بررسی آمارها نشان می‌دهد که حق بیمه تولیدی در ۱۲ماهه منتهی به بهمن 94 با 12درصد رشد به بیش از 20هزار میلیارد تومان رسید و میزان خسارت پرداختی این دوره نیز با رشد 22/8درصدی به رقم 12هزار و 190میلیارد تومان رسید. براین اساس، نسبت خسارت این دوره با 5/4 واحد افزایش به 61درصد رسید، همچنین طی این مدت سهم بیمه‌های زندگی از پرتفوی صنعت بیمه به 11/8درصد افزایش یافت.
این موضوع نشان می‌دهد که تولید حق بیمه متناسب با رشد جمعیت، تورم و درخواست‌های جدید بیمه‌نامه شخص ثالث، درمان و رشته‌های دیگر افزایش نیافته و درحالی که خسارت‌های وارد شده، هزینه‌های بیمه و درمان، خسارت‌های شخص ثالث و سایر رشته‌ها رشد 22/8درصدی داشته اما حق بیمه‌ها نتوانسته به اندازه خسارت‌ها رشد کند.
نکته حایز اهمیت این است که در عملکرد 11ماهه سال 94 نسبت خسارت، یعنی نسبت خسارت پرداخت شده به حق بیمه تولید شده 60/8 درصد بوده که در مقایسه با سال قبل 5.5 واحد افزایش نشان می‌دهد و عملا با احتساب عوارض و مالیات شرکت‌های بیمه بیش از نیمی از حق بیمه تولید شده به خسارت‌دیدگان پرداخت شده است.
20 هزار میلیارد تومان حق بیمه
تعداد بیمه‌نامه‌های صادره در این مدت 11ماهه، 43/2میلیون فقره بوده و با 10/5درصد رشد و حجم حق بیمه‌های تولیدی، معادل 20هزار و 300میلیون تومان درآمد ایجاد کرده است. در این مدت 11ماهه، صنعت بیمه به 22/3میلیون مورد خسارت پرداخت کرده که در مقایسه با سال قبل 33درصد رشد داشته که این رشد ضرورت توجه دولت، مسوولان بیمه، نمایندگان مجلس و شرکت‌های بیمه را به تامل جدی در مورد رشد روزافزون تعداد و رقم خسارت‌ها مطرح کرده است.
نکته قابل توجه دیگر این است که 44/2درصد خسارت‌ها را بیمه دولتی ایران پرداخت کرده و فشار بر این شرکت دولتی به خاطر پرداخت خسارت ادامه دارد و نشان‌دهنده افزایش فشار بر دولت برای پوشش هزینه‌هاست.
همچنین 55/8درصد از خسارت‌های بازار بیمه توسط بخش غیردولتی جبران شده و اگرچه نشان‌دهنده افزایش حضور بخش خصوصی در بازار بیمه است، اما بدون تناسب‌سازی تعرفه و حق بیمه‌ها با هزینه‌های بیمه نمی‌توان انتظار تقویت حضور بخش خصوصی را در بازار بیمه داشت.
بر این اساس، مشخص است که رشد درآمد و تعرفه حق بیمه با رشد هزینه بهداشت و درمان، خسارت خودرو، نرخ دیه و سایر ریسک‌ها و خسارت‌ها در رشته‌های مختلف بیمه متناسب نیست و لازم است که در برخی موارد تعرفه‌ها و هزینه‌ها کاهش یابد، همچنین حق بیمه و درآمد فروش بیمه‌ها باید افزایش یابد تا تناسب بین هزینه و درآمد بیمه ایجاد شود.
در صورتی که این تعادل و تناسب ایجاد نشود نه‌تنها شرکت‌های بیمه را با مشکلات بسیار مواجه می‌کند، بلکه از کیفیت خدمات، گسترش مراکز خدماتی و طرف قرارداد بیمه نیز کاسته خواهد شد و به قول معروف دود آن اول به چشم بیمه شده‌ها و مردمی می‌رود که از شرکت‌ها و مراکز خدماتی انتظار خدمات بهتر دارند.
نمونه بارز این وضعیت، شرایط حاکم بر بیمه درمان است که اولا خسارت‌ها بالاتر از میزان درآمد این رشته است و دوم اینکه شرکت‌های بیمه قادر به گسترش مراکز و شعب ارائه خدمات درمانی و ارائه خدمات بیمه به رشته‌های مختلف درمان نیستند؛ درنتیجه مردم در مراجعه به مراکز درمانی با بیمه‌های متفاوت، سطح پوشش مختلف و کیفیت متفاوت مواجه می‌شوند و بسیاری از بیمه‌ها از دریافت خدمات و درمان با کیفیت محروم هستند. درصورتی‌که سایر عوارض و برداشت‌های متعلق به وزارت بهداشت و درمان، صندوق خسارت‌های بدنی، نیروی انتظامی و... نیز محاسبه شود مشخص است که در 11ماهه سال رقم قابل توجهی از حق بیمه‌ها خرج شده و تا پایان سال می‌توان انتظار داشت که با محاسبه هزینه‌های مختلف، شرکت‌های بیمه عملا با خسارت و زیان در بسیاری از رشته‌ها مواجه شوند.
فاصله 5 درصدی تولید حق بیمه و خسارت شخص ثالث
بررسی وضعیت رشته‌های بیمه‌یی نشان می‌دهد که بیمه شخص ثالث با وجود سهم 36/9درصدی از حق بیمه تولیدی 41/7درصد خسارت‌ها را به خود اختصاص داده و بین این دو بیش از 5 واحد درصد فاصله وجود دارد و این رشته مهم و پرفروش بیمه‌یی همچنان با عدم تناسب حق بیمه و خسارت‌ها مواجه است و شرکت‌های بیمه بخش قابل توجهی از فعالیت و درآمد خود را باید صرف خسارت‌های شخص ثالث کنند.
بررسی وضعیت رشته بیمه درمان نیز نشان می‌دهد که این رشته بیمه‌یی با 25/5درصد از حق بیمه‌های تولیدی معادل 32/4درصد از خسارت‌ها را به خود اختصاص داده و بیش از حق بیمه تولید شده خسارت ایجاد کرده است.
کارشناسان معتقدند که سهم بالای بیش از 32/4درصدی خسارت‌های بیمه درمان از کل خسارت‌ها در 11ماهه سال 94 رقم بالایی است و در ماه‌های پایان سال که هوا سردتر است و مراجعه به مراکز درمانی نیز بیشتر می‌شود، انتظار می‌رود که سهم بیمه درمان و خسارت‌های بیمه درمان بالاتر رفته و رقم قابل توجهی به خود اختصاص دهد.
با توجه به زیان این دو رشته مهم بیمه‌یی دولت و شرکت‌های بیمه باید با افزایش تعرفه‌ها و کاهش هزینه‌ها، وضعیت بیمه شخص ثالث و درمان را ساماندهی کنند زیرا با این وضعیت سهم خسارت این دو رشته بیمه‌یی هر روز رو به افزایش گذاشته و فشار بر شرکت‌های بیمه‌یی را افزایش می‌دهد و در نتیجه کار مردم، بیماران و خسارت‌دیدگان در دریافت خسارت‌ها نیز سخت‌تر می‌شود.
به عبارت دیگر کارفرمایان، بیمه شده‌ها و دولت باید به توافق اساسی برای پرداخت حق بیمه‌ها برسند و متناسب با میزان خسارتی که بیمه شده‌ها دریافت می‌کنند در پرداخت حق بیمه مشارکت کنند همچنین می‌توان برخی تعرفه‌ها و هزینه‌های خسارت را نیز کاهش دهد و ازجمله تعرفه درمان را متعادل کرد.
12/2 هزار میلیارد تومان خسارت پرداختی شرکت‌های بیمه حدود 121/9هزارمیلیارد ریال خسارت به بیمه‌گذاران پرداخت کردند که در مقایسه با ۱۱ماهه سال قبل 22/8درصد رشد نشان می‌دهد.
55/8 درصد از خسارت‌های بازار بیمه توسط بخش غیردولتی جبران شد و طی این مدت شرکت‌های بیمه 22/3میلیون مورد خسارت به بیمه‌گذاران پرداخت کرده‌اند که در مقایسه با ۱۱ماهه سال قبل ۳۳درصد رشد داشته است.
براساس این گزارش 41/7درصد از خسارت‌های بازار بیمه در رشته بیمه شخص ثالث و مازاد و 32/4درصد به بیمه درمان اختصاص یافته و بیمه‌های زندگی و بدنه اتومبیل نیز هر یک حدود 6/6 و 6/2 درصد از خسارت‌های پرداختی بازار بیمه سهم دارند.
این گزارش می‌افزاید: نسبت خسارت در این مدت معادل 60/8 درصد بوده که در مقایسه با مدت مشابه سال قبل 5/4 واحد افزایش نشان داد. نسبت خسارت ۹شرکت بیمه متقابل کیش، ملت، نوین، میهن، سینا، دانا، ایران، آسیا و کوثر(به ترتیب با: 730/3؛ 95/9؛ 84/1؛ 79/4؛ 77/6؛ 74/4؛ ۶۶؛ 63/4 و ۶۲درصد) بالاتر از این میزان در بازار بیمه بوده است. چهار رشته بیمه اعتبار، درمان، شخص ثالث- مازاد و بدنه اتومبیل به ترتیب با 254/7؛ 77/3؛ 68/8 و 66/3درصد نسبت خسارتی بالاتر از بازار بیمه(با 60/8درصد) داشتند. پس از این رشته‌ها نسبت خسارت ۳ رشته بیمه مسوولیت، کشتی و حوادث راننده (با 54/4، 54/2 و 51/4 درصد) بالاتر از این نسبت در سایر رشته‌های بیمه بوده اما پایین‌تر از نسبت خسارت بازار بیمه قرار دارند. همین گزارش می‌افزاید: حجم حق بیمه‌های تولیدی بازار بیمه با ۱۲درصد افزایش نسبت به مدت مشابه سال گذشته به حدود 200/3هزار میلیارد ریال رسید که سهم بخش غیردولتی از این مقدار حدود 59/2 درصد بوده و 40/8درصد دیگر توسط بیمه ایران در نقش تنها شرکت بیمه دولتی تولید شده است.
مطابق با این گزارش، شرکت‌های بیمه ایران، آسیا، البرز، دانا، پارسیان، معلم، کوثر، پاسارگاد و کارآفرین(هر یک دارای سهم بالاتر از ۳درصد) در مجموع 84/1 درصد از حق بیمه تولیدی بازار را به خود اختصاص داده‌اند.
شرکت‌های بیمه در این مدت همچنین 43/2میلیون فقره بیمه‌نامه صادر کرده‌اند که این رقم در مقایسه با مدت مشابه سال قبل 10/5درصد رشد داشته است. 36/9درصد حق بیمه‌های تولیدی به رشته بیمه شخص ثالث و مازاد، 25/5درصد بیمه درمان و سهم بیمه‌های زندگی و بدنه اتومبیل به ترتیب به میزان 11/8 و 5/7 درصد از پرتفوی حق بیمه تولیدی بازار رسیده است.
تعادل