهتر است در کنار دریا ایجاد شود که هزینه حمل کاهش پیدا کند و صادرات نیز تسریع شود.
ضرورت کاهش قیمت تمام شده
مدیرعامل شرکت مهندسی معادن و فلزات «ام‌ام‌ای» نیز معتقد است: وضعیت صنعت فولاد و بازار صادراتی به گونه‌ای است که کاهش قیمت تمام شده به منظور رقابتی شدن این صنعت ضروری به نظر می‌رسد و روش‌های جدید تولید نیز در کاهش قیمت تمام شده و افزایش ارزش‌افزوده محصولات تولیدی تاثیرگذار است.
مرتضی آقاجانی اظهار کرد: منظور از روش‌های جدید تولید فولاد شامل بهره‌گیری از فناوری‌های جدید و روش‌ها و دستورالعمل‌های کاری است؛ استفاده از تجهیزات و فناوری‌های جدید برای تولید فولاد از لحاظ میزان مصرف مواد و انرژی و همچنین کیفیت و بازدهی اهمیت دارند زیرا این امر منجر به کاهش قیمت تمام شده می‌شود.
آقاجانی افزود: در بخش نیروی انسانی نیز باید شرایط را برای رقابتی شدن فراهم کرد یعنی هزینه نیروی انسانی باید کنترل شود و نیروهایی به کار گرفته شوند که بازدهی و کیفیت کار را افزایش دهند و از طرفی میزان حوادث و خسارات به حداقل برسد ضمن اینکه در دنیا نیز کارخانه‌های بزرگ فولادسازی از این روش‌ها برای تولید محصول رقابتی استفاده می‌کنند.
وی در پاسخ به این پرسش که آیا انتقال دانش فنی برای تولید رقابتی فولاد ضروری است، گفت: کشور ما صاحب دانش فنی در تولید فولاد نیست.
درواقع باید بر فناوری تولید فولاد مسلط بود و آن را بروز کرد و در این صورت است که می‌توانیم رقابت‌پذیر شویم. آقاجانی ادامه داد: با فناوری موجود می‌توان فولاد تولید کرد اما برای کاهش قیمت‌ها و تولید فولاد رقابتی باید از تجربه و دانش فنی مورد استفاده در کشورهای پیشرو و موفق در عرصه فولادسازی استفاده کرد.
مدیرعامل یک شرکت فعال در حوزه مهندسی معادن و فلزات عنوان کرد: کشور ما در بخش احیای مستقیم و گندله‌سازی موفق عمل کرده که استفاده از روش احیای مستقیم و کوره بلند برای تولید فولاد مزایایی دارد و این بستگی به ظرفیت‌ها و امکاناتی دارد که در هر کشوری موجود است.
وی خاطرنشان کرد: در ایران و برخی از کشورهای خلیج‌فارس که صاحب منابع گازی هستند استفاده از روش‌های احیای مستقیم برای تولید فولاد به صرفه است و در کشورهایی که صاحب منابع کک هستند روش کوره بلند مورد استفاده قرار می‌گیرد.
البته برای رعایت کردن شاخص‌های زیست‌محیطی روش احیای مستقیم و کوره‌های قوس الکتریکی در اولویت است.
آقاجانی گفت: ایران و کشورهای دیگر که از منابع گاز برخوردار هستند به سمت استفاده از روش احیای مستقیم می‌روند و سایر کشورهای دنیا بیش از ۹۰ درصد تولید فولاد را به روش کوره بلند انجام می‌دهند.
وی تصریح کرد: با استفاده از هر دو روش می‌توان فولاد با کیفیت تولید کرد اما در روش احیای مستقیم، سریع‌تر و مستقیم‌تر می‌توان به کیفیت بالاتر در تولید فولاد رسید ضمن اینکه فولادهای با کیفیت بالا را از طریق قراضه می‌توان تولید کرد زیرا با استفاده از این روش آلیاژسازی امکان‌پذیر می‌شود.
صمت