کاهش ارزش دلار و تصمیمات کشور چین درباره استفاده از مواد معدنی حال چه افزایشی و چه کاهشی از جمله عوامل تعیین‌کننده در بازار مواد معدنی است. حال اگر ایران نیز بخواهد به عنوان یکی از تولیدکنندگان فعال در حوزه معدن باشد، باید به فکر افزایش سطح فناوری و نوع تجهیزاتی باشد که امروزه در معادن مورد استفاده قرار می‌گیرد. رفع تحریم‌ها و ایجاد ارتباط با دیگر کشورها، می‌تواند به عنوان عاملی راهگشا برای بهبود شرایط در حوزه معدن و صنایع معدنی کشور باشد. چندی پیش شاهد برگزاری کارگاه آموزشی با عنوان راه‌های توسعه صادرات مواد معدنی ایران و کسب جایگاه واقعی در بازارهای جهانی در خانه معدن بودیم که رییس امور بین‌الملل انجمن تولیدکنندگان و صادرکنندگان مواد معدنی سنگ‌آهن ایران به تشریح این موضوع پرداخت.
تحلیل بازار جهانی مواد معدنی
آشنایی و همچنین بررسی شرایط بازار جهانی می‌تواند سرمایه‌گذاران و بهره‌برداران معدنی را برای رسیدن به اهداف تعریف شده در چشم‌انداز معدنی یاری دهد. برگزاری دوره‌های آموزشی و کارگاهی یکی از راهکارهای رسیدن به این اهداف است. در این زمینه کیوان جعفری طهرانی درباره مباحث مطرح شده در کارگاه آموزشی با عنوان راه‌های توسعه صادرات مواد معدنی ایران و کسب جایگاه واقعی در بازارهای جهانی گفت: تحلیل جهانی بازار مواد معدنی، انرژی و فولاد و پیش‌بینی آینده بازار، تولید و صادرات مواد معدنی و محصولات بالادستی با ارزش‌افزوده بالاتر در دوران پساتحریم، لزوم ایجاد نشان(برند) در تولیدات معدنی کشور، از جمله موارد مهم حوزه معدن و صنایع معدنی است که باید به آنها پرداخته شود.
وی با بیان اینکه ضعف عمده کشور را در صادرات مواد معدنی باید جست‌وجو کرد در ادامه گفت: صادرات مواد معدنی با چه قیمتی باید انجام شود؟ آیا فروش محصولات با هر قیمتی صادرات به شمار می‌رود؟ در این میان باید نقش تشکل‌های معدنی در سازمان‌دهی قیمت‌های صادراتی را مورد بررسی قرار داد.
جعفری طهرانی در ادامه به تحلیل جهانی بازار مواد معدنی و انرژی از سال ۲۰۱۶ تا ۲۰۲۰م اشاره کرد و گفت: تضعیف ارزش دلار و واکنش‌های مثبت به تسهیل سیاست‌های پولی در چین سبب شد برخی فلزات به‌ویژه مس و روی که در ژانویه کاهش چشمگیری را مشاهده کرده بودند، رشد قابل‌توجهی داشته باشند. همچنین فلز روی نیز به دلیل کسری عرضه به دلیل بسته شدن معادنی در استرالیا و ایرلند و نیز کاهش تولید شرکت گلنکور و افزایش تقاضای چین بهبود خوبی را در سال ۲۰۱۶م به ثبت رساند.
وی در ادامه این تحلیل افزود: مس نیز یکی دیگر از فلزاتی بود که در این دوره به دنبال کاهش عرضه از سوی شیلی و پرو از اواسط ژانویه شروع به رشد قیمت کرد. در واقع مس و روی را می‌توان جزو مواد معدنی دانست که سودآوری بسیار خوبی برای معدنداران دارند. این در حالی است که سنگ‌آهن به عنوان دومین کالای استراتژیک بعد از نفت نوسانات زیادی را از ابتدای سال ۲۰۱۶م شاهد بوده است.
رییس امور بین‌الملل انجمن تولیدکنندگان و صادرکنندگان سنگ‌آهن ایران در این کارگاه آموزشی تحلیلی از بازار سنگ‌آهن و فولاد ارائه کرد و گفت: در اوایل ماه مارس دولت پکن پروژه‌های ساختمانی و زیر بنایی زیادی را اعلام کرد و این در حالی است که ضریب رشد پروژه‌های ساختمانی در ماه مارس ۱۹درصد بوده است. در ماه مارس نیز کارخانه‌های تولیدکننده سیمان چین حدود ۲۵درصد افزایش تولید داشته‌اند تا بازار تشنه چین را بعد از یک رکود طولانی ساختمان‌سازی در نیمه دوم سال ۲۰۱۴م و کل سال ۲۰۱۵م تغذیه کنند. لازم به یادآوری است که بازار مصرف سیمان چین نیز در ماه مارس با رشد ۲۴/۷ درصدی همراه بوده است.
بازار داغ فولاد در چین
جعفری طهرانی در ادامه گفت: بازار مصرف فولاد چین به‌ویژه برای مقاطع مورد نیاز برای ساختمان‌سازی بسیار داغ است. به طوری‌که بیشتر کارخانه‌های فولادسازی موجودی انبارهای آنها به صفر رسیده است. براساس گفته وی به دلیل کاهش شدید قیمت سنگ‌آهن در ماه دسامبر سال میلادی گذشته که به زیر ۴۰ دلار رسید و متعاقب آن، قیمت فولاد بسیار افت کرد، سبب شد تا فولادسازان چینی تولید خود را با احتیاط بیشتری در ۳ ماه نخست سال ۲۰۱۶م انجام دهند.
جعفری طهرانی با اشاره اینکه تعداد قابل‌توجهی از کارخانه‌های کک‌سازی چین در دسامبر سال گذشته به دلیل کاهش شدید قیمت فولاد تعطیل شدند در ادامه گفت: اکنون با توجه به نیاز بازار چین، شروع به‌کار دوباره این کارخانه‌ها زمان‌بر است و حدود ۲ ماه زمان نیاز دارد. این در حالی است که عرضه سنگ‌آهن ۴ غولی بزرگ سنگ‌آهنی برزیلی و استرالیا جوابگوی بازار تشنه چین نیست. وی بر این باور است که شوک هیجانی بازار سنگ‌آهن و فولاد پایدار نخواهد بود و از نیمه دوم ماه «مه» و نیمه نخست ماه آینده شاهد کاهش قیمت خواهیم بود.
وی همچنین درباره تولید و صادرات مواد معدنی و محصولات بالادستی با ارزش‌افزوده بالاتر در دوران پساتحریم نیز این چنین سخن گفت: کمبود منابع مالی و نبود زیرساخت‌های لازم برای ایجاد واحدهای مختلف فرآوری در حوزه‌های مرتبط با منابع طبیعی از جمله دلایلی است که می‌توان به آنها برای توجیه استمرار صادرات مواد معدنی با ارزش‌افزوده کمتر اشاره کرد.
جعفری طهرانی با بیان اینکه عده‌ایی صادرات مواد معدنی با ارزش‌افزوده کمتر را خام فروشی نام نهاده‌اند در ادامه گفت: هرنوع ماده معدنی که از دل کوه استخراج می‌شود چه سنگ تزئینی به شکل کوب و اسلب و تایل بریده شده، یا مواد معدنی فلزی یا غیرفلزی که دانه‌بندی می‌شوند، همگی از حالت خام خارج شده‌اند و فرآیند فرآوری با هدف افزایش ارزش‌افزوده روی آنها انجام شده است.
صمت