ایران پیش از تشدید تحریم‌ها، بخشی از محصولات پتروشیمی تولیدی را به اروپا و آمریکا صادر می‌کرد اما با آغاز روند تحریم‌ها، بازار صادراتی ایران در این مناطق در اختیار کشورهای رقیب قرار گرفت.
همچنین در زمان تحریم، در روند انتقال درآمد حاصل از صادرات محصولات پتروشیمی به بازارهای آسیایی و آفریقایی نیز مشکلاتی وجود داشت که این موضوع نیز تاثیر منفی بر میزان صادرات به بازارهای سنتی در آسیا و کشورهای منطقه برجای گذاشته بود.
اما با اجرایی شدن برجام، موانع همکاری با شرکت‌های بین المللی برطرف و شرایط برای احیای بازارهای صادراتی ایران در آسیا، اروپا، آمریکا و آفریقا فراهم شده است.
در ماه های اخیر بسیاری از شرکت‌های معتبر برای همکاری با ایران در بخش بالادستی و پایین دستی صنعت پتروشیمی به تهران آمده و با فعالان دولتی و بخش خصوصی این صنعت به مذاکره پرداخته اند.
در نمایشگاه بین المللی ایران پلاست که هفته گذشته در ایران برگزار شد 500 شرکت از 25 کشور به ایران آمده و زمینه های توسعه همکاری با ایران را بررسی کردند. مدیران و نمایندگان شرکت های خارجی، با استقبال از رفع تحریم ها، آمادگی خود برای سرمایه گذاری مالی و انتقال فناوری به ایران و خرید محصولات کشورمان اعلام کردند.
افزایش 30 درصدی صادرات پتروشیمی با رفع تحریم‌ها
پیش بینی می شود با رفع تحریم ها و حل مشکلات مربوط به مسایل بانکی و حمل و نقل، میزان صادرات محصولات پتروشیمی ایران در کوتاه مدت 30 درصد افزایش یابد.
بر اساس گزارش ها، ایران در سال گذشته ١٩ میلیون تن انواع محصولات پتروشیمی صادر کرده است.
«علی محمد بساق زاده» مدیر کنترل تولید شرکت ملی صنایع پتروشیمی به تولید بیش از ٤٦ میلیون تن محصولات پتروشیمی در سال گذشته اشاره کرد و گفت: میزان تولید محصولات در سال 94 نسبت به سال ٩٣ حدود 2.5 میلیون تن افزایش داشته است.
وی افزود: پارسال، حدود ١٩ میلیون تن انواع محصولات پتروشیمی به ارزش حدود 9.5 میلیارد دلار به خارج از کشور صادر شده است.
بر اساس گزارش ها حدود 40 درصد از سبد صادرات غیر نفتی کشور به صادرات محصولات پتروشیمی اختصاص دارد.
درخواست آمریکایی ها برای خرید محصولات پتروشیمی ایران
مدیرعامل مجتمع پتروشیمی آبادان به ایرنا گفت: یک شرکت معتبر آمریکایی از طریق شعبه اروپایی خود، خواستار خرید محصولات پتروشیمی ایران شده است.
مسعود جبراییلی با بیان اینکه تا پایان به نتیجه رسیدن مذاکره ها نمی توان نام این شرکت آمریکایی را اعلام کرد، افزود: این شرکت آمریکایی فعال در زمینه تامین مواد پتروشیمی، از طریق شعبه اروپایی خود خواستار خرید محصولات ایران شده و مذاکره هایی را انجام داده است.
مدیرعامل مجتمع پتروشیمی آبادان با بیان اینکه درخواست این شرکت آمریکایی در زمینه محصولات «پی وی سی» بوده است، ادامه داد: قرار است که مذاکره جدی با این شرکت به زودی برگزار شود.
جبراییلی افزود: پس از اجرایی شدن برجام و رفع تحریم ها، موانع همکاری و مشارکت با شرکت های معتبر برطرف و با هیات های متعدد خارجی مذاکره هایی انجام شده است که از جمله می توان به گفت وگو با بسیاری از شرکت های اروپایی و آسیایی در زمینه صادرات محصولات، تامین فاینانس و منابع مالی و جذب فناوری اشاره کرد.
وی با تاکید بر لزوم روزآمد کردن فناوری ها، اضافه کرد: رقابت شدیدی در منطقه برای فروش محصولات پتروشیمی وجود دارد و شرکت های ایرانی برای موفقیت در این رقابت باید فناوری های خود را بروز کنند.
مدیرعامل مجتمع پتروشیمی آبادان ادامه داد: شرکت های اسپانیایی، ایتالیایی و هندی برای خرید محصولات درخواست هایی را مطرح کرده اند.
وی اضافه کرد: همچنین گفت وگو هایی نیز با شرکت های آلمانی، ایتالیایی و اسپانیایی برای جذب سرمایه گذاری انجام شده که در صورت رفع موانع، سال آینده میلادی اجرایی خواهد شد.
البته به دلیل دوری مسافت از آمریکا، صادرات محصولات پتروشیمی به این کشور، کرایه حمل را افزایش داده و در نتیجه سوداوری را کاهش می دهد، بر این اساس، شرکت های پتروشیمی به دنبال صادرات محصولات دارای ارزش افزوده بالا به این منطقه هستند.
همچنین برخی شرکت های بین المللی آمریکایی در نظر دارند، با خرید محصولات پتروشیمی ایران، این محصولات را در بازارهای اروپا و آسیا به فروش برسانند.
جذب مشتریان جدید از قاره آمریکا
علاوه بر کشور آمریکا، شماری از کشورهای آمریکای جنوبی و لاتین نیز در پی خرید محصولات پتروشیمی از ایران هستند. نمایندگان یک شرکت مکزیکی به منظور خرید محصولات پتروشیمی و پلیمری، به طور رسمی مذاکراتی برای خرید محصولات پلی اتیلن و پلی پروپیلن از ایران را آغاز کردند.
بر این اساس، مدیران ارشد شرکت «رودلوف سانچز» مکزیک، خواستار امضای قرارداد خرید محصولات پلی اتیلن و پلی پروپیلن با شرکت‌های پتروشیمی ایران شده اند.
سهم 30 درصدی اروپا از سبد صادرات پتروشیمی ایران
پیش از تشدید تحریم ها، 30 درصد محصولات پتروشیمی ایران به اروپا صادر می شد، اما این روند در سال های اخیر متوقف شده بود. درماه های اخیر و پس از اجرایی شدن برجام، مقدمات صادرات گسترده محصولات پتروشیمی ایران به این قاره فراهم شده است.
بر این اساس، عضو هیات مدیره انجمن صنفی کارفرمایی صنعت پتروشیمی اعلام کرد که با شماری شرکت های آلمانی و ایتالیایی برای صادرات محصولات پتروشیمی ایران به این کشورها مذاکره شده است.
مجید باطن به انجام مذاکرات جدید بین برخی از شرکت‌های پتروشیمی ایران و دو شرکت لینده و زیمنس آلمان اشاره کرد و افزود: این مذاکرات درباره فروش تجهیزات و ماشین آلات مورد نیاز تجهیزات صنعت پتروشیمی ایران بوده است.
مدیر بازار و روابط بین‌الملل انجمن صنفی کارفرمایی صنعت پتروشیمی اضافه کرد: در حال حاضر حدود 70 درصد تجهیزات دوار مورد استفاده در صنایع پتروشیمی ایران توسط این دو شرکت آلمانی به ویژه زیمنس تامین می‌شود.
وی در ادامه از مذاکره برای فروش محصولات پتروشیمی خبر داد و اظهارداشت: مذاکره هایی نیز با سه شرکت آلمانی و ایتالیایی برای فروش محصولات پلیمری و پتروشیمی انجام شده که بر اساس آن شرکت DBH آلمان خواستار خرید سالانه 200 هزار تن پروپیلن و پلی پروپیلن شده است.
عضو هیات مدیره انجمن صنفی کارفرمایی صنعت پتروشیمی همچنین به مذاکره با یک شرکت آلمانی برای فروش محصولات چهار لایه پلی استاینلی اشاره کرد و گفت: مدیرعامل شرکت شولر آلمان نیز بزودی برای خرید محصولات پلی اتیلنی به ایران می آید.
باطن ادامه داد: شرکت شولر خواستار امضای قرارداد خرید سالانه 500 هزار تن انواع محصولات پلی اتیلن از ایران شده است.
وی همچنین از سفر هیاتی از شرکت بارسلونای اسپانیا به ایران باهدف امضای قرارداد خرید برخی از محصولات پتروشیمی و پلیمری خبر داده است.
به گفته وی، نمایندگان شرکت بارسلونای اسپانیا به دنبال امضای قرارداد خرید برخی از گریدهای پلی اتیلن سبک و سنگین، پروپیلن و پلی پروپیلن از شرکت‌های پتروشیمی ایران هستند.
مدیر بازار و روابط بین‌الملل انجمن صفی کارفرمایی صنعت پتروشیمی ایران اضافه کرد: قرار است بزودی مذاکرات نهایی بین برخی از شرکت‌های پتروشیمی ایران و این شرکت اسپانیایی برای توافق و امضای قرارداد فروش انجام شود.
با توجه به غیبت چند ساله ایران از بازار اروپا، احیای جایگاه ایران در بازار قاره سبز زمانبر خواهد بود.
افزایش صادرات به آفریقا و راه اندازی دفترهای منطقه ای پتروشیمی در قاره سیاه
در زمان تحریم، حضور ایران در بازار آفریقا کمرنگ شده بود، در واقع به دلیل حضور رقیبان منطقه ای ایران در کشورهای آفریقایی و مشکلات بیمه ای، امکان توسعه گسترده صادرات محصولات پتروشیمی به بازار این قاره وجود نداشت.
اما با رفع تحریم ها این موانع بر طرف شد به گونه ای که مدیر یک مجتمع پتروشیمی نیز از راه اندازی دفترهای صادرات محصولات پتروشیمی و پلیمری ایران در شمال، غرب و شرق قاره آفریقا خبر داده است.
«دیاکو عباسی» از فعالان صنعت پتروشیمی از آفریقا به عنوان بازار جدید محصولات پلیمری و پتروشیمی ایران در دوران پساتحریم یاد کرد و افزود: بر این اساس سه سیاست راهبردی به منظور افزایش صادرات محصولات پتروشیمی به کشورهای آفریقایی در دستور کار قرار گرفته است.
وی راه‌اندازی دفترهای فروش منطقه‌ای، خرید یا اجاره انبارهای ذخیره‌سازی محصولات پتروشیمی و فروش محصولات پلیمری و پتروشیمی با پول رایج کشورها را سه تاکتیک نوین صادرات پتروشیمی به قاره سیاه دانست و افزود: مطالعات ارزیابی اقتصادی و موقعیت‌سنجی راه‌اندازی دفترهای منطقه‌ای پتروشیمی در کشورهای آفریقایی کنیا (دفتر شرق)، نیجریه (دفتر غرب) و الجزایر (دفتر شمال) آغاز شده است.
عباسی اعلام کرد در سال جاری میلادی چند محموله محصولات پتروشیمی و پلیمری به کشورهای شمال آفریقا بویژه الجزایر صادر می‌شود.
این فعال صنعت پتروشیمی گفت: امکان صادرات محصولات پتروشیمی به کشورهای آفریقایی با استفاده از مسیر خط کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران فراهم است.
افزایش صادرات پتروشیمی با رفع تحریم های بانکی و حمل و نقل
دبیرکل انجمن صنفی کارفرمایان صنعت پتروشیم به تازگی از لغو کامل تحریم پوشش بیمه‌ای کشتی های حامل محصولات پتروشیمی ایران بزودی خبر داده است.
احمد مهدوی ابهری با بیان اینکه بیمه کشتی‌ها برای صادرات محصولات پتروشیمی هنوز با مشکل تحریم روبروست، افزود: تسهیلاتی فراهم شده تا این مشکل برطرف شود اما نمی‌توان به طور قطع گفت که تحریم بیمه‌ای کشتی‌های حامل محصولات پتروشیمی حل شده است.
وی با بیان اینکه مراودات بانکی نیز با مشکلاتی مواجه است، ادامه داد: نمی‌توان به طور قطع گفت کاری انجام نشده اما هنوز مراودات بانکی نیز دچار مشکل هستند که ما انتظار داریم با برطرف شدن این مشکلات، روند صادرات محصولات پتروشیمی بهبود پیدا کند.
وی با بیان اینکه پس از اجرایی شدن برجام، برخی از شرکت‌های پتروشیمی موفق شدند بخشی از مطالبات خود را دریافت کنند، گفت: با مذاکراتی که با برخی از شرکت‌های کره جنوبی داشتیم موفق شدیم نیمی از مطالبات خود را از آنها دریافت کنیم، اما باید توجه داشت هنوز مشکلات بانکی حل نشده و ما امیدواریم که این روند بهبود یابد.
ایرنا