در ماه‌هایی که دولت در گیرو‌دار تامین کسری‌های بودجه به واسطه کاهش قیمت نفت بود، عده‌ای دارایی صندوق توسعه را نشانی برای رها کردن تیرهای نقد خود دانستند و کاهش دارایی این صندوق را محتمل عنوان کردند. حتی برخی با عنوان منابع آگاه خبرهایی از نصف شدن دارایی این صندوق منتشر کردند و معتقد بودند با کاهش درآمدهای نفتی، دارایی این صندوق به ٤٠ میلیارد دلار رسیده است. محاسبه ورودی و خروجی صندوق توسعه برای آنها کافی بود تا رقم ٤٠ میلیارد دلار را برای نتیجه‌گیری دستمایه نقدهای‌شان قرار دهد. عددی که در گفت‌وگوی روز گذشته قائم‌مقام صندوق توسعه با اعلام عدد صحیح ٨٠ میلیارد دلاری تکذیب می‌شود.
دولت یازدهم در نیم سال دوم سال ٩٢ توانست ٥ میلیارد دلار به حساب صندوق توسعه ملی واریز کرده و این عدد را برای سال ٩٣ به ١٢ میلیارد دلار برساند. اما شدت گرفتن روند نزولی قیمت نفت باعث شد پیش‌بینی‌‌ها برای حجم واریزی به این صندوق در سال ٩٤ به ٥ میلیارد دلار برسد. با این حال اما دارایی این صندوق روی محور ٨٠ می‌چرخد. حسینی در خصوص میزان موجودی صندوق گفت: سال ۸۹ قانون برنامه و بودجه در مجلس مصوب شد و ۱۱ بهمن رییس‌جمهور آن را ابلاغ کرد. در آن سال مجلس تصویب کرد که در بانک مرکزی حسابی ایجاد شود و ۲۰درصد سهم صندوق از عواید ناشی از فروش نفت‌و گاز به این حساب واریز شود. همان سال مبلغ ۱۴ میلیارد دلار سهم صندوق توسعه ملی از نفت، بشکه‌ای ۱۰۰ دلار شد. در سال ۹۱ مبلغ ۲۰ میلیارد، سال ۹۲ مبلغ ۱۴ میلیارد، سال ۹۳ مبلغ ۱۲ میلیارد دلار و سال ۹۴ مبلغ ۵/۵ میلیارد دلار سهم صندوق توسعه ملی شد.
بنابراین نزدیک به ۸۰ میلیارد دلار منابع صندوق توسعه ملی است. صندوق توسعه ملی به مثابه سدی است که منابع از یک طرف آن وارد و از طرف دیگر خارج می‌شود. عضو هیات‌رییسه صندوق توسعه ملی متذکر شد: سوال مهمی که مدام از طرف رسانه‌ها تکرار می‌شود این است که منابع صندوق با موجودی صندوق متفاوت است. دلیل آن است که منابعی که به صندوق توسعه وارد می‌شود؛ مدام این منابع به صورت تسهیلات از صندوق خارج می‌شود و دوباره به صندوق بازمی‌گردد. بر این اساس منابع صندوق مدام در حال تغییر است. دارایی صندوق حدود ۸۰ میلیارد دلار است. در ابتدا می‌خواستند هر سال ۲۰ درصد از منابع صندوق به ریال تبدیل شود اما از آنجا که خروجی‌های ارزی کم است و قسمت زیادی از دارایی صندوق به صورت ارزی در صندوق باقی می‌ماند و چنانچه تصمیم بگیریم هر سال ۲۰ درصد موجودی را به ریال تبدیل کنیم، قسمت عمده‌ای از منابع صندوق به ریال تبدیل می‌شد و این اتفاق برخلاف فلسفه وجودی صندوق بود، بنابراین قوانین بودجه ۹۲ و ۹۳ پیگیری شد تا ۲۰ درصد از ورودی همان سال به ریال تبدیل شود.
حسینی توضیح داد: در شرایطی که کشور به‌شدت در سال‌های اخیر به لحاظ منابع ارزی در مضیقه بود و هیچ منبعی برای تامین مالی طرح‌ها و پروژه‌های کشور وجود نداشت، صندوق توسعه ملی توانست با منابع ارزی خود به پروژه‌هایی که فاینانس خارجی داشتند و طرف خارجی به علت تحریم‌ها پروژه‌ها را نیمه‌تمام گذاشته بود، کمک بزرگی کند. در حال حاضر نزدیک به۴۰ میلیارد دلار تعهداتی است که صندوق توسعه ملی مسدود یا پرداخت کرده است. او درخصوص عملکرد صندوق توسعه ملی در سال ٩٤ نیز گفت: پرداخت ۷۰۰ میلیارد تومان تسهیلات با نرخ ترجیحی ۱۴ درصد به بخش گردشگری موضوعی بی‌سابقه است. نرخ سود بانکی برای اعطای تسهیلات (تا قبل از توافق اخیر) نرخی به میزان ۲۴ تا ۲۶ درصد بوده است. افزون بر بخش گردشگری، در بخش کشاورزی، رقمی بالغ بر ۱۷۰۰ میلیارد تومان تسهیلات در بخش صنعت و ۶۰۰ میلیارد تومان تسهیلات در بخش صادرات صنعتی اقتصادی پرداخت شده است. در بخش کشاورزی تسهیلاتی نیز بالغ بر ۲۴۰۰ میلیارد تومان اختصاص یافت. این را باید اشاره کنیم که صندوق توسعه ملی در سال جاری، در بخش کشاورزی در حوزه احداث گلخانه، شیلات و پرورش ماهی در قفس و همچنین صنایع تبدیلی بخش کشاورزی متمرکز شد.
او اضافه کرد: سقف قراردادهای امسال حدود ۱۸ میلیارد دلار است که در بخش نفت و گاز، پتروشیمی، نیروگاه، فولاد و آب است. به عنوان نمونه، پروژه ۷۰۰ میلیون دلاری احداث آب‌شیرین‌کن در کنار خلیج‌فارس و انتقال آب به کویر مرکزی یکی از این پروژه‌هاست. قائم مقام صندوق توسعه ملی خاطرنشان کرد: ۱۶ میلیارد دلار از این منابع برای بخش‌های موردنظر اختصاص یافته که به تفکیک مشخص شده است. از این ۱۶ میلیارد دلار، حدود ۲ تا ۳ میلیارد دلار برای صنایع کوچک در نظر گرفته شده است. با توجه به اهمیت شبکه ریلی ۲ میلیارد دلار هم به شبکه ریلی کشور اختصاص یافته است. چنانچه از سوی بخش خصوصی تقاضا شود، صندوق پرداخت خواهد کرد.
او اذعان کرد: در حوزه نفت و گاز هم طرح‌های خوبی تاکنون به صندوق رسیده است. از جمله این طرح‌ها پالایشگاه نفت ستاره خلیج‌فارس است که با مبلغ ۷۵۰ میلیون دلار تامین مالی شده است. با اجرای این طرح ۳۶ میلیون لیتر بنزین و ۱۵ میلیون لیتر گازوییل به صورت روزانه تامین می‌شود. دو پروژه ان‌جی‌ال (NGL) و همچنین پروژه‌های بالادستی نفت نیز از سوی صندوق تامین مالی شده است. پروژه‌های خوبی در نفت و گاز و پتروشیمی و فولاد وجود دارد. در سال جاری نیز برنامه صندوق توسعه ملی در این حوزه ادامه دارد. به گفته حسینی صنایع نیروگاهی هم در این حوزه فعال هستند، تا سقف ۲۳۰۰ میلیون دلار فقط برای نیروگاه‌ها تامین مالی صورت می‌گیرد. البته چنانچه وزارت نیرو بتواند این مبلغ را به خوبی جذب کند، این آمادگی وجود دارد تا این مبلغ توسط صندوق افزایش یابد. بخشی دیگر نیز نیروگاه‌های سی‌اچ‌پی (CHP) است، نیروگاه‌های سیکل ترکیبی و نیروگاه‌های خورشیدی و بادی هم بخش هدف و موردنظر در این حوزه هستند، البته عمده منابع به نیروگاه‌های سیکل ترکیبی اختصاص دارد. نزدیک به یک میلیارد و ۷۰۰ میلیون دلار به نیروگاه‌های سیکل ترکیبی اختصاص دارد و حدود ۲۰۰ تا۳۰۰ میلیون دلار نیز برای نیروگاه‌های CHP است و بقیه به سایر نیروگاه‌ها اختصاص دارد.
اعتماد